Eucaryota, Procaryota, Wirusy
Procaryota:
- Bakteria zawiera tylko jeden chromosom
- W cyklu rozwojowym materiał genetyczny może być nagą grudką i zabarwiać się, a w innym okresie rozproszony - nie
Jądra jako takiego nie ma
Materiał pozachromosomowy - plazmidy (dużo ich)
Rozmnażanie przez podział, klonowanie - normalna drga rozmnażania (w sprzyjających warunkach podział co 15 min.)
Zawierają morfologiczne czynniki sprzyjające chorobotwórczości, np. otoczkę (chroni przed mechanizmami obronnymi organizmu wyższego np. fagocytozą); wytarzają toksyny (metabolity), np. jad kiełbasiany, działanie na ukł. nerwowy.
Kształt bakterii uwarunkowany genetycznie:
Coccus (ziarno) - kuliste, cylindryczne, np. pałeczka okrężnicy - E. Coli (od pierwszych tygodni życia do długo po śmierci) itd.
Gram - metoda barwienia bakterii. + na niebiesko (ziarniaki coccus), - na czerwono (E. Coli)
Wirusy:
Argumenty przemawiające za uznaniem ich jako organizmy żywe: wytwarzają wlasne enzymy (są nieme poza kom. Żywiciela), zawierają tylko DNA (2 - niciowe lub 1- niciowe) lub RNA (2 - niciowe lub 1- niciowe)
Argumenty przeciw: można je wykrystalizować
Wirusy to patogeny na poziomie molekularnym, przestawiają metabolizm kom. gospodarza na własne potrzeby, rozmnażają się tylko w żywych kom.
Dzielimy je na:
- Wirusy bakteryjne to bateriofagi, fagi.
Bakteriofagi wykryte przez Tworta (1910) Fag - pożeracz
Namnożył gronkowca złocistego w bulionie, odwirował, płyn z nad osadu wprowadził do 2 hodowli, bakterie zostały rozpuszczone.
- Wirusy roślinne, np. mozaiki tytoniu
- Wirusy zwierzęce, w tym ludzkie, np. HIV, ptasia gtrypa
Skąd się wzięły wirusy?
Teoria protowirusów (Tenina)
Wirus mięsaka - powoduje nowotwór u kur. Wykazał, że wirus może być czynnikiem etiologicznym nowotworu. Opisał ten wirus jako RSV, Nobel 1976
Odwrotna transkrypcja: RSV jest retrowirusem: posiada 2 nici RNA. Materiał genetyczny wirusa -> cząst. Enzymatyczne wirusa - retrowertaza, odwrotna transkryptaza.
RNA -retrowertaza-> DNA -> RNA -> białko
Proces labilny, częste mutacje (u HIV tak samo, trudno o szczepionkę)
Wprowadzenie RSV do kom. kurzej powoduje pojawienie się nowego wirusa z DNA (2 - niciowym) - wirusa defektywnego (komórka musi być zarażona i w tej komórce musi być uruchomiony gen, który ułatwia replikację) - wirusa RAV
W chromosomie kury jest odcinek homologiczny do DNA wirusa. W sprzyjających warunkach np. zarażenie RSV następuje wycięcie i mutacja materiału genetycznego, co jest podstawą do powstania nowego wirusa - protowirusa, mogą powstawać z fragmentu kom. Gospodarza.