Współpraca szkoły z pozaszkolnymi instytucjami wychowawczymi.
Placówki pozaszkolne wspomagaja szkołe w organizowaniu czasu wolnego dzieci i młodzieży.
Zajecia pozaszkolne sa organizowane przez różne instytucje, które działaja niezależnie od szkoły.
Moga to byc instytucje pozaszkolne, specjalnie powołane do pracy z dziecmi w wieku szkolnym np.
młodzieżowe domy kultury, domy kultury dzieci i młodzieży oraz instytucje kulturalne i oswiatowe
przeznaczone dla dorosłych, które udostepniane sa dzieciom czesciowo lub całkowicie, prowadza sekcje,
kluby młodzieżowe, jako swoja dodatkowa działalnosc np. kluby sportowe. W pierwszej grupie znajduja sie
placówki wychowania pozaszkolnego podporzadkowane resortowi oswiaty i szkolnictwa wyższego: pałace
młodzieży, młodzieżowe domy kultury, domy kultury dzieci i młodzieży, pozaszkolne placówki kierunkowe,
ogniska pracy pozaszkolnej, ogrody jordanowskie, place gier i zabaw, młodzieżowe swietlice dworcowe,
osrodki wychowania fizycznego oraz miedzyszkolne kluby sportowe. Do drugiej grupy zaliczamy: placówki
resortu kultury i sztuki posiadajace sekcje dzieciece i młodzieżowe(domy kultury, kluby, zespoły, biblioteki),
placówki prowadzone przez zwiazki zawodowe posiadajace sekcje dzieciece i młodzieżowe(zwiazkowe
domy kultury, swietlice przyzakładowe) i placówki pozaszkolne prowadzone przez społeczne organizacje
wychowawcze.
Ogrody jordanowskie organizowały zajecia na swieżym powietrzu dla dzieci w wieku od trzech do
czternastu lat. Niektóre ogrody rozwijały także prace opiekuncze, łacznie z dożywianiem dzieci i pomocą w
odrabianiu lekcji. Tutaj organizowało sie różne zabawy i gry zespołowe, tance i rytmike, spiew, zajecia
sportowe oraz prace na działce. W razie złej pogody, zajecia prowadzone były w swietlicy, która każda taka
placówka dysponowała. Wtedy zmieniał sie charakter zajec, na takie jak np. opowiadanie bajek,
czytelnictwo, zabawy towarzyskie, film, telewizja, rytmika oraz majsterkowanie.
Pałace młodzieży, to placówka opiekunczo- wychowawcza oraz oswiatowo- kulturalna, powołana
do prowadzenia zajec z dziecmi i młodzieża w czasie wolnym od nauki szkolnej. Celem tych zajec jest
pogłebienie oraz praktyczne stosowanie wiedzy nabywanej w szkole, budzenie oraz rozwijanie
zainteresowań naukowych, technicznych i artystycznych, a także przyzwyczajanie młodzieży do uprawiania gimnastyki,
sportu, krajoznawstwa i turystyki.Posiadaja wszystkie niezbedne urzadzenia do prowadzenia
pracy wychowawczej z dziecmi w toku zajec pozaszkolnych. Sa wyposażone w pływalnie, pracownie
specjalistyczne różnego typu, czytelnie, sale gier i zabaw. Dzieci moga w niej uprawiac cwiczenia fizyczne,
uczyc sie jezyków, uczestniczyc w kołach artystycznych, samokształceniowych i technicznych. Wszystkie
zajecia odbywaja sie pod kierunkiem fachowych instruktorów. Pałace młodzieży znajduja sie w okazałych
gmachach, specjalnie na ten cel budowanych. Posiadaja duża ilosc pomieszczen doskonale wyposażonych,
w których uczestnicy moga pracowac we wszystkich niemal przez siebie wybranych kierunkach,
odpowiadajacych ich zainteresowaniom. W kierunku różnych specjalnosci naukowych, technicznych,
artystycznych, wychowania fizycznego, sportu i turystyki. Prowadza one też gabinety metodyczne, które
pracuja nad zbieraniem i opracowywaniem dorobku pedagogicznego placówek wychowania pozaszkolnego,
udzielaja także instruktażu metodycznego pracownikom różnych placówek tego typu.
Młodzieżowe Domy Kultury i Domy Kultury Dzieci i Młodzieży reprezentuja ten sam typ wysoko
rozwinietej i znakomicie wyposażonej placówki wychowania pozaszkolnego, co pałace młodzieży. Sa jednak
mniejsze, niektóre z nich specjalizuja sie w jednym kierunku działalnosci np. artystycznym, technicznym.
Młodzieżowe Domy Kultury tworzone sa we wszystkich miastach. Skupiaja dzieci i młodzież
wszystkich szkół w wieku od dziesieciu do osiemnastu lat. Praca nastawiona jest przede wszystkim na
rozwijanie i kształtowanie zainteresowan, uzdolnien młodzieży uczeszczajacej do starszych klas. Domy
Kultury Dzieci i Młodzieży powstały z przekształconych Domów Harcerza. Służa one potrzebom przede
wszystkim młodzieży szkół stopnia podstawowego. Prowadza one różne zajecia artystyczne, techniczne i z
zakresu wychowania fizycznego, w dostosowaniu do prawdziwych zainteresowan i możliwosci
psychofizycznych. Organizuje sie w nich kółka choreograficzne, żywego słowa, czytelnicze, fotograficzne,
sprawnych rak. Prowadzi sie teatr kukiełek i teatr cieniów, zajecia kulturalno- rozrywkowe o charakterze
masowym, zajecia harcerskie i obozy letnie.
Dom Kultury to instytucja oswiatowo- kulturalna prowadzaca
zróżnicowana działalnosc, która zazwyczaj obejmuje: zajecia kulturalne dla wszystkich w postaci widowisk
teatralnych, pokazów działalnosci artystycznej, zawodowej oraz amatorskiej, widowisk sportowych, gier i
zabaw, organizowanie zespołów samokształceniowych, kół amatorstwa artystycznego lub technicznego,
grup sportowo- turystycznych, biblioteke i czytelnie, a czasami sale teatralna i kinowa, pracownie
modelarska, fotograficzna oraz filmowa.
Ogniska pracy pozaszkolnej, to placówki, które wykorzystuja lokal oraz sprzet szkoły i organizuja
czas wolny młodzieży ze szkoły macierzystej oraz najbliższego srodowiska. Ogniska sa dwojakiego typu:
wielokierunkowe, prowadzace różnorodne rodzaje zajec oraz specjalistyczne: muzyczne, teatralne,
techniczne.
Place gier i zabaw sa ogólnie dostepne i gromadza dzieci, które zbieraja sie, aby sie pobawic. Nad zabawa
dzieci i ich zachowaniem czuwa instruktor.
Ryszard Wroczynski placówki pozaszkolne klasyfikuje na:
Swietlice i czytelnie dzieciece oraz młodzieżowe. Swietlice to placówki wychowawcze o różnych zadaniach
szczegółowych i różnej organizacji. Najczesciej stanowia one zorganizowana forme spedzania czasu
wolnego i przygotowania sie do lekcji dla tych grup młodzieży, które ze wzgledu na sytuacje rodzina np.
praca obojga rodziców, dojazd do miejsca zamieszkania wymagaja pomocy wychowawczej w godzinach
pozaszkolnych. Czytelnie oraz biblioteki dzieciece i młodzieżowe maja na celu upowszechnianie ksiażki i
rozbudzenie zainteresowan czytelniczych wsród dzieci i młodzieży.
Swietlice, to placówki prowadzoneprzez różne instytucje i organizacje.
Prowadza je władze oswiatowe i organizacje młodzieżowe. Swietlice sa
dla dzieci oraz młodzieży szkolnej, a także dla młodzieży starszej i dla dorosłych. Swietlica szkolna, to
placówka opiekunczo- wychowawcza prowadzona przez szkołe, umożliwiajaca uczniom uczestniczenie w
interesujacych ich zajeciach oraz wykonywanie prac domowych. Korzystaja z niej zwłaszcza te dzieci, które
w czasie wolnym od zajec szkolnych pozbawione sa opieki domowej.
Swietlice terapeutyczne sa miejscem, gdzie potrzebujace pomocy dzieci oraz młodzie_ moga otrzymac wsparcie.
Celem ich pracy jest poprawa społecznego oraz emocjonalnego funkcjonowania dzieci niesmiałych, zmniejszenie napiec oraz
niepokojów zwiazanych z kształtowaniem sie obrazu własnej osoby i rozwijanie umiejetnosci komunikowania
sie. W swietlicach takich organizowane sa zajecia korekcyjno- kompensacyjne, socjoterapeutyczne i
profilaktyczne. Poza tym swietlica realizuje swoje zadania poprzez zapewnienie dzieciom oraz młodzieży
różnorodnych form poradnictwa, konsultacji i wsparcia pedagogicznego. Jej celem jest zapobieganie
zmianom degradacyjnym, rozwijanie cech pozytywnych, przezwycieżanie leku, niepokoju, uwolnienie od
przygnebienia, zniechecenia oraz poczucia mniejszej wartosci. W celu zapewnienia harmonijnosci działan,
osrodki bardzo zabiegaja o kontakt z rodzicami dzieci i szkołami, do których one uczeszczaja.
W swietlicy terapeutycznej organizowane sa trzy rodzaje zajec:
masowe, zespołowe oraz indywidualne.