Martenzyt - forma stopu żelaza i węgla powstała przez rozpad austenitu przy jego szybkim schładzaniu tak, by nie było czasu na jego naturalną przemianę na ferryt i cementyt. Przemiana ta ma charakter bezdyfuzyjny . Temperatura początku i końca przemiany martenzytycznej w dużym stopniu zależy od zawartości węgla w stopie. Martenzyt ma strukturę drobnoziarnistą. Ziarna mają kształt igieł. Martenzyt jest fazą bardzo twardą i kruchą.

Wykres temperatury początku (linia czerwona) i końca (linia niebieska) przemiany martenzytycznej w zależności od zawartości węgla.

Przemiana martenzytyczna zachodzi pod warunkiem ciągłego obniżania temperatury w zakresie od temperatury początku przemiany Ms, do temperatury Mf jej końca. Przemiana martenzytyczna rozpoczyna się od utworzenia w austenicie embrionów, tj. zarodków pierwotnych, którymi mogą być błędy ułożenia, źródła Franka-Reada, defekty sieciowe w austenicie, w tym pętle dyslokacji

i równolegle ułożone dyslokacje śrubowe. Przemianę martenzytyczną ułatwiają naprężenia rozciągające i odkształcenie plastyczne. Objętość właściwa martenzytu jest

o ok. 3% większa od objętości właściwej austenitu, w wyniku czego w nieprzemienionym austenicie powstają silne naprężenia ściskające, hamujące lub całkowicie zatrzymujące dalszą

przemianę. Przemiana nie przebiega więc w całej objętości i dlatego po jej zakończeniu w trukturze stali pozostaje pewna ilość austenitu, zwanego austenitem szczątkowym.

W wyniku przemiany martenzytycznej w stalach mogą utworzyć się dwa rodzaje martenzytu:

listwowy, płytkowy.

Martenzyt płytkowy tworzy się jedynie w niektorych stopach żelaza, składa się zwykle z płytek mających kształt soczewek o różnych wielkościach, oddzielonych nie przemienionym austenitem. Wzrost płytki kończy się na wadach struktury austenitu lub na sąsiednich, wcześniej utworzonych płytkach martenzytu.

Martenzyt listwowy powstaje w wyniku odkształcenia przez poślizg. Pojedynczy kryształ martenzytu ma kształt listwy. Zgrupowane równolegle listwy tworzą pakiety. Poszczególne listwy martenzytu oddzielone są granicami małego kąta oraz bliźniaczymi, natomiast pakiety tworzą między sobą granice dużego kąta. Pakiety martenzytu listwowego tworzą się podczas przemiany martenzytycznej w stalach nisko- i średniowęglowych.

http://student.agh.edu.pl/~pimpek/AGH/Metale/martenzyt.pdf

http://www.google.pl/url?sa=t&source=web&ct=res&cd=1&ved=0CAkQFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.sciaga.pl%2Ftekst%2Fzalacznik%2F10309%2F&ei=wZlLS7e6CtDK_gbyg9WRAg&usg=AFQjCNEloUI0_lXdIPyhcKqq-gTtYWSTAQ&sig2=uSOJRs9QIxG7b04Rqc_mOQ

Perytektyka-reakcja fazy ciekłej z wydzielającymi się z niej kryształami; w stopach 2-składnikowych przemiana zachodzi w stałej, charakterystycznej dla danego stopu temp., zw. perytektyczną.

Ferryt (żelazo α, α-Fe)-jedna z alotropowych odmian żelaza o zawartości węgla mniejszej niż 0.0218%. Może zawierać inne dodatki stopowe. Tworzy międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie, jego sieć krystaliczna jest typu sieci wewnętrznej centrowanej A2.

Austenit-międzywęzłowy roztwór stały węgla oraz niekiedy innych dodatków stopowych w żelazie y(gamma). Rozpuszczalność węgla w austenicie bez dodatków stopowych nie przekracza 2,11%. Austenit jest stabilny powyżej temp. 727 stopni.

---