Prowadzący: Szymon Piotrowski
Pytania do wykładu „Polityka Gospodarcza”
Literatura obowiązkowa do wykładu (7-10):
B. Winiarski, Polityka Gospodarcze, PWN, 2006, rozdz. 16, 18
N. Acocella, Zasady Polityki Gospodarczej, PWN, 2002, rozdz. 9, 18
Wykład 7. Polityka regionalna
A) Zdefiniuj politykę regionalną.
B) Co wyznacza zakres polityki regionalnej?
C) Czy pojęcie polityki regionalnej jest tożsame w różnych krajach? Odpowiedź krótko uzasadnij.
A) Zdefiniuj pojęcie regionu (w ujęciu słownikowym/ administracyjnym/ geograficznym/ ekonomicznym/ prawnym).
B) Jaki dokument definiuje region w Unii Europejskiej?
C) Jakie cechy decydują o wyodrębnieniu regionu w Unii Europejskiej?
A) Czym jest kwalifikacja NUTS?
B) W jakich dziedzinach wykorzystuje się kwalifikację NUTS?
C) Jakie poziomy wyznacza się w kwalifikacji NUTS?
D) Czy poziomy LAU-1 i LAU-2 są przedmiotem europejskiej polityki regionalnej?
E) Jakie jednostki administracyjne tworzą w Polsce regiony szczebla NUTS-1/ NUTS-2?
A) Podaj przynajmniej trzy przyczyny wzrostu znaczenia polityki regionalnej?
B) W jaki sposób internacjonalizacja działalności gospodarczej i specjalizacja regionów wpływają na charakter polityki regionalnej?
Scharakteryzuj krótko politykę interregionalną/ intraregionalną.
Określ wady polityki gospodarczej polegającej na tworzenia centrów wzrostu (rozwoju) gospodarczego/ polityki gospodarczej koncentrującej się na regionach najuboższych.
Podaj (krajowy lub międzynarodowy) przykład regionu objętego strategią ekonomicznej aktywizacji/ restrukturyzacji/ rekultywacji/ obszarów metropolitalnych.
A) Czy wszystkie polskie regiony objęte są Celem 2 europejskiej polityki regionalnej? Odpowiedź uzasadnij.
B) Jaką część europejskich funduszy strukturalnych przeznaczono w obecnej perspektywie finansowej dla Polski?
C) Jaki krajowy dokument(y) jest podstawą prowadzenia europejskiej polityki regionalnej w Polsce?
D) Ile regionalnych programów operacyjnych funkcjonuje w Polsce?
E) Jakie polskie regiony są największym beneficjentem europejskiej polityki regionalnej?
Wykład 8. Polityka innowacyjna
A) Zdefiniuj pojęcie innowacji. Uwzględnij przynajmniej trzy cechy wyróżniające innowację.
B) W jakiej formie może występować innowacja?
C) Scharakteryzuj krótko koncepcję popytową/ podażową innowacji.
D) Scharakteryzuj innowacje: produktowe, procesowe, marketingowe, organizacyjne (w ujęciu OECD).
A) Zdefiniuj proces innowacyjny w ujęciu popytowym/ podażowym
B) Wymień etapy procesu innowacyjnego. Który z nich jest z reguły najbardziej kapitałochłonny?
A) Zdefiniuj politykę innowacyjną.
B) Jakie są cele polityki innowacyjnej? Podaj po dwa przykłady realizacji tych celów.
C) Podaj dwa przykłady regulacyjnych/ partycypacyjnych form polityki innowacyjnej.
A) Zdefiniuj narodowy/ regionalny system innowacji.
B) Podaj po dwa przykłady uwarunkowań społecznych/ ekonomicznych/ międzynarodowych NSI.
C) Jakie instytucje kształtują/ wdrażają NSI (dwa przykłady).
D) Czym są tzw. instytucje pomostowe w RSI?
E) Scharakteryzuj klaster/ park technologiczny/ inkubator przedsiębiorczości.
F) Czy klastry są centralnie zarządzane?
G) Dlaczego tworzy się Centra Doskonałości? (krótka odpowiedź, max. 3 zdania)
Podaj trzy najważniejsze cechy regionu uczącego się.
Jakie instytucjonalne przeszkody w odniesieniu do innowacyjności polskich regionów zidentyfikowano w 2006 r.?
A) Jakie rodzaje technologii wyróżnia OECD?
B) Czym charakteryzuje się tzw. wysoka technologia?
C) Jakie cechy posiada tzw. wysoka technologia?
D) Czym są kryteria horyzontalne wyodrębniania dziedzin wysokiej technologii?
E) Podaj po dwa przykłady produktów/ sektorów wysokiej technologii.
A) Czy wydatki B+R (jako % PKB) są w Polsce zbliżone do poziomu unijnego?
B) Czy w Polsce przedsiębiorstwa więcej inwestują w innowacje niż przedsiębiorstwa unijne (UE-27)?
C) Czy liczba polskich patentów w Europejskim Urzędzie Patentowym odbiega znacząco od poziomu unijnego? Jeśli tak, czy można odpowiedni wskaźnik oceniać pozytywnie?
D) Czy wskaźniki innowacyjności dla Polski świadczą o tym, że Polska jest raczej konsumentem niż producentem wiedzy i innowacji? Odpowiedź krótko uzasadnij.
Wykład 9. Niesprawność rynku a niesprawność państwa
A) Zdefiniuj pojęcie niesprawności państwa.
B) Podaj przynajmniej trzy źródła niesprawności państwa.
A) Czy klasyczne podejście do interesu publicznego przypisywało politykom różne interesy?
B) Jakie dwa nierealistyczne założenia akceptują „klasyczne” teorie ekonomiczne w odniesieniu do interesu publicznego?
C) Czy jednostki grupują się dla realizacji własnych interesów? Podaj dwa przykłady.
D) Zdefiniuj zachowanie strategiczne.
E) Czy analiza interesów grup społecznych w ekonomii jest fenomenem XX-wiecznym? Odpowiedź krótko uzasadnij.
A) Na czym polega indywidualizm metodologiczny?
B) Na czym polegają zakulisowe układy polityczne? Jakie mają one wpływ na efektywność alokacyjną gospodarki?
C) Scharakteryzuj zjawisko pogoni za rentą.
D) Do czego dążą urzędnicy i politycy wg szkoły wyboru publicznego?
E) Podaj pięć przykładów pytań zadawanych przez szkołę wyboru publicznego?
A) Jakiego rodzaju wpływ na działania państwa wywierają grupy społeczne?
B) Czy mniejsze grupy społeczne lobbują bardziej skutecznie? Odpowiedź uzasadnij.
C) Podaj dwa przykłady legalnego/ nielegalnego wpływu grup społecznych na działania państwa.
A) Co jest podstawowym celem polityków?
B) W jaki sposób, wg Nordhausa, politycy starają się wpłynąć na wynik wyborów? Jakie są skutki tych działań polityków?
C) W jaki sposób polityczny cykl koniunkturalny wpływa na poziom inflacji w długim okresie?
A) Czy politycy będą podejmować zawsze takie same decyzje w takiej samej sytuacji wyjściowej i przy jednakowej wiedzy? Jaka jest tego przyczyna?
B) Czy „stronnicza” polityka może prowadzić do powstania politycznego cyklu koniunkturalnego? Odpowiedź uzasadnij.
C) Która z amerykańskich partii politycznych większą wagę przywiązuje do ograniczania bezrobocia niż kontroli inflacji? Z czego to może wynikać?
A) „Urzędnicy realizują przede wszystkim zadania państwa”. Odnieś się krytycznie do tego twierdzenia.
B) „Działania dyskrecjonalne urzędników nie powinny być ograniczone do spraw technicznych”. Proszę skomentować tą wypowiedź. Proszę podać argumenty za i przeciw temu twierdzeniu.
C) Na czym polegają trudności w ocenie pracy urzędnika?
D) Od czego przede wszystkim zależy pozycja urzędników w systemie władzy? Jaką rolę może pełnić kultura i tradycja?
E) Jakie działania mogą poprawić efektywność pracy urzędników (trzy przykłady)?
F) Jak obowiązek dochowywania standardów urzędniczych wpływa na efektywność działań państwa? Zaproponuj sposoby ograniczania kosztów z tym związanych.
Wykład 10. Model IS-LM-BP
A) Model IS-LM analizował gospodarkę zamkniętą. Czy model Mundella-Fleminga nadal analizuje gospodarkę zamknięta? Odpowiedź krótko uzasadnij.
B) Na czym polega równowaga zewnętrzna w modelu IS-LM-BP? Czy jest ona tożsama z równowagą bilansu obrotów bieżących?
C) Czy zmiana polityki monetarnej wpływa w większym stopniu na równowagę zewnętrzną czy wewnętrzną w modelu IS-LM-BP? Odpowiedź uzasadnij.
D) Czy zmiana polityki fiskalnej wpływa w większym stopniu na równowagę zewnętrzną czy wewnętrzną w modelu IS-LM-BP? Odpowiedź uzasadnij.
A) Krzywa BP określa równowagę na jednym z rynków. Jakim?
B) W jaki sposób nadwyżka/ deficyt bilansu obrotów bieżących może być wyrównana, aby zapewnić równowagę na rynku walutowym w modelu Mundella-Fleminga?
C) Jakie czynniki powodują przesunięcie się krzywej BP?
Jaki kształt przyjmuje krzywa BP przy braku przepływu kapitału/ przy niepełnej swobodzie przepływu/ dla pełnej liberalizacji obrotów kapitałowych?
A) Jak kształtuje się kurs walutowy w systemie płynnych kursów walutowych?
B) W jaki sposób bank centralny utrzymuje stały kurs walutowy w systemie kursów stałych?
C) Dlaczego w systemie stałych kursów walutowych krzywa BP jest stała?
D) Dlaczego w systemie stałych kursów walutowych bank centralny musi dążyć do utrzymania danego poziomu stopy procentowej?
E) Czy w systemie płynnych kursów walutowych bank centralny nie musi interweniować, by utrzymać dany poziom stopy procentowej przy zmianie warunków gospodarczych? Odpowiedź uzasadnij.
F) Czemu odpowiada przesunięcie krzywej BP w systemie kursów płynnych?
A) Na czym polega „przestrzelenie” kursu walutowego?
B) Jakie są przyczyny „przestrzelenia” kursu walutowego?
C) Jakie są słabe strony modelu „przestrzelonego” kursu walutowego?
A) Czy polityka fiskalna jest skuteczna w systemie stałego kursu walutowego? Rozważ dwa przypadki: a) duża mobilność kapitału; b) brak mobilności kapitału.
B) Czy polityka fiskalna jest skuteczna w systemie płynnego kursu walutowego? Rozważ dwa przypadki: a) duża mobilność kapitału; b) brak mobilności kapitału.
C) Czy polityka monetarna jest skuteczna w systemie stałego kursu walutowego? Rozważ dwa przypadki: a) duża mobilność kapitału; b) brak mobilności kapitału.
D) Czy polityka monetarna jest skuteczna w systemie płynnego kursu walutowego? Rozważ dwa przypadki: a) duża mobilność kapitału; b) brak mobilności kapitału.
Określ ograniczenia modelu IS-LM-BP.
Na czym polega ogólna równowaga bilansu płatniczego? Omów trzy przypadki z modelu IS-LM-BP.
Zdefiniuj pojęcia: krzywa BP, równowaga zewnętrzna/ wewnętrzna, bilans obrotów bieżących, realna podaż pieniądza.