Perio 2008 III rok, Antyseptyki

Zapobieganie rekolonizacji okolicy poddziąsłowej lub kontrolowanie powrotu patogenów:

- mechaniczna kontrola naddziąsłowa

- chemiczne środki działające inhibująco na płytkę

Niektóre leki mogą spowodować statystycznie znamienne zmniejszenie płytki, ale mają minimalny albo żaden wpływ kliniczny na przebieg choroby

Działanie mechaniczne lub chemiczne w przebiegu gingivitis i periodontitis uważa się za skuteczne jeśli:

• zapobiegają całkowicie klinicznie stwierdzonej płytce naddziąsłowej

• wpływają na dojrzewanie płytki

• zapobiegają klinicznie zapaleniu

Zmniejszenie spłytki Per Se nie jest dowodem skuteczności leczniczej.

Kontrola poddziąsłowych drobnoustrojów:

MECHANICZNA:

• skaling, wygładzanie korzeni

• stosowane miejscowe dostarczanie leków p/bakteryjnych drogą irygacji poddziąsłowej

• kontrolowane uwalnianie leków p/bakteryjnych

Koncepcje chemicznej kontroli bakteryjnej:

• ustalenie potrzeb dla ich używania

• czy powinny być stosowane jako zastępcze czy jako dodatek do metod mechanoterapii

Chemioterapia preparatami p/bakteryjnymi - uzupełnienie mechanoterapii (saling + root planing) i leczenia chirurgicznego

Rzeczywista wartość leku (substantivity):

• względnie duża część leku musi zostać zatrzymana w jamie ustnej

• związana część musi uwalniać się w racjonalnym przedziale czasu, aby utrzymać poziom terapeutyczny. Lek z dobrą rzeczywistą wartością, aby przedłużyć działanie będzie się wiązał (saquinaryna) i uwalniał w ciągu kilku godzin (CHX)

• gdy lek zostanie uwolniony, musi nadal pozostawać w postaci aktywnej

Płukanie jamy ustnej:

• osiągnięcie wysokiego miejscowo stężenia leku

• łatwość stosowania

• współpraca pacjenta

- pasty do zębów, żele
- płukanki do płukania jamy ustnej

I rzędowe

Fluorki:

- fluorek cyny II - 0,3% roztwór
- meridol (fluorek cyny II, AmF)
- fluorigard (fluorek sodu)
Niewielkie działanie przeciwbakteryjne
Środki utleniające:
- nadtlenek wodoru + wodorowęglan sodu + chlorek sodu
Mała skuteczność, codzienne stosowanie substancji utleniających ma działanie rakotwórcze lub uaktywniające protoonkogeny, powoduje zmianę flory bakteryjnej ze wzmożonym występowaniem Candida albicans

Związki fenolowe

- listeryna - redukcja płytki i zapalenie dziąseł o 30%, akceptacja ADA, zawiera tymol
- triclosan - Acta-brush 0,03% + 0,25 KPVM + KM
Czwartorzędowe związki amonowe:
- scope

- perio

- cepacol

Działają na bazie chlorku cetylopirydyny, redukcja płytki o ~30%, mała skuteczność przeciwzapalna

*listerine - a/septyczny płyn do płukania, oparty tylko na naturalnych składnikach - tymol, eukaliptol, salicylan metylowy, mentol - nie przebarwia zębów, nie zawiera CHX, skutecznie zapobiega powst.płytki, chroni przed kamieniem, wzmacnia szkliwo (zawiera fluor), zapewnia 12h ochrony stosowany 2x/dz
*triclosan - 1973r., Dr Gaffar - działa skutecznie przeciw bakteriom jamy ustnej G+ i G-
Dr Volpe - triclosan powoduje rozpad błony cytoplazmatycznej bakterii i wyciek zawartości komórki
Dr Geffar i WSP. - połączył krzemionkę 0,3% triclosanu z 2,0% kopolimerem eteru wynylometylowego i kwasu maleinowego (PVM/MA) z 0,243% NaF w paście do zębów - 1989r.

Płukanki na bazie triclosanu - co 12 godzin:
- triclogard: 0,03% triclosanu + 0,25 polimer PVM/MA

- acti-brush: 0,045% triclosanu + 0,25 kopolimre PVM/MA
- colgate-plax45: 0,045% triclosanu + 0,25% kopolimer PVM/MA + NaF
- aquasept: 0,2% roztwór triclosanu + kopolimer metoksyetylenu

- adasept cleanser: 0,5% roztwór triclosanu + kopolimer metoksyetylenu

Preparaty roślinne:

- viadent (sanguinaryna + chlorek cynku)

- perio-gard

Zawierają sanguinarynę 0,01%, redukcja płytki o 20%, pieczenie jamy ustnej

Sole metalu:

- chlorek cynku

Płukanki na bazie sanquinaryny

0,01%-0,03% + Zn, Cu(jon cynawy Zn lub miedziowy Cu)

Viadent
Periogard - oba sanquinaryna+chlorek Zn
Vipont - sanquinaryna + chlorek cynku + monofluorooctan sodu

II rzędowe

Bisbiquanidy:

- CHX - colodent, plak-out, peridex, corsodyl, chlorhexamed, paroplak

Płukanie 2x dziennie 10ml 0,2% roztworem glukonianu chlorhexydyny, redukcja płytki i zapalenia dziąseł o 90%

CHX

-najb.efektywny środek antyseptyczny kontrolujący płytkę i redukujący gingivitis,

- intensywne działanie p/grzybicze,

- dezorganizuje strukturę wcześniej utworzonej płytki nazębnej,

- znacznie redukuje ilość bakterii,

- zapobiega osiedlaniu bakterii na powierzchni zębów

Powszechne zastosowanie płukanki z CHX:
Uzupełniająca kontrola płytki naddziąsłowej:
- w leczeniu nawrotowego lub utrzymującego zapalenia dziąseł
- po zabiegu chirurgicznym stomatologicznym lub na przyzębiu

- po wykonaniu korony i w okresie noszenia tymcz. Uzupełnienia

- u fizycznie lub umysłowo upośledzonych pacjentów

Leczenie i kontrola zakażeń bł.śluzowej:
- próchnica kwitnąca

- zapalenie dziąseł u pacjentów z obniżoną odpornością

- zapobieganie i kontrola łagodnej kandydozy i pacj. z obn.odp.

- owrzodzenia aftowe

Uzupełniająca kontrola rekolonizacji bakteryjnej:

- w połączeniu z leczeniem zapalenia przyzębia

- w połączeniu z leczeniem poddziąsłowych bakterii za pomocą układowego kontrolowanego uwalniania leku

CHX - przeciwwskazania i efekty uboczne:

- środek systematycznej profilaktyki
- przebarwienia
- zaburzenia smaku

CHX - przebarwienia j.ustnej i zębów:

- mogą być redukowane dzięki właściwemu szczotkowaniu i higienie przestrzeni międzyzębowych

- są odwracalne, więc zabiegi higieniczne je uwsuwaja
- zaleca się używanie CHX nie dłużej niż 4 tyg.

Ciemne plamy (żółto-brązowe) na zębach, protezach, odbudowach i języków, których intensywność:

- zmienia się w zależności od podłoża

- jest bezpośrednio związana z koncentracją CHX

- zależy od czasu trwania leczenia

- zwiększa się pod działaniem tytoniu, herbaty, kawy i wina

CHX - wskazania kliniczne

stosowanie 2-4 tygodnie, 3-4 razy w roku

- kontrola płytki dzięki znacznej redukcji flory bakteryjnej u:

- upośledzonych fizycznie/umysłowo

- z rozpoznaniem zaawansowanego kamienia nazębnego

- implantowanych

stosowanie długookresowe

- pacjenci z obniżoną odpornością na bakterie płytki nazębnej:

Agranulocytoza, białaczka, hemofilia, trombocytopenia, ch.nerek, alergie

Pacjenci po transplantacjach, AIDS< po chemioterapii i radioterapii

Upośledzeni umysłowo

Pacjenci upośledzeni z powodu chorób zwyrodnieniowych:

- ch.reumatyczna, scleroderma, i zaburzenia sprawności ruchowej albo zaburzenia koordynacji mięśniowej

Leczenie ortodontyczne

Gerodontologia

Płukanki na bazie CHX:

ELUDRIL - 0,10% CHX + 0,50 chlorobutaol; zmniejsza ryzyko przeprawień 15 ml rozcieńczyć ciepłą wodą, 2xdziennie po 1min

PAROPLAK: 0,06g glukonianu CHX + 0,05g NaF + 0,4g polysorbat20 + 0,1g parahydrobenzoesanu sodu

Nie rozcieńczać wodą, tylko dorośli

- poprawia higienę o 54% (2xdziennie płukanie przed szczotkowaniem),

- nie przebarwia wypełnień i zębów

- uczucie świeżości, przyjemny smak

PARODIUM-żel do dziąseł łagodzący;

CHX 0,02%, rheum palmatum 0,20%

- redukuje API oraz objawy stanu zapalnego, pobudza syntezę kolagenu i wspomaga gojenie,

- do intensywnej terapii zapalenia dziąseł,

ELGYDIUM - pasta do zębów

CHX 0,004% i węglan wapnia 25%

- antybakteryjne i redukujące płytkę, zapobiega krwawieniu z dziąseł, redukcja wskaźnika dziąsłowego i API

- do zapaleń dziąseł, chorób przyzębia, zapobiegania próchnicy,

Inne preparaty na bazie CHX:

SEPTOFORT - pastylki do ssania 0,002g chlorowodorku CHX

CORSODYL - 1% żel

ELUGEL - 0,20% żel CHX adhezyjny

CERVITEC - lakier stomatologiczny

SEBIDIN C - pastylki do ssania, 0,005g CHX + 0,05g Wit.C

HEXORALETTEN - past do ssania CHX + benzokaina + Wit C

Pasty o działaniu hamującym rozwój płytki:

AQUA-FRESH PLUS - NaF+triclosan

TRICLOSAN: NaF + triclosan 0,3% + 2% kopolimer PVM/MA

VIPONT: 0,75% monofluorofosforan Na + 0,3% sanquinaryna

COLGATE-TOTAL: NaF + triclosan z kopolimerem PVM/MA

COLODENT COMPLEX: monofluorofosforan Na + triclosan z kopolimerem PVM/MA

SIGNAL GLOBAL: monofluorofosforan Na + triclosan + cytrynian cynku

BLEND-A-MED complete: NaF + triclosan z kopolimerem metoksyetylenu

Pasty znoszące nadwrażliwość zębów:

blokowanie otwartych kanalików zębinowych poprzed dodatek do past: fluoru, azotanu lub chlorku potasu, chlorku strontu, hydroksyapatytu

ELMEX-SENSITIVE-PLUS - AmF, 1440ppMF, dobrze przylegająca warstwa fluorku Ca utworzona przez aminofluorek zamyka kanaliki zębiny

ORAL B sensitive - 0,22% fluorku sodu + 5% azotanu potasu

MULTIDENT-F: 0,8% monofluorofosforanu Na + 5,% cytryniany trójpotasowego

SENSIBIL - 0,22% fluorku sodu + hydroksyapatyt

SENSODYNE C: 0,8% ortofosforanu fluorku sodu + 10% chlorku strontu

SENSODYNE F: 0,8% ortofosforanu fluorku sodu + 3,75% chlorku potasowego

SENSODYNE MIN: 5% azotanu potasowego

PERIO: 7% chlorku strontu

MENTADENT: F+cytrynian Ca

MENTADENT SENSITIVE: cytrynian trójpotasowy

ORAL B sensible: hydroksyapatyt

ELGYDIUM - płyn do płukania jamy ustnej z fluorem (aminofluorki 250ppm F)

Pasty hamujące odkładanie kamienia nazębnego:

METADENT - cytrynian cynku, krzemionka, fluorek, soda oczyszczona, nadtlenek wodoru

COLODENT-ANTI-KAM: pirofosforan Na, NaF

LACALUT-FLUOR: aminofluorki, flurek glinu, wyciągli roślinne

Pasty o działaniu /zapalnym

PAROGENCYL BI-ACTIF: 0,25g, permenthol-1,0g, profit.B5-0,01 g.alantoiny

FOREVER BRIGHT: aloes, propolis, wit.B2, B6 I C

BIODENT: monofluorofosforan Na + alantoina + 1% wyciąg z ziół

COLODENT PARADONT: monofluorofosforan Na, panthenol, alantoina, bisabolol

COLODENT HERB F: monofluorofosforan Na + wyciąg szałwiowo-rumiankowy

COLODENT MAX-F: monofluorofosforan Na + alantoina

TC CHAMOSAL-DENT: 0,01% wyciągu torfowego PTT + wyciąg z rumianku i szałwi

TC-CHAMOSAL-DENT ŻEL: PTT+wyciąg z rumianku i szałwi + NaF

AVONA

LACALUT-ACTIV

PANSORAL-żel łagodzący ból

Salicylan choliny 0,7g, chlorek cetalkonium 10mg

Działanie łagodzące ból,antyseptyczne, p/grzybicze

Łagodzi ból zw ze stanami zapalnymi i owrzodzeniami,

---