Wiek w przybliżeniu

Kryzys

Właściwe rozwiązanie

Niewłaściwe rozwiązanie

0 - 1,5 roku

ufność vs. nieufność

Podstawowe poczucie bezpieczeństwa.

Niepewność, lęk.

1,5 - 3 lata

autonomia vs. zwątpienie

Postrzeganie siebie jako podmiotu zdolnego do kontrolowania własnego ciała i sprawcy działania.

Poczucie niezdolności do kontrolowania przebiegu zdarzeń.

3 - 6lata

inicjatywa vs. poczucie winy

Zaufanie do siebie jako inicjatora i twórcy.

Brak poczucia własnej wartości.

6lat - okres pokwitania

kompetencja vs. poczucie niższości

Opanowanie podstawowych umiejętności intelektualnych i społecznych.

Brak pewności siebie, poczucie klęski.

11 -20 adolescencja

tożsamość vs. pomieszanie ról

Poczucie siebie jako osoby.

Poczucie fragmentacji własnego „Ja”, niejasne poczucie siebie.

20-40 wczesna dorosłość

intymność vs. izolacja (zdolność budowania głębokich relacji)

Zdolność do nawiązywania bliskich więzi i zaangażowanie wobec innych.

Poczucie osamotnienia i separacji, zaprzeczanie potrzebie bliskości.

40 - 65 średnia dorosłość

Wielkoduszność vs. zaabsorbowanie sobą

Skierowanie troski poza „Ja” na rodzinę, społeczeństwo, przyszłe pokolenia.

Troska o siebie, brak orientacji na przyszłość.

65+ późna dorosłość

Integralność ego vs. rozpacz

Poczucie pełni, podstawowa satysfakcja z życia.

Poczucie bezowocności życia, rozczarowanie.

KONCEPCJA ROZWOJU PSYCHOSPOŁECZNEGO ERIKA ERIKSONA

Opracowała Katarzyna Siemaszko na podstawie:

Richard J. Gerring, Philip G. Zimbardo, Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s.329.