Polska Czerwona Księga Roślin
Polska czerwona księga roślin - wybór taksonów roślin (ogromna większość w randze gatunku) zagrożonych na terenie Polski wyginięciem, a także tych, które już wyginęły. Obejmuje paprotniki i rośliny nasienne występujące w XIX i XX wieku na terenie Polski, w jej obecnych granicach. Kolejne wydania księgi obejmują coraz bardziej obszerny wykaz gatunków, zbliżając jej zawartość do Czerwonej listy roślin i grzybów Polski, stanowiącej pełny rejestr gatunków zagrożonych wraz z ich klasyfikacją do odpowiednich kategorii zagrożenia.
Pierwsze książkowe wydanie polskiej czerwonej księgi roślin ukazało się w 1993 r. Księga ta zawierała opisy 206 taksonów, w tym 34 wymarłych. Drugie wydanie ukazało się w 2001 r. i dotyczy już 296 taksonów. Liczba ta stanowi 58% gatunków zagrożonych w naszej florze (zgodnie z Czerwoną listą) oraz 15% gatunków flory roślin naczyniowych Polski.
Klasyfikacja kategorii zagrożenia jest analogiczna do kategorii ustalonych przez Światową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) w 1994 r. (nie uwzględnia zmian wprowadzonych przez IUCN w kryteriach i klasyfikacji w 2001 r.).
1 Wykaz taksonów opisanych w Polskiej czerwonej księdze roślin
1.1 EX (extinct) - w Polsce całkowicie wymarłe lub EW (extinct in wild) - wymarłe w naturze:
1.2 CR (critical) - krytycznie zagrożone:
1.3 EN (endangered) - zagrożone :
1.4 VU (vulnerable) - narażone :
1.5 LR (low risk) - gatunki niskiego ryzyka :
1.6 DD (data deficient) - stopień zagrożenia trudny do określenia z braku danych:
Wykaz taksonów opisanych w Polskiej czerwonej księdze roślin
Podział na grupy w kolejności wg malejącego stopnia zagrożenia.
EX (extinct) - w Polsce całkowicie wymarłe lub EW (extinct in wild) - wymarłe w naturze:
czosnek sztywny
dereń szwedzki
dichostylis Michela
goździk lśniący
goździk łysy
jezierza najcieńsza
karmnik nadmorski
kosaciec trawolistny EW - uprawiany w ogrodach
koślaczek stożkowaty
lnicznik właściwy
ludwigia błotna (płytek błotny)
marsylia czterolistna
muchotrzew trwały
narecznica Villara
nasięźrzał wielolistny
niezapominajka smukła
obione szypułkowa
oczeret amerykański
pęczyna wodna
pierwiosnka bezłodygowa EW - obecnie reintrodukowana w okolicach Łańcuchowa na Lubelszczyźnie
pierwiosnka długokwiatowa
pięciornik płonny
podejźrzon lancetowaty
przetacznik stokrótkowy
rdestnica zabarwiona
sasanka zwyczajna
sit torfowy
sitniczka drobna
sodówka nadmorska
starzec cienisty EW - w 1993 r. jedyny osobnik został przeniesiony do ogrodu eksperymentalnego przy Tatrzańskiej Stacji Terenowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN, gdzie po kliku latach udało się go rozmnożyć
storczyk cuchnący - do niedawna uważany za wymarły na terytorium Polski. W 2003 odnaleziono na Suwalszczyźnie naturalne stanowisko tej rośliny.
storczyk trójzębny
śmiałek szczeciniasty
turzyca drobnozadziorkowa
turzyca wyciągnięta
uwroć wodna
warzucha polska EW - rośnie na stanowiskach zastępczych
widliczka szwajcarska
CR (critical) - krytycznie zagrożone:
aldrowanda pęcherzykowata
babka pierzasta
bylica pontyjska
ciemiężyca czarna (ciemierzyca czarna)
cyklamen purpurowy
czechrzyca (trybulka) grzebieniowa
czosnek kulisty
dyptam jesionolistny
fiołek bagienny
fiołek torfowy
gałuszka kulecznica
gęsiówka uszkowata
irga kutnerowata
jaskier illiryjski
języczka syberyjska
kaldezja dziewięciornikowata
karmnik ościsty
kiksja zgiętoostrogowa
kotewka orzech wodny
kręczynka jesienna
kropidło Lachenala
lindernia mułowa
łoboda zdobna
macierzanka wczesna
mannica nadmorska
mieczyk błotny
miłek szkarłatny
miodokwiat krzyżowy
mniszek pieniński
mokrzyca szczeciolistna
nadbrzeżyca nadrzeczna
okrzyn jeleni
oman niemiecki
ostnica piaskowa
perłówka orzęsiona
perz sitowy
pierwiosnka omączona
podejźrzon marunowy
podejźrzon pojedynczy
podejźrzon wirginijski
ponikło maleńkie
poryblin kolczasty
przetacznik wczesny
przewiercień cienki
przymiotno alpejskie
przytulia sudecka
rdestnica błyszcząca
rdestnica gęsta
rdestnica nitkowata
rdestnica podługowata
rogownica alpejska
rozrzutka alpejska
rozrzutka brunatna
rozchodnik owłosiony
różanecznik żółty
rzeżucha rezedolistna
saussurea wielkogłowa
selery węzłobaldachowe
sierpik różnolistny
skalnica śnieżna
storczyk błotny
storzan bezlistny
szachownica kostkowata
szafirek miękkolistny
tłustosz pospolity dwubarwny
traganek zwisłokwiatowy
turzyca czarna
turzyca patagońska
turzyca stopowata
turzyca żytowata
wełnianka delikatna
widlicz (widłak) Isslera
zmienka górska
żmijowiec czerwony
EN (endangered) - zagrożone:
brzeżyca jednokwiatowa
brzoza karłowata
brzoza niska
buławnik czerwony
chamedafne północna
dąb omszony
dziurawiec wytworny
dzwonek brodaty
dzwonek karkonoski
elisma wodna
głodek mroźny
gnidosz sudecki
groszek szerokolistny
jarząb szwedzki
jeżogłówka pokrewna
kruszczyk drobnolistny
kukuczka kapturkowata
stoplamek krwisty żółtawy (kukułka krwista żółtawa)
stoplamek Ruthego (kukułka Ruthego)
lobelia jeziorna
łoboda nadbrzeżna
malina moroszka
ostrołódka polna
ostrzew rudy
ponikło wielołodygowe
potrostek alpejski
przesiąkra okółkowa
przetacznik zwodny
przygiełka brunatna
przytulia stepowa
pszonacznik wschodni
selery błotne (pęczyna błotna)
sit trójłuskowy
skalnica torfowiskowa
skalnica zwodnicza
starodub łąkowy
storczyk drobnokwiatowy
storczyk samiczy
stulisz miotłowy
szczodrzeniec zmienny
szyplin jedwabisty
tojad niski
traganek wytrzymały
turzyca kulista
turzyca skalna
turzyca wąskolistna
wawrzynek główkowy
wątlik błotny
wełnianeczka alpejska
wełnianeczka darniowa
widlicz (widłak) cyprysowy
wiechlinostrzewa fioletowa (wiechlina fioletowa)
wieczornik śnieżny
wierzba borówkolistna
wierzba lapońska
wywłócznik skrętoległy
zanokcica ciemna
zanokcica klinowata
zanokcica serpentynowa
zaraza goryczelowa
VU (vulnerable) - narażone:
babka górska
babka nadmorska
brzoza ojcowska
brzoza Szafera
centuria nadbrzeżna
cibora żółta
cis pospolity
czarcikęsik Kluka
czosnek syberyjski
dwulistnik muszy
dziewanna austriacka
dziewięćsił popłocholistny
dzwonek piłkowany
głodek kutnerowaty
gnidosz Hacqueta
goździk siny
grążel drobny
groszek pannoński
groszek wielkoprzylistkowy
grzybienie północne
grzybieńczyk wodny
jałowiec sawina
jarząb nieszypułkowy
jastrzębiec włosisty
karmink bezpłatkowy
kokorycz drobna, (kokorycz skąpokwiatowa)
kosaciec bezlistny
kostrzewa ametystowa
kostrzewa makutrzańska
kostrzewa nibyowcza
kruszczyk połabski
kukułka bzowa (storczyk bzowy)
len austriacki
len włochaty
lepnica drobnokwiatowa
lipiennik Loesela
lnica wonna
marzyca czarniawa
nadwodnik naprzeciwlistny
nadwodnik okółkowy
nadwodnik sześciopręcikowy
nadwodnik trójpręcikowy
nawrot czerwonobłękitny
niezapominajka wczesna
obrazki plamiste
obuwik pospolity
oczeret sztyletowaty
oset klapowany
ostnica Jana
ostnica powabna
ostrołódka Hallera
owsica spłaszczona
pajęcznica liliowata
piaskowiec trawiasty
pięciornik drobnokwiatowy
pięciornik śląski
poryblin jeziorny
posłonek skalny
przytulia małopolska
przytulia trójdzielna
pszonak pieniński
rezeda mała
róża francuska
rukiew drobnolistna
rupia morska
sasanka słowacka
sasanka wiosenna
sesleria Bielza
sosna drzewokosa
skalnica bazaltowa
skalnica zwisła
sparceta górska
starzec wielkolistny
storczyk blady
storczyk purpurowy
sybaldia rozesłana
szczyplin zielny
tawuła średnia
tojad lisi
tojad maniński
tojad morawski
tojad sudecki
tojad wiechowaty
tojad wschodniokarpacki
traganek jasny
turzyca dacka
turzyca delikatna
turzyca Lachenala
turzyca luźnokwiatowa
turzyca oścista
turzyca pchla
turzyca strunowa
turzyca szczupła
turzyca życicowa
warzucha tatrzańska
wielosił błekitny
wilczomlecz pstry
wiśnia karłowata (wisienka stepowa)
włosienicznik
zaraza oleśnikowa
zdrojek źródlany
LR (low risk) - gatunki niskiego ryzyka:
bylica skalna
chaber Kotschyego
ciemiernik czerwonawy
czeremcha skalna
konietlica syberyjska
krwawnica wąskolistna
ostożeń siedmiogrodzki
przymiotno jednokoszyczkowe
przymiotno węgierskie
przytulia szorstkoowockowa
pszeniec biały
rutewnik jaskrowaty
sasanka otwarta
szczwoligorz tatarski (pochwiasty)
turzyca bagienna
turzyca blada
turzyca poznańska
turzyca zgrzebłowata
wiechlina granitowa
wyblin jednolistny
zarzyczka górska
DD (data deficient) - stopień zagrożenia trudny do określenia z braku danych:
krwawnik wyprostowany - stwierdzony w 1969 r. na Hali Tomanowej w Tatrach
wiechlina szlachetna