Frustracja: to nasilone, przykre doznania i ujemne uczucia powstałe pod wpływem niezaspoko-jenia potrzeb, dążeń.

Stres: to stan psychicznego napięcia trwający aż do jego rozładowania, jako wynik frustracji

Dewiacja: odchylenie od określonych norm, jako wynik stresu Izolacja penitencjarna powoduje brak osiągnięcia określonych potrzeb, im ważniejsza jest potrzeba tym większe staje się prawdopodobieństwo agresji.

Istnieje wiele czynników wywołujących agresje, np.:

- wydane polecenie wykonania określonej czynności np.: wyjścia z celi

- odmówienie spełnienia prośby skazanego

- wykonanie czynności służbowych np.: kontrola osobista, stosowanie siły fizycznej, kontrola paczki Działanie pozytywne f-szy:

- spokojna perswazja

- wysłuchiwanie i pomoc w rozwiązywaniu problemu

- przeniesienie do innej celi lub oddziału

- skierowanie napięcia np. na ćwiczenia fizyczne czy realizację własnych zainteresowań

- reagowanie na występujące w celi napięcia czy trudności

- załatwianie spraw skazanych w sposób rzetelny i solidny

- skierowanie na konsultację psychologiczną Działanie negatywne f-szy:

- bagatelizowanie problemów osadzonego

- odnoszenie się w sposób opryskliwy i mało tolerancyjny

- traktowanie skaz. jak „zło konieczne"

- brak rozeznania w rozmieszczeniu osadzonych (choleryk z sangwinikiem = awantura)

- brak podstawowego przygotowania psychologicznego kadry

- wykonywanie obowiązków rutynowo

- wykonywanie obowiązków w stanie nietrzeźwym

72. Przedstaw genezę zjawiska podkultury więziennej oraz podstawowe zasady obowiązujące jej uczestników.

Jednostka penitencjarna niesie ze sobą:

1. brak wolności

2. pozbawienie udogodnień usługowych

3. brak kontaktu heteroseksualnego

4. pozbawienie autonomii (skaz. Ma obowiązek podporządkować się nakazom i zakazom)

5. poczucie zagrożenia (przebywa z osobami niebezpiecznymi)

Warunki ZK/AŚ nie zaspakajają w całości potrzeb skazanych, wobec tego poszukują oni alternatywy (środka zastępczego, pomagającego przetrwać) którym okazuje się podkultura więzienna.

Podkultura więzienna pozwala na:

1. Przyjmowanie wartości, norm, zasad, które ułatwiają zaspokajanie potrzeb

2. Skazani przenoszą wartości i wzory postępowania ze swoich środowisk, kult: siły, sprytu, cwaniactwa

3. Brak innego pojmowania świata jak tylko w ten sposób że są „ludzie" i „frajerzy". Wobec „ludzi" trzeba być lojalnym i koleżeńskim natomiast wobec pozostałych wręcz wrogiem

4. Ujawniają się zaburzenia emocjonalne np. skłonności do zachowań agresywnych

5. Cechy indywidualne - wymiar kary, uprzednia karalność, przeszłość przestępcza, pochodzenie Zasady obowiązujące uczestników:

1. Zasada podporządkowania (jest przywódca i grupa „wpływowych" skazanych)

2. Zasada eksploatacji (wykorzystywanie innych np. do posług, sprzątania, prania itp.)

3. Przemoc (wymuszanie uległości, posłuchu)

4. Zasada finansów - zamożności osadzonych (wątek ekonomiczny)

73. Wyjaśnij z czego wynika kryminogenny charakter podkultury więziennej oraz jakie zachowania przestępcze i negatywne mogą podejmować osadzeni będący uczestnikami „drugiego życia".

30