8168


Motylica wątrobowa Fasciola hepatica

Fasciolopsis buski

Motyliczka Dicrocoelium dendriticum

Przywra kocia Opisthorchis felineus

Przywra chińska Clonorchis sinensis

Przywra płucna Paragonimus westernami

Schistosoma haematobium

Schistosoma mansoni

Schistosoma japonicum

Występowanie

Kosmopolityczna

Azja Pd - wsch.

Kosmopolityczna z wyjątkiem Australii

Europa, Syberia, Korea, Japonia, płw. Indochiński

Azja Pd - wsch.

Azja Pd - wsch.

Egipt, Bliski Wschód

Dorzecze Nilu, Afryka, płw. Arabski

Daleki Wschód

Żywiciel pośredni

Ślimak Galba Truncatula - ziemno-wodny

Ślimak Planorbis

1 - ślimak lądowy Zebrina, 2 - mrówka Formica

1 - ślimak wodny Bitynia leachi, 2 - ryba -karpiowate

1- ślimak wodny Bulinus, 2 - ryba

1 - ślimak Melania , 2 - skorupiak (rak, krab)

1 - ślimak Bulinus

Ślimak

ślimak

Żywiciel ostateczny

Świnia, dzik, koń, owca, koza, małpa i in. przypadkowo - człowiek

Człowiek, świnia

Przeżuwacze domowe i dzikie, przypadkowo - człowiek

Kot, pies, lis, przypadkowo człowiek, świnia

podobnie

Człowiek, kotowate, psowate świnia, szczur,

Człowiek (swoiste)

Człowiek, pawian, koczkodan, szczur, opos

Pies, kot, świnia, bydło, człowiek

Sposób zarażenia

Spożywanie surowych sałat, spożywanie na surowo wątroby przeżuwaczy

Jedzenie w stanie surowym owoców roślin wodnych, spożycie produktów zanieczyszczonych odchodami człowieka i świni

Zjedzenie mrowki

Zjadanie surowych filetów rybnych

podobnie

Spożywane na surowo raki i kraby

furkocerkarie

Furkocerkarie

Furkocerkarie

Charakterystyczne cechy budowy

2 bardzo rozgałęzione jądra; 1 jajnik

b. duża,

Dwa kuliste jądra + jajnik

Dwa płatowate jądra, owalny jajnik

Duże rozgałęzione jądra, lekko płatowaty jajnik

W płucach często spotyka się dwa osobniki zwrócone do siebie powierzchnią brzuszną - sprzyja zaplemnieniu krzyżowemu

Rozdzielnopłciowość, dymorfizm płciowy, samiec jest grubszy i nieco krótszy od samicy, na powierzchni brzusznej - rynienka w której bytuje samica

podobnie

podobnie

Cykl życiowy

Miracidium wykluwa się przy dostępie światła w wodzie; pływa ślimak sporocysta redie cerkarie adoleskaria żywiciel ostateczny

Podobny jak u motylicy ale często redie macierzyste wytwarzają redie potomne -> cerkarie otarbiają się jako adoleskarie na roślinach żywiciel ostateczny ( 1 - 3 mc)

Miracidium nie wylęga się z jaja w środowisku zewnętrznym, dopiero w ślimaku sporocysta cerkarie (NIE MA REDII) w kulach śluzowych przyczepiają się do roślin mrówki 1 cerkaria do węzła nerwowego okołoprzełykowego (metacerkaria) reszta do jam ciała żywiciel ostateczny (6 - 9 mc)

Miracidium nie wylęga się ślimak sporocysta redie cerkaria (żyjąca swobodnie) ryba metacerkaria żywiciel ostateczny

podobnie, tylko inne gatunki ślimaka i ryb

Miracidium wykluwa się w temp 25 - 30 w wodzie ślimak sporocysta redie cerkarie (swobodnie żyjące) skorupiak metacerkarie żywiciel ostateczny

Jaja dzięki ostrym kolcem na biegunie tylnym i enzymom proteolitycznym, ruchom pęcherza moczowego środowisko zewnętrzne Miracidium (wolne) ślimak sporocysta cerkarie (NIE MA REDII) furkocerkarie (czynnie poszukują żywiciela) schistosomula z krwią do płuc, lewe serce wątroba osiąga dojrzałość płciową parami do pęcherza

podobnie tylko jajo ma kolec na boku

podobnie

Miejsce bytowania w organizmie człowieka

Przewody wątrobowe i żółciowe (przebija ścianę jelita)

Dwunastnica, jelito czcze

Przewody żółciowe wątroby

Przewody żółciowe wątroby

podobnie

Przez ścianę jelita czczego do przepony, przez jamę opłucnową do płuc jaja wydostają się z oskrzelików, do gardzieli, przełykane - z kałem na zewnątrz

Splot żylny pęcherza moczowego i miednicy małej

Dorzecze żyły krezkowej dolnej, splot odbytniczy

Dorzecze żyły krezkowej górnej

Chorobotwórczość

f. ostra: zapalenie wątroby, żółtaczka; toksyczne: ↑ temp., bóle m. i stawów, wymioty, anemia, splenomegalia; alergiczne - leukocytoza, eozynofilia

f. przewlekła: włóknienie wątroby, objawy zapalenia lub kamicy dróg żółciowych

przypadkowo - inwazja innych narządów; distomatosis buccopharyngealis

Bezobjawowe lub mechaniczne uszkodzenie i drażnienie błony śluzowej jelita, wytworzenie drobnych owrzodzeń i wybroczyn w miejscu przyczepu przywr, pyzatym działanie toksyczne i alergizujące; masywna inwazja może prowadzić do niedrożności jelit

Niewielka; przy intensywnej inwazji - rozrost tkanki łącznej międzyzrazikowej, nadmierny rozwój nabłonka przewodów żółciowych

Opistorchoza: nasilona inwazja: przewody żółciowe ulegają rozszerzeniu, podrażniony nabłonek rozrasta się do stopnia noszącego cechy brodawczaka lub gruczolaka, raka; odczyn zapalny marskość wątroby, ropnie

podobnie

Paragonimoza: osiedlanie się przywr pod opłucną i przy oskrzelach -> krwiaki i torbiele, zapalenia opłucnej, odoskrzelowe zapalenia płuc, rozstrzel oskrzeli, przerost tkanki łącznej marskość

Silny kaszel z krwawą plwociną, kłujące bóle w klatce

Umiejscowienie w mózgu daje objawy guza, zapalenie opon,

Schistosomatoza, bilharcjoza: 1 faza: penetracja przez skórę - silny świąd, 2 faza: toksyczno - alergiczna - dreszcze, gorączka, pokrzywka, bóle brzucha, hepatosplenomegalia, stany skurczowe oskrzeli z eozynofilia; 3 faza - narządowa (traumatyczna) - ból w podbrzuszu, częstomocz, krwiomocz

Zmiany zapalne błony śluzowej pęcherza, wrzodziejące, zanikowe i wytwórcze z ziarniniakami i naciekami guzowatymi, deformacja ujścia moczowodów, rak, zwapnienie ściany pęcherza; często powikłania bakteryjne uszkodzenie nerek

Faza 1 i 2 podobna, faza 3 - zapalenie żył i błony śluzowej jelita grubego, powstawanie brodawczaków, owrzodzeń, bóle brzucha, biegunka, zmiany takowe; przypadkowo - zatory naczyń żylnych wątroby ziarniniaka, zwłóknienia, nadciśnienie wrotne, wodobrzusze,

Faza 1 podobnie, faza 2 - gwałtowne bóle brzucha, wątroby, nieregularna gorączka przypominająca malarię, zmiany zapalne w płucach i skórze, żółtaczka; faza 3 - ciężki przebieg. Postać mózgowa (zab. Mowy, utrata pamięci, padaczka), jelitowa (krwawe biegunki), marskość wątroby

Wykrywanie

Faza ostra : pozytywne odczyny serologiczne i śródskórne, objawy przedmiotowe

Badanie koproskopowe - po 3 - 4 miesiącach pod zarażenia (jaja)

Koproskopowe - jaja

Koproskopowe - jaja

Znalezienie w odchodach lub treści dwunastniczej jaj metodą sedymentacji

podobnie

Jaja w odchodach lub plwocinie - badania należy powtarzać!

Badania na odczyny serologiczne

Wykrywanie jaj w całodobowej porcji moczu lub po krótkim wysiłku fizycznym, test wylęgania miracidiów

Jaja wydalane z kałem, wyjątkowo z moczem tylko w 50% przypadków, metody serologiczne i rektoskopia z pobraniem wycinka błony śluzowej

Badanie koproskopowe - jaja, badania serologiczne, biopsja wątroby

Zwalczanie

Odrobaczanie sztuk zakażonych, niszczenie żywicieli pośrednich (melioracja i środki ślimakobójcze), ochrona środowiska przez zakażenie jajami pasożytów (właściwe kompostowanie nawozu)

Powstrzymanie się od picia nie gotowanej wody spożywania na surowo owoców roślin wodnych

Środki owadobójcze i ślimakobójcze

Powstrzymanie się od spożywania surowych, nie dogotowanych lub niedostatecznie uwędzonych ryb

podobnie

Powstrzymywanie od spożywania surowego mięsa krabów i raków; powstrzymanie stosowania soku żywicieli pośrednich jako leku wkraplanego do oczu dzieciom chorym na odrę

Niszczenie ślimaków metodami chemicznymi lub biologicznymi, terapeutyczne zmniejszanie nasilenia i rozprzestrzeniania zarażenia u ludzi i właściwa oświata zdrowotna; nie oddawanie moczu i kału w miejscach komunikujących się z siedliskiem ślimaków, zaniechanie kąpieli w akwenach zanieczyszczonych, praca na ryżowiskach w butach gumowych i rękawiczkach, smarowanie ciała mazidłami uniemożliwiającymi wnikanie furkocerkarii.

podobnie

Środki ślimakobójcze



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
8168
8168
8168
8168
8168
8168
8168
8168
8168

więcej podobnych podstron