Kregoslup- columna vertebralis
jest narzadem podpory ciala
b) ochrania rdzen kregowy
sluzy jako narzad ruchu
sklada się z 33-34 kregow, Lezy on między podstawa czaszki a koncem tlowia.
Odcinki- szyjny albo karkowy sklad z 7 kregow, piersiowy- 12 kreg, lędźwiowy- z 5, krzyżowy- z 5, guziczny- z 4-5 kregow. Każdy kreg sklada się z - trzonu kregu- corpus vertebrae, luk kregu arcus vertebralis i siedem wyrostkow:w. Kolczysty, para wyr. Poprzecznych i dwie pary wyros. Stawowych
KREG PIERSIOWY- trzon kregu, dolek zebrow dolny, wciecie kregowe dolne, wyrostek stawowy dolny, wyrostek kolczysty, wyrostek poprzeczny, wyrostk stawowy gorny, wciecie kregowe gorne, dolek zebrowy gorny, luk kregowy, otwor kregowy,
KREGI SZYJNE- vertebrae cervicales.
Kreg I szczytowy( atlas) nie ma trzonu sklada się z duch lukow : przedniego arcus anterior i tylnego arcus posterior, oraz z czesci bocznych ( tuberculum laterales, guzek tylny ( tuberculum posterius, wyrostek kolczysty, trzon kregu, wyrostek poprzeczny, wyrostek sawowy gorny, otwor wyrostka poprzecznego, guzek przedni, dolek zeba, luk tylny, guzek tylny, luk przedni,
Kreg obrotowy (axis) pow. Stawowa przednia, pow. Stawowa gorna, wyrostek poprzeczny, pow. Stawowa dolna, trzon kregu,
KREGI LEDZWIOWE- vertebrae lumbales, trzon kregu, wyrostek zebrowy ( proscessus costarii), wyrostek stawowy gorny wyrostek kolczysty, otwor kregowy, wyrostek dodatkowy( processus accessorius) wyrostek sutkowaty( processus mamillaris)
KOSC KRZYZOWA-os sacrum. Sklada się z 5 zrosnietych ze soba kregow, 1 otowry krzyzowe miednicze foramina sacralia pelvina, grzebien krzyzowy posrodkowy (crista sacralis mediana) grzebin krzyzowaty posredni-(crista sacralis intermedia) grzebien krzyzowaty boczny (crista sacralis lateralis) 4 pary otworow krzyzowych grzbietowych (foramina sacralia dorsalia)
KLATKA PIERSIOWA- sklada się z 12 par zeber 12 kregow piersiowych i mostka
ZEBRA- costae polkoliste listewki kostne laczace kregoslup z mostkiem. Kazde zebroe) sklada się z czesci przdniej, chrzestnej, zwana chrzastka zebowa (cartilago costalis) i z czesci tylnej kostnej- kosci zebrowej( os costale) zebra dzielimy na : prawdziwe( costae verae) rzekome(costae spuriae) zebra XI i XII nie lacza się ze soba ani z innymi zebrami koncza się swobodnie w scianie brzucha - zebra wolne.
ZEBRA PRAWDZIWE I i II- koniec tylny, guzek zebra, szyjka zebra, glowa zebra, bruzda tetnicy obojczykowej, koniec przedni, trzon zebra.
MOSTEK- sternum- kosc nieparzysta, plaska, ograniczajaca od przodu klatke piersiowa. SKALDA SIĘ Z 3 czesci- gornej( rekojescia mostka manubrium sterni), srodkowej- trzonu(corpus sterni), dolnej- wyrostka mieczykowatego (processus xiphoideus)
KONCZYNA GORNA-sklada się z kosci obreczy konczyny gornej i z kosci konczyny wolnej.OBRECZ- obojczyk (clAVICULA) LOPATKA(scapula). SKLAD KONCZNY WOLNEJ- 1kosc ramienna 2) kosci przedramienia-a)kosc promieniowa B)kosc lokciowa 3)kosci reki:nadgarstek, srodrecz, palce.
OBOJCZYK clavicula- trzon(corpus) 2 konce- moskowy (extremitas sternalis) koniec barkowy(extremitas acromialis) pow gorna- gladka, pow dolna-.
LOPATKA-SCAPULA- posiada 2 powirzchnie, trzy brzegi i 3 katy. pow grzbietowa (facies dorsalis) grzebien lopatki (spina scapulae) wyrostek barkowy(acromion) dol nadgrzebieniowy(fossa s upraspinata) dol podgrzebieniowy ( fossa infraspinata) pow zebrowa(facies costalis) dol podgrzebieniowaty(margo lateralis) guzek podpanewkowy ( tuberculum infraglenoidale) brzeg przysrodowy margo medialis) wciecie lopatkowe(incisura scapulae) wyrostek kruczy ( processus coracoideus) guzek podpanewkowy( tuberculum supraglenoidale)
Kosc RAMIENNA(humerus) sklada się z : trzon(corpus humeri) oraz z dwuch koncow: gornego i dolnego. Na koncu gornym - glowa kosci ramiennej caput humeri, szyjka anatomiczna collum anatomicum, guzek wikszy-tuberculum majus, guzek mniejszy- tuberculum minus, bruzda midzyguzkowa- sulcus intertuercularis, szyjka chirurgiczna-collum chirurgicum, guzowatosc naramienna-tuberositas deltoidea. KONIEC DOLNY KOSCI RAMIENNEJ- wiekszy nadklykiec przysrodkowy (epicondylus medialis) mniejszy nadklykiec boczny(epicondylus lateralis) klykiec kosci ramiennej( condylus humeri) glowka(capitulum humeri) bloczek(trochlea humeri) dol promieniowy( fossa radialis) dol dziobiasty(fossa coronoidea) dol wyrostka lokciowego (fossa olecrani)
KOSC PROMIENIOWA-ARDIUS
koniec gorny: glowa kosci promienowej(caput radii) szyjka(collum radii) guzowatosc kosci promieniowej(tuberositas radii) obwod stawowy(circumferentia articularis)
konec dolny: eyrostek rylcowaty (procesus styloideus) wciecie lokcowe (incisura ulnaris)
KOSC LOKCIWA-ULNA
Koniec gorny- tworza 2 wyrostki wyrostek dziobiasty (processus coronoideus) wyrostek lokciowy (olecranon) wciecie bloczkowe (incisura trochlearis) wciecie promieniowe ( incisura radialis) guzowatosc kosci lokcowj ( tuberositas ulnae)
Koniec dolny- nazywany również glowa kosci lokciowej (caput ulnae) wyrostek rylcowaty ( procesus styloideus)
Trzon- margo posterior, facies posterior, margo interosseus
KOSCI REKI
KOSCI NADGRSTKA(ossa carpi) szereg blizszy: lodeczkowata (os scaphoideum) ksiezycowata (os lunatum) trojgraniasta (os triquetrum) grochowata (os pisiforme)
Szereg dalszy- cz\woroboczna wieksza (os trapezium) czworoboczna mniejsza (os trapezoideum) glowkowata (os capitatum) kosc haczykowata (os hamatum)
KOSCI SRODRECZA-ossa metacarpalia kazda kosc srodrecza ma trzon i dwa konce: blizszy czyli podsawe(basis) oraz koniec dalszy czyli glowe (caput)
KOSCI PALCOW REKI
Każdy palec sklada się z 3 paliczkow (phalanges digitorum manus) wyjatk to palez pierwszy kciuk (ma 2 paliczki)
KONCZYNA DOLNA- kosci obreczy i kosci konczyn wolnej
OBRECZ- kosc miednicza lewa i prawa, miednica-pelvis
Kosc mednicza(os coxae) sklada się z 3 czesci
Gorna- kosc bodrowa, grzebien kosci biodrowej, kolec biodrowy przedni gorny, kolec biodrowy przedni dolny, dol panewki, kosc lonowa (os pubis) guzek lonowy( tuberculum pubicum) guz kulszowy (tuber ischiadicum) wciecie kulszowe mniejsze, kolec kulszowy(spina ischiadica) , kolec biodrowy tylny dolny, kolec biodrowy tylny gorny, dol bodrowy, pow. Uchowata, pow. Spoena, otwor zasloniony, kresa lukowata,
KOSCI ONCZYNY DOLNJ WOLNEJ: 1kosc udowa (femor) 2 rzepka (patella) 3 kosci goleni a) kosc piszczelowa (tibia) b) kosc strzalkowa (fibula) kosci stopy (os pedis) a) kosci stepu (ossa tarsi) b) kosci srodstopia (ossa metatarsalia) c) kosc palcow (ossa digtorum pedis)
KOSC UDOWA-femor (trzon, koniec blizszy i dalszy)
KONIEC BLIZSZY- glowa (caput femoris) szyjka kosci udowej (collum femoris) kretarz wiekszy (trochanter major) kretarz mniejszy (trochanter minor) grzebien miedzykretarzowy, dol kretarzowy, kresa miedzykretarzowa,
Kresa chropowata -(linea aspera, guzowatosc posladkowa ( tuberositas glutea)
KONIEC DALSZY- 2 lykcie - przysrodkowy (condylus medialis) klykiec boczny ( condylus lateralis) dol miedzyklykcowy,
RZEPKA- pow stawowa, podstawa zepki-basis patellae, brzeg przysrodkowy i boczny , wierzcholek rzepki - apex patellae.
KOSC PISZCELOWA-
Koniec gornej kosci p. tworzy on 2 klykcie- bovczny przysrodkowy (condylus lateralis, medialis) wynioslosc miedzyklykciowa, pola miedzyklykciowe-przednie i tylne, guzowatosc piszczeli (tuberositas tibiae) , 2 powierzchnie stawowe gorne (facies atricularis superiores)
KONIEC Dalszy- kostka przysrodkowa (malleolus medialis) wciecie strzalkowe,
STRZAKA_ fibula
KONIEC BLIZSZytworzy glowe _caput fibulae, powierzchnia stawowa kosci piszczelowej- facies articularis capitis fibuale, wierzcholek kosci strzalki- apex capitis fibulae,
KONIEC DALSZY- stanowi kostke boczna- malleolus lateralis, plytka bruzda , 3 brzegi i 3 powirzchnie(margo anteriowr, poterior, interosseus, facies medialis, lateralis, posterior,
JELITO- NAJDLUZSZA CZESC PRZEWODU POK. ZACZYNA SIĘ OD ZOLADKA I KONCZY SIĘ ODBYTEM , JELITO CIENKIE I JELITO GRUBE
JELITO CIENKIE-intestinum tenue) zaczyna się odźwiernikieem żoladka i konczy się ujsciem do jlita grubego . DŁ. 4-5m srednica 45-25mm. Rozrozniamy w nim 3 odcinki 1)dwunastnice(duodenum) 2) jlito czcze (jejunum) 3) jelito krete (ileum) Dwunastnica stanow poczatkowy odcinek jelita cienkiegopozbawiony krezki.
Sciana jelita cienkiego sklada się z 4 warstw- 1) blona surowicza 2) blona miesniowa 3) tkanki podsluzowej 4) blony sluzowej
JELITO GRUBE-( intestinum crassum) rozpoczyna się w prawym dol biodrowym szerokim workowatym odcinkiem slepo zakonczonym zwanym jelitem slepym albo kątnicą . W pozostalym odcinku jelita grubego sa czesci: okrężnica(colon) a) wstepujaca (colon ascendens) b)okreznica poprzeczna (colon transversum) c)okreżnica zastępujaca (colon descendens) d) okreznica esowata (colon sigmoideum) oraz odbytnica (rectum)
WĄTROBA-hepar. BUDOWA- pow. Przeponowa (facies diaphragmatica) wycisk przelykowy, wrót wątroby (porta hepatis) wyrostek ogonasty, wycisk nadnerczowy, wycisk okreznicyW budowie anatomicznej wątroby wyróżnia się dwie powierzchnie:przeponową (facies diaphragmatica), która dzieli się na:część przedniączęść prawączęść górnączęść tylną (pole nagie, area nuda) - jedyna z części powierzchni przeponowej,o wyraźnych granicach nie pokryta otrzewnątrzewną (facies visceralis) Niżej w hierarchii budowy wątroby stoją płaty:prawy (lobus hepatis dexter) - ograniczony na powierzchni przeponowej przyczepem więzadła sierpowatego (ligamentum falciforme hepatis), a na powierzchni otrzewnej bruzdą żyły głównej i dołem pęcherzyka żółciowego lewy (lobus hepatis sinister) - ograniczony na powierzchni przeponowej przezprzyczep więzadła sierpowatego. czworoboczny (lobus quadratus) ogoniasty (lobus caudatus).
TRZUSTKA-pancreas rozrowniamyw niej glowe (caput pancreatis) trzon (corpus pancreatis) ogon (cauda pancreatis)
UKLAD MOCZOWY-zaliczamy do niego narzad wytwarzajacy mocz-nerki oraz zespol narzadow wyprowadzajacych mocz z poza organizmu- miednczki nerkowe, moczowody, pecherz moczowy i cewke moczowa.
NERKA(ren) koniec gorny,(exteremitas superior) i dolny (ex... inferior) pow przednia i tylna (facies anterior, posterior) dwa brzegi boczny (margo lateralis) i przysrodowy ( margo medialis) wneka nerkowa (hilus renalis) zatoka nerkowa 9sinus renalis)
BUDOWA NERKI kora nerki, piramida, slup nerki, kielich mniejszy, miedniczka nerkowa, kielich wiekszy.
PĘCHERZ MOCZOWY- vesica urinaria szczyt pecherza (apex vesicae) dno pecherzaq ( fundus vesicae) trzon pecherza ( corpus vesicae)