Agrobiznes- to zespół działań człowieka od pozyskania surowców pierwotnych do uzyskania gotowych produktów żywnościowych związanych z wytworzeniem i dostarczaniem ludziom żywności.

Agrobiznes obejmuje:

-wytwarzanie środków produkcji i usług dla rolnictwa i przetwórstwa surowców rolniczych,

-wywarzenie surowców (rolnictwo, rybołustwo, leśnictwo),

-przetwórstwo surowców rolniczych,

-marketing, magazynowanie, sprzedaż hurtowa i detaliczna, uszlachetnianie surowców i towarów.

Struktura Polskiego agrobiznesu: -ma charakter tradycyjny ogromną rolę odgrywa w nim rolnictwo, które angażuje 2/3 potencjału produkcyjnego całej sfery (60-65 %) wytworzenie żywności, a wytwarza zaledwie ok.40% produktu globalnego tej strefy. Zawiązane jest to z niższą wydajnością pracy i niską produkcyjnością majątku trwałego w rolnictwie, w rezultacie czego jego udział w wartości produkcji agrobiznesu przesądza zatem rolnictwo.

Udział pozarolniczych ogniw agrobiznesu: w tym głównie przemysłu spożywczego, w wytwarzanym produkcie jest relatywnie wyższy niż udział w zasobach ze względu na wyższą wydajność pracy i wyższą produktywność czynników wytwórczych tych ogniw oraz preferowanie w polityce cenowej wyższych stadiów przerobu.

Udział przemysłu obsługujących rolnictwo i przemysł spożywczy, w tym głównie przemysłu środków, w tym głównie przemysłu środków produkcji, jest stosunkowo niski, lecz wykazuje tendencję rosnącą.

Integracja- jest pojęciem ekonomicznym oznaczającym procesy gospodarcze polegające na scalaniu wielu części. Można ją zdefiniować jako proces ekonomicznego skupienia, scalania pod jednym kierownictwem całości lub częsci działań gospodarczych rozpuszczanych między różne podmioty gospodarcze.

Integracja w skali mikroekonomicznej- integracja gospodarcza może dotyczyć firmy i gospodarstw.

Integracja w skali makroekonomicznej- integracja gospodarcza może dotyczyć firmy i gospodarstw.

Integracja gospodarcza pozioma- w zależności od zakresu, kierunków i form organizacyjna prawnych.

Integracja gospodarcza pionowa- powstaje w wyniku połączenia co najmniej 2 podmiotów realizujących określony rodzaj lub kolejne fazy działalności gospodarczej i prowadzące do powstania jednego dużego przedsiębiorstwa.

Integracja gospodarcza pośrednia- rozwijana przez powiązania umowne, w ramach których poszczególnymi partnerzy zachowują samodzielność formalno-prawną i w ograniczonym zakresie samodzielność ekonomiczna.

Integracja pozioma przykłady:

-sklep spożywczy łączy się z wytwórnią soków,

-dwie sieci komórkowe łączą się,

Integracja pionowa przykłady:

-galeria handlowa łączy się z firmą przewozową,

-leśnictwo łączy się z firmą papierniczą,

Zespół producencki- to organizacja która powstała w wyniku dobrowolnego łączenia się rolników w celu zespołowego zbywania swojej produkcji.

Grupa marketingowa- to doskonały zespół producencki, który wyszedł poza rynek pierwotny a nawet przetwarza własne surowce.

Korzyści wynikające z uczestnictwa w grupie marketingowej:

-większe zyski - mogą uzyskać wyższe ceny za swoje produkty,

-popularność na rynku,

-łatwość otrzymywania kredytów,

-podpisywanie długoterminowych umów,

-lepsze warunki czynników wytwarzania,

- możliwość wyższego inwestowania,

-rozszerzenie rynku zbytu nawet poza granice kraju.

Cele utworzenia grupy marketingowej to mi. zwiększenie zysku.

Kontraktacja- jest formą integracji pionowej w gospodarce żywnościowej oraz wżną formą skupu. Oparta jest na dobrowolnej dwustronnej umowie(kontrakcie) pomiędzy producentem rolnym (akontraktującym) a przedsiębiorstwem skupu lub przedsiębiorstwem przemysłu spożywczego zwanym kontrahentem.

Umowa kontraktacyjna- kontrakt- dotyczy podjęcia produkcji oraz sprzedaży artykułów rolnych lub zwierzęcych w określonej ilości w określonej formie, odpowiedniej jakości, cenie i na innych warunkach podanych wcześniej.

Zgodnie z kontraktem:

1.Rolnik zobowiązuje się do:

-wytworzenia i dostarczenia produktów zgodnie z umową,

-przestrzeganie wymogów technologii,

-przeprowadzenie zabiegów agrotechnicznych i pielęgnacyjnych,

-ubezpieczenie produkcji.

2.Odpbiorca zobowiązuje się do:

-odebrania towarów,

-często także do dostarczenia materiałów lub wskazania źródła zakupu,

-wykonanie bezpłatnej lub częściowo płatnych usług,

-dostarczenie bezpłatnego dworactwa.

Celem do których darzy integracja jest obniżenie kosztów zwłaszcza kosztów stałych. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie lepszych rezultatów ekonomicznych i lepszej pozycji na rynku celem integracji może być również dążenie do racjonalizacji zatrudnienia. Jest to cel realny gdyż w większym przedsiębiorstwie, lepiej wyposażonym można osiągnąć wyższą wydajność pracy.

Środki produkcji= środki pracy + przedmiot pracy. (wszystkie maszyny, urządzenia, budynki)

2.Podstawowe gałęzie pracujące dla rolnictwa i produkty:

-przemysł chemiczny(nawozy, pestycydy, folie)

-przemysł elektromaszynowy( maszyny, urządzenia do produkcji rolnej)

-przemysł mineralny (cement, cegła, dachówki)

-przemysł drewnianio-papierniczy (drewno budowlane, płyty wiórowe)

-przemysł lekki (tkaniny techniczne, ubrania)

3.Udział przemysłu obsługującego rolnictwa w agrobiznesie pod względem:

a)zatrudnienie 3%

b)majątku trwałego 7%

c) produktu globalnego 8%

4.Produkcja wyższych maszyn rolniczych w Polsce z lat 1985-2000.

-zaangażowanie przemysłu maszynowego, w potencjale wytwórczym agrobiznesu, jest stosunkowo małe, ale odgrywa durzą rolę,

-wprowadza nowe technologie co powoduje wzrost wydajności pracy, produkcyjność,

-generuje postęp techniczny w rolnictwie,

-zamienia się poziom i struktura produkcji oraz jej konkurencyjność.

5.Produkcja nawozów mineralnych zmniejsza się przemysł ten nie wykorzystuje swoich zdolności produkcyjnych ze względu na barierę popytu. Spowodowaną zlikwidowaniem dotacji do produkcji i wzrostu ceny.

6. Produkcja środkowa ochrona roślin- produkcji oparta na surowcach i myśli technicznej rodzimej. Oraz na licencjach zagranicznych, produkcja spada.

7. Rynek nasion przeżywa głęboki regres spowodowany rozpadem sieci dystrybucji, zmniejszeniem popytu, zniesieniem bonifikaty.

8.Przemysł paszowy- spadek produkcji (ostatnio zahamowany).

9.Zuzycie nośników energii w rolnictwie. Rolnictwo jest zaopatrzony w energię z sieci powszechnej. Zużywana ona niewielką część podaży nośników energii:

-ok. 5,5% węgla,

-ok.6,4% energii elektrycznej,

-ok.21,5% oleje napędowe.

Charakterystyka przemysłu środków produkcji dla rolnictwa do 1990 roku:

-skoncentrowanie i zmonopolizowanie,

-centralne ustalenie cen,

-rozdzielnictwo a nie rynek,

2. Przełom lat 80 i 90

-bardzo trudny okres, duże zatory płatnicze, zerwanie więzi kooperacyjnych, wiele przedsiębiorstw utraciło płynność finansową i zdolność kredytową, uwolniono ceny i ograniczono dotacje państwowe, nieodpowiednia struktura produkcji od potrzeb rolnictwa.

3.Działanie refrukturyzacji podjęte na przełomie 1991-1992:

-podział dużych przetsiebiorstw na mniejsze, podjęcie postepowania ugodmi z bankami, zmiana organizacji produkcji i spadków kosztów produkcji, działalności marketingowej, dostosowanie profilu produkcji do popytu, sprzedaż niewykorzystanego majątku, zmiana formy własności, zmniejszenie zatrudnienia, wprowadzenie własności komunalnej w zakresie zaplecza socjalnego.

1.Przemysły produkcyjne środki produkcji dla przemysłu spożywczego:

-paliwowo-energetyczny, elektro-maszynowy (maszyny), drewno-papierniczy(budynki), chemiczny(folie barwniki), mineralny (dachówki), metalurgiczny (magazyny), lekki(ubrania).

Przemysł pracujący na rzecz przemysłu spożywczego, ma 2-3 krotne wyższy udział w produkcji agrobiznesu, niż w jego zasobach wytwórczych.

Jest stosunkowo nienowoczesny, wymaga modernizacji technicznej, wiele asortymentów nowoczesnych Maszyn, urządzeń i materiałów pomocniczych co wiraże się z koniecznością nakładów.

Zachodzące dotychczas przekształcenia niosą głównie przemiany własnościowe.

Niezbędny staje się import maszyn i urządzeń ale oferta światowa chociaż jest bogata to jest droga.

1.Czynniki przyrodnicze: klimat (temperatura), stosunki wodne( optymalne), ukształtowanie terenu (niziny i wyzyny), struktura gleby( najlepsze czrenoziemy, mady rędziny).

2.Najważniejsze czynniki społeczno-ekonomicze:

*struktura własnościowa i wielkościowa

a)struktura własnościowa: -prywatna, spółdzielcza, państwowa, dzierżawiona.

b)struktura wielkosciowa: małe, średnie, wielkie.

3.Intensywny lub ekstensywny typ gospodarki:

Gospodarka intensywna- związana jest z dużymi nakładami środków i pracy w przeliczeniu na 1h oraz mająca na celu uzyskanie dużych efektów. (towarowe, gospodarcze, racjonale naworzenie, stosowanie nowoczesnych środków).

Gospodarka ekstensywna- cechuje ja małe nakłay pracy i środków w wyniku czego uzyskuje się nieduże efekty.

Rolnictwo jest uwarunkowane różnymi przyczynami USA, związane jest z pełnym zaspokojeniem potrzeb a nawet z nadprodukcją:

-w krajach słaborozwinietych gospodarstw wynika ze zbyt małej ilości środków.

3.Towary lub samo samozaopatrzeniowy typ gospodarki.

4.Zaopatrzenie rolnictwa w środki produkcji: dobre zorganizowane sieć sklepów, mechanizacja, energia elektryczna, nawozy mineralne, woda, środki ochrony roślin, łatwy dostęp do usług, zaplecze naukowe i technicze.

1.Struktura uzytkowania gruntów w Polsce: jeśli przyjąćze użytki rolne stanowią 100% to grunty orne stanowią 76%, tąki i pastwiska 21.9% a sady i pozostałe 2,1%.

2.Produkcja zbuż podstawowy Polsce łąćznie stanowią około 1,3% produkcji światowej: przenica 1,6%, rzyto 28%, owies 5%, jęczmień 3%. Średnie plony zbóżniskie od średniej gdyż w polsce światowej nieuprawna się masowo kukurydzy i ryżu które dają znacznie wieksze plony.

3.Ziemniak powierzchnia jego zasiewów w Polsce stanowi ok. 7% gruntów przeznaczonych na uprawy ziemniakó na świecie.

4.Burak cukrowy: zmniejsza się powierzchnia zasiewów zw względu na niski poziom opłacalności.

5.Rzepak i rzepik zwieksza się powierzchnia upraw.

6.Len zmniejsza się powierzchnia ze względu na małaopłacalnosć.

7. Tendencja zmian hodowli: spadek spowodowany spadkiem opłacalności.

-zmiany kierunku chowu: wprowadzenie nowych ras (intensyfikacja).

Rybołustwo-pozyskiwanie ryb i niektórych bezkręgowców oraz roślin wodnych.

Rybactwo- to świadoma hodowla organizmów wodnych prowadzona w sztucznych zbiornikach , rzekach, jeziorach, przybrzeżnych wyodach morskich.

Rybactwo dzielimy na: śródlądowe, morskie (marikultura).

Lasy są najbardziej naturalną formacją przyrodniczą od wieków nierozerwalnie związaną z krajobrazem Polski, niezbędnym czynnikiem równowagi środowiska przyrodniczego, warunkującym rozwój kraju. Lasy dzięki wniesionej pracy człowieka wykorzystującej naturalne siły przyrody dla potrzeb społeczeństwa stały się nierozłącznym elementem współczesnej i przyszłej cywilizacji. Gospodarka leśna kierując lasami w celu ich ochrony i wykorzystania jest tym rodzajem działalności, który zawiera znaczny udział dóbr i usług o charakterze publicznym, co uzasadnia interwencję państwa przez prowadzenie odpowiedniej dla powszechnych i wspólnych potrzeb społeczeństwa polityki leśnej realizowanej przez leśnictwo i współzależne sektory gospodarcze. Szczególną rolę w ochronie ekosystemów lesnych, ich biocenoz oraz zachodzących naturalnie procesach przyrodniczych odgrywają parki narodowe i rezerwaty leśne. Lasy spełniają bardzo różnorodne funkcje w sposób naturalny lub w wyniku działań gospodarki leśnej. Są to: funkcje ekologiczne (ochronne) zapewniające: stabilizację obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom, lawinom i osuwiskom, ochronę gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem, kształtowanie klimatu globalnego i lokalnego, stabilizację składu atmosfery i jej oczyszczanie, tworzenie warunków do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków, ekosystemów i wartości genetycznych organizmów a także zapewniające wzbogacanie różnorodności i złożoności krajobrazu, lepsze warunki dla zdrowia i życia ludności oraz produkcji rolniczej; funkcje produkcyjne (gospodarcze) polegające na: zachowaniu odnawialności i trwałego użytkowania drewna, niedrzewnych użytków pozyskiwanych z lasu i gospodarki łowieckiej, rozwijaniu turystyki kwalifikowanej, zyskach ze sprzedaży wyżej wymienionych towarów i usług oraz polegające na tworzeniu stanowisk pracy i zasilaniu podatkiem dochodów budżetu państwa i budżetów samorządów lokalnych; funkcje społeczne, które służą:

kształtowaniu korzystnych warunków zdrowotnych i rekreacyjnych dla społeczeństwa, wzbogacają rynek pracy, służą tworzeniu różnorodnych form użytkowania lasu przez społeczność lokalną, zagospodarowaniu terenów zdegradowanych i gleb marginalnych, wzmocnieniu obronności kraju, służą rozwojowi kultury, oświaty i nauki oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa. Wzrost jednych funkcji lasu może ograniczać funkcje pozostałe, co rodzi konflikty między nimi. Równocześnie wiele rodzajów funkcji lasów uzupełnia się wzajemnie lub z siebie wynika oraz jest zmiennych w czasie i przestrzeni. Ekologiczne funkcje lasów mają w dłuższej perspektywie czasu istotne znaczenie gospodarcze i społeczne. Poprzez retencję i stabilizację warunków wodnych lasy zmniejszają zagrożenie i rozmiar szkód powodziowych, okresowe niedobory wody w leśnictwie i rolnictwie, ograniczając także zagrożenie pożarowe. Poprzez oczyszczanie atmosfery i regulację klimatu poprawiają warunki zdrowotne społeczeństwa. Produkcyjne funkcje lasów wyrażają się przede wszystkim produkcją drewna - odnawialnego, przyjaznego człowiekowi, surowca ekologicznego będącego podstawą wielu zawodów, tradycji i kultur, wszechstronnie wykorzystywanego, który warunkuje rozwój wielu gałęzi przemysłu. Drewno wiąże i akumuluje ponadto węgiel atmosferyczny, przyczyniając się do ograniczenia efektu cieplarnianego, a także łatwo poddaje się utylizacji, co ma duże znaczenie prośrodowiskowe. Społeczne funkcje lasów są w dużej mierze determinowane funkcjami ekologicznymi i produkcyjnymi: większa różnorodność przyrodnicza lasów stwarza szersze możliwości ich wykorzystywania dla potrzeb gospodarczych i społecznych zapewniając miejsca pracy, zaopatrzenie w budulec, opał, tereny wypoczynku i turystyki.

Konfliktowość funkcji lasów wyraża się w dotychczasowym antagoniźmie między intensywnym użytkowaniem gospodarczym lub rekreacyjnym a niektórymi funkcjami ekologicznymi jak ochrona różnorodności biologicznej, ochrona gleb. Konflikt występuje także między użytkowaniem turystycznym lasów a funkcjami produkcyjnymi i ekologicznymi (zasmiecanie lasu, niszczenie runa i młodych drzew, zwiększone zagrożenie pożarowe, płoszenie zwierząt etc.). Spełniając wiele ważnych i różnorodnych funkcji lasy są kluczowym elementem bezpieczeństwa ekologicznego kraju i stanowią o tym, że polityka i gospodarka leśna mają rangę strategiczną, podobną jak bezpieczeństwo militarne, socjalne i energetyczne państwa, w którym lasy i leśnictwo także partycypują. Funkcje lasów mogą być uzupełniane przez zbliżone funkcje zadrzewień i zakrzewień, których rolaZgodnie z obowiązującą ustawą o lasach podstawowym zadaniem Lasów Państwowych jest prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej, realizowane w oparciu o plany urządzania lasu z uwzględnieniem w szczególności następujących celów:

1) zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowie człowieka oraz równowagę przyrodniczą;

2) ochrony lasów, zwłaszcza ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na zachowanie różnorodności przyrodniczej, leśnych zasobów genetycznych, walory krajobrazowe i potrzeby nauki;

3) ochrony gleby i terenów szczególnie narażonych na zniszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym;

4) ochrony wód powierzchniowych, głębinowych i retencji zlewni;

5) produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu.

Gospodarkę leśną prowadzi się według zasad:

1) powszechnej ochrony lasów,

2) trwałości utrzymania lasów,

3) ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów,

4) powiększania zasobów leśnych.

Działy gospodarki leśnej

Gospodarka leśna to dział gospodarki narodowej mający na celu realizację całokształtu zadań produkcyjnych, pozaprodukcyjnych i organizacyjnych w gospodarstwie leśnym.

Gospodarka leśna oparta na podstawach ekologicznych zajmuje się wszechstronnym wykorzystaniem lasu jako źródłem surowca drzewnego i użytków ubocznych jak również utrzymywaniem lasów w trwałej użyteczności przez odnowienia, pielęgnację i ochronę, melioracje, racjonalne użytkowanie, ochronę zasobów genowych i gospodarkę łowiecką.

Cele te realizują wyodrębnione działy gospodarki leśnej, a w szczególności hodowla, ochrona, urządzanie i łowiectwo.

---