Teoria zróżnicowanych powiązań E.Sutherlanda. jest to jedna z najgłośniejszych teorii zróżnicowanych powiązań socjologa amerykańskiego Edwina Sutherlanda. Przeciwstawiał się orientacji w kryminologii której zwolennicy dopatrywali się źródeł przestępczości w dziedzicznych lub wrodzonych skłonności ludzi do postępowania sprzecznego z prawem. Twierdził że „zachowanie przestępcze” jest normalnym wyuczonym zachowaniem a w procesie uczenia się zachowanie przestępczego występuje te wszystkie mechanizmy które występują przy każdym uczeniu się wzorów zachowania. Sutherland uważał że człowiek nie ma żadnych wrodzonych predyspozycji do zachowań nonkonformistycznych. Punktem wyjścia teorii jest zróżnicowana organizacja społeczna czyli taka sytuacja w której część społeczeństwa zorganizowana jest wokół wartości której treścią jest przestrzeganie praw a część wokół wartości przestępczej. Wynikiem zróżnicowanej organizacji społecznej jest konflikt kultur w odniesieniu do norm prawa. Istnienie konfliktu kultur jest warunkiem koniecznym procesu zróżnicowanych powiązań czyli procesu w wyniku którego dochodzi do przestępczości jednostki. Zróżnicowane powiązania oznaczają bowiem kontakty z nieprzestępczymi i przestępczymi wzorami zachowania wskutek czego poprzez uczenie się następuje przyswojenie tych wzorów. W wyniku nadwyżki wzorów sprzyjających naruszaniu prawa nad wzorami nie sprzyjającymi naruszaniu prawa dochodzi do wykształcenia nonkonformistycznej postawy w stosunku do prawa co prowadzi do przestępczości. Nadwyżka nie jest wynikiem jedynie większej liczby wzorów zachowań przestępczych. O nadwyżce decyduje czas trwania częstotliwość i uprzedniość powiązań z danym rodzajem wzorów (np. częste lecz bardzo powierzchowne kontakty z wzorami przestępczych zachowań nie doprowadzą do wykształcenia nadwyżki) należy pamiętać że schemat procesu kryminalizacji który kreślił Sutherland zakłada zawsze wzajemne oddziaływanie powiązań z wzorcami zachowań przestępczych i nieprzestępczyh, nie zaś wyłączony kontakt z jednym typem wzorów. Teorię zróżnicowanych powiązań uważa się za teorię transmisji kulturowej. Przestępczość traktowana jest w niej jako składnik kultury a zjawisko przestępczość jako konsekwencję wzorów kulturowych. Ma ona zdecydowanie psychologiczny charakter i usytuowane zostały u Sutherlanda na drugim miejscu.