LABORATORIUM METROLOGII TECHNICZNEJ

Temat ćwiczenia: Pomiar stożków.

1. Cel ćwiczenia.

Nabycie teoretycznych i praktycznych umiejętności podczas pomiaru stożków metoda pośrednią i bezpośrednią. Zapoznanie się z budowa i działaniem przyrządów, użytych podczas ćwiczenia.

2. Wstęp teoretyczny.

Pod pojęciem pomiaru stożka należy rozumieć pomiar kąta pochylenia tworzącej oraz pomiar mniejszej średnicy stożka. Pomiarów tych można dokonać następującymi metodami:

• metodą bezpośredniego porównania przy pomocy:

- kątomierza uniwersalnego,

- kątomierza optycznego,

- kątomierza poziomicowego z mikroskopem,

- mikroskopu,

- maszyny współrzędnościowej (koordynetometru),

• metodami pośrednimi przy pomocy:

- liniału sinusowego,

- skośnicy sinusowej,

- przy pomocy płytek wzorcowych i wałeczków pomiarowych.

3. Przebieg ćwiczenia.

1. Pomiar stożków za pomocą mikroskopu.

Środek krzyża należy ustawić w punkcie A i dokonać odczytu na bębnie śruby mikrometrycznej ruchu poprzecznego. Następnie dokonać przesuwu przedmiotu śrubą przesuwu poprzecznego tak, aby krzyż znalazł się w punkcie B i ponownie dokonać odczytu. Różnica odczytów będzie średnicą d1. Teraz należy przesunąć przedmiot w kierunku wzdłużnym o długość L za pomocą śruby mikrometrycznej przesuwu wzdłużnego i dokonać pomiaru średnicy d2 podobnie jak poprzednio średnicy d1. Jeśli długość L ma być większa niż 25 mm, trzeba zwiększyć zakres pomiaru, wstawiając płytkę wzorcową między zderzaki stolika i podstawy. Kąt nachylenia tworzącej stożka oblicza się ze wzoru:

2. Pomiary wykonane za pomocą wałeczków.

Do pomiaru używamy dwóch wałeczków o jednakowej średnicy d_w, płytki wzorcowe i suwmiarki. Do pomiaru wielkości M₂ przyjmujemy możliwie dużą wielkość stosu płytek wzorcowych, aby styk wałeczków z powierzchnia boczną mierzonego stożka występował w pobliżu jego podstawy.

4. Niedokładność pomiaru.

ΔM₁=ΔM₂=0,01mm; Δh=0,01mm; Δd_w=0,01mm

Δα=0°00'03''

α =( 8°60'51'' ±0°00'01'')

5. Wnioski.

Metody pośrednie, które maja na celu wyznaczenie parametrów stożka, są bardziej pracochłonne i obarczone większą niedokładnością pomiaru niż metody bezpośrednie. Jednak w wielu przypadkach tylko one pozwalają dokonać pomiarów i są jedyną dostępną technika pomiarową, Jest to związane miedzy innymi z gabarytami mikroskopu warsztatowego.