T.Davies, T.K.J.Craig (red.) ABC zdrowia psychicznego tłumaczenie: G. Wiśniewski Wyd. Medical Press Gdańsk

Rozdziały obowiązujące do egzaminu.

rozdz.1.Ocena stanu psychicznego s.1-6

Za wyjątkiem punktów:

Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych w Wielkiej Brytanii s.1 oraz: Badania dodatkowe s. 3 /4 warto wiedzieć lecz na egzaminie nie będzie pytań dotyczących tych zagadnień.

rozdz. 8. Zaburzenia osobowości s.44- 48

Pominąć proszę informacje dotyczące leków stosowanych w terapii zaburzeń.

Na str. 45 w podpunkcie „Rozpoznanie” opisane są trzy grupy zaburzeń: Grupa A, Grupa B, Grupa C. Zamiast słowa „grupa” często używa się słowa „wiązka”, tak więc mamy Wiązkę A, Wiązkę B i Wiązkę C

Jeśli chodzi o klasyfikację zaburzeń osobowości i charakterystykę poszczególnych rodzajów zaburzeń to proszę o nauczenie się tego co przygotowałam dla Państwa z ICD - 10 tj. charakterystykę zaburzeń osobowości klasyfikowanych w grupie F-60 (to co poniżej). Charakterystyka zaburzeń od F-61do F68 i F21, które są przedstawione na str. 45 u góry proszę pominąć

F60 Specyficzne zaburzenia osobowości

Pojęcie zaburzonej osobowości: „głęboko zakorzenione i utrwalone wzorce zachowań, odmienne od przeciętnych zachowań, typowych dla danej kultury.” Ujawniają się już w okresie dzieciństwa lub dojrzewania i trwają w zasadzie przez całe życie.(Strelau, 2000 Psychologia t.3, s.589).

Odmienność przejawia się w wielu obszarach funkcjonowania jednostki i dotyczy wielu procesów. Odmienność przejawia się w:

• spostrzeganiu

• myśleniu

• przeżywaniu emocjonalnym

• relacjach z innymi ludźmi, odnoszeniu się do innych ludzi

1. Osobowość paranoiczna.

Czym się charakteryzuje?

• podejrzliwość

• tendencja do dostrzegania wszędzie wrogości „spiskowe teorie”

• nadmierna wrażliwość na odrzucenie i niepowodzenie

• długotrwałe przeżywanie niepowodzenia

• poczucie, że jest krzywdzona przez innych (inni ja krzywdzą, oszukują i na tym korzystają)

1. . Osobowość schizoidalna

• ograniczenie kontaktów społecznych

• ograniczenia w ekspresji uczuć i dostrzeganiu uczuć u innych (zaburzenia empatii)

• nie poszukują doznań, które byłyby przyjemne np. w kontaktach z innymi, w zabawie, w urządzeniu mieszkania, preferują samotność

• niska wrażliwość na obowiązujące normy i zwyczaje społeczne.

1. Osobowość dyssocjalna (antyspołeczna).

• nieliczenie się z normami społecznymi i z uczuciami innych

• nie tworzą stałych związków (trudno je utrzymują)

• zachowania agresywne, gwałtowne, niedostosowane do sytuacji

• nie przeżywają winy (mogą symulować)

• kara nie zmienia postępowania

• skłonność do obwiniania innych za własne postępowanie - obwinianie to podstawowy sposób wyjaśniania własnych zachowań

3. Osobowość chwiejna emocjonalnie zalicza się tu również osobowość z pogranicza (borderline)

• zachowania impulsywne bez uwzględniania konsekwencji

• niestabilna emocjonalnie (zmienność uczuć)

• niezdolne do planowania przyszłości

• w sytuacjach krytyki zachowania gwałtowne, wybuchy gniewu

• osobowość borderline: zaburzony obraz siebie, poczucie pustki, groźby samobójstwa, samouszkadzanie się, łatwość nawiązywania niestabilnych i intensywnych związków uczuciowych.

3. Osobowość histrioniczna (histeryczna).

• dramatyzowanie, teatralność, nadmierna ekspresja emocji i uczuć przy płytkim przeżywaniu uczuć

• łatwość ulegania wpływom

• poszukiwanie podniet, ciągłe zwracanie na siebie uwagi, egocentryzm

• koncentracja na wyglądzie zewnętrznym

• uwodzicielskie, manipulujące innymi (często poprzez wzbudzanie ich uczuć)dla uzyskania swoich celów

3. Osobowość anankastyczna (obsesyjno - kompulsywna)

• nadmierna pedanteria, skrupulatność, dokładność

• wątpliwości i ostrożność, trudność w podejmowaniu decyzji

• uległość wobec konwencji społecznych

• sztywność w zachowaniu i upór

• mogą występować natarczywe myśli i impulsy (chęci działań)

3. Osobowość lękliwa

• poczucie niższości, inności = nieadekwatności, społecznego niedostosowania, niepełnowartościowości

• wszechogarniające poczucie lęku, napięcia i niepokoju (męczące sny)

• niechęć do nawiązywania bliższych związków z innymi

3. Osobowość zależna

• zachęcanie innych do przejmowania odpowiedzialności za własne życie, za ważne decyzje

• nadmierna zależność od bliskich, podporządkowywanie im swoich potrzeb

• obraz siebie jako osoby bezradnej, bezsilnej, niekompetentnej, niezdolnej do podejmowania decyzji.

---