NOWOTWÓR, Domowe leczenie, ZDROWIE PUBLICZNE


Wykład : Zdrowie publiczne / 19.11.2010r.

Nowotwór - grupa chorób, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicuj się w typowe komórki tkanki. Utrata kontroli nad podziałami jest związana z mutacjami genów kodujących białka uczestniczące w cyklu komórkowym: protoonkogenami i antyonkogenami, Mutacje te powodują, że komórka w ogóle lub niewłaściwie reaguje na sygnały z organizmu.

Powstanie nowotworu złośliwego wymaga kilku mutacji, stąd długi, ale najczęściej bezobjawowy okres rozwoju choroby. U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów cześć tych mutacji jest dziedziczona.

Typy nowotworów

  1. łagodny: mięśniak, tłuszczak, gruczolak, naczyniak, włókniak.

  2. Złośliwy: rak, mięsak, chłoniak, czerniak, inne nowotwory.

Nowotwór łagodny - powstające nowe komórki podobne są do tych jakie znajdują się w danym narządzie. Nie przerzucają się do innych sąsiadujących organów, ponieważ otoczone są tzw. torebkami. Wzrost ich jest powolny i może trwać kilka lat. Nowotwory łagodne mogą pojawić się w każdej części organizmu. Często ich wpływ na organizm nie stanowi zagrożenia dla życia. Jeśli zmiana jest umiejscowiona np.: uciskając naczynia krwionośne, usuwa się je chirurgicznie. Przeważnie nie dają nowotworów.

Nowotwór złośliwy - jest to taki, który rozrasta się w sposób naciekający. Oznacza, to rosnący nowotwór nie rozpycha okolicznych tkanek lecz wynika pomiędzy komórki prawidłowej tkanki. Nie da się jednoznacznie określić granicy między nowotworem złośliwym, a prawidłowymi tkankami. Kolejna cechą nowotworu jest dawanie przerzutów. Niektóre komórki nowotworu mogą się odrywać, wraz z krwią przemieszczać po całym organizmie i osiadać w innych narządach tworząc przerzuty odległe. Jeżeli komórki dostaną się do chłonki, wędrują z nią do najbliższych węzłów chłonnych, gdzie rozrastając się dają przerzuty w węzłach chłonnych.

Czynniki ryzyka:

Udział procentowy zgonów na nowotwory złośliwe przypisywany różnym czynnikom:

-leki i działania medyczne 1%

-czynniki genetyczne 5%

-alkohol 5%

-inne 7%

-zachowania prokreacyjne i seksualne 8%

-przemysł, zawód, skażenie 15%

-tytoń 30%

-dieta 30%

Struktura zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn w PL w 2006 r:

-płuco 24%

-jelito grube 12%

-gruczoł krokowy 11%

-pęcherz moczowy 6%

-żołądek 5%

-nerka 4%

-krtań 3,5%

-trzustka 2,5%

-mózg 2,3%

-białaczka 2%

-chłoniaki1,8%

Czynniki kancerogenne.

1-ogól czynników zwiększających ryzyko rozwoju nowotworu, przy współistniejących predyspozycjach genetycznych (powodujących np.: poważne niedobory odpornościowe) danego organizmu

2-ogólne czynniki rakotwórcze można podzielić na:

-fizyczne: mechaniczne, promieniowanie UV i jonizujące

-chemiczne, są najliczniejsze

Czynniki zawodowe np.: związki chromu, żelaza, arsenu, DDT, benzen, pył azbestowy, substancje smoliste.

Związki występujące, jako dodatki do żywności (konserwanty)

Dym tytoniowy, alkohol w dużych ilościach.

Niektóre leki. Hormony.

-biologiczne: zakażenie pasożytami (wirus HIV, wirus opryszczki, wirus zapalenia wątroby).

-czynniki związane z zachowaniami seksualnymi i reprodukcyjnymi.

Żywieniowe czynniki antykancerogenne:

-antyutleniacze

-tiole

-kwasy omega-3 i omega-6

-błonnik

-kartenoidy

-saponinu

-glukozylany

-ihibitory proteaz

Wtórne substancje roślinne:

-zawartość wtórnych substancji roślinnych zależy od gatunku owoców i warzyw, właściwości gleby, klimatu i metody uprawy

-produkty roślinne zawierają od 5 do 10 tys. Różnych wtórnych substancji roślinnych, które przyczyniają się do:

-zmniejszenia ryzyka chorób nowotworowych(działanie antynowotworowe)

-zahamowania tworzenia wolnych rodników (działanie antyutleniające)

-wzmocnienia systemu immunologicznego

-działanie hipolipemiczne

-w odniesieniu do nowotworów działają:

Blokująco - działanie blokujące polega na utrudnieniu tworzenia substancji indukujących nowotwory

Hamująco - polega na hamowaniu nienaturalnego podziału komórek.

Limonen:

-związek występujący we wszystkich owocach cytrusowych

-badania wykazały, że osoby basenu M. Śródziemnego znacznie rzadziej chorują na nowotwory żołądka, jelit i płuc. Zjadają rocznie około 230 kg owoców cytrusowych a np.: Niemcy około 83kg.

Wtórne substancje roślinne:

-saponiny pobudzają tworzenie antyciał i w ten sposób aktywują system immunologiczny

-glukozynolaty pobudzają, że substancje wywołujące nowotwory szybciej ulegają rozkładowi.

-flawonoidy blokują przekształcenie nieaktywnych substancji wywołujących substancje aktywne

-fitoestrogeny wiążą substancje wywołujące nowotwory przewodu pokarmowego.

Karotenoidy:

-są to żółte, pomarańczowe substancje czynne zawarte w warzywach tj. marchew, papryka, dynia, pomidory, a także w owocach, morelach. Są one p/utleniaczami, wychwytują wolne rodniki stając się tym samym naturalną bronią z rakiem. Ważną właściwością tych substancji czynnych jest stymulowanie układu odpornościowego a także zapobieganie chorobom miażdżycowym, utrudniają odkładanie się cholesterolu na ścianach tętnic.

-najwięcej zawiera jarmuż, warto więc dodawać go do swojej diety np: jako dodatek do kanapek. Warto zaznaczyć, że są wrażliwe na podgrzewanie. Warzywa powinniśmy spożywać świeże, nieprzetworzone w postaci surówek. Kawałki papryki, pomidorów czy marchew można być bardzo zdrową i przede wszystkim smaczną przekąską w ciągu dnia. Należy jednak pamiętać, że rozpuszczają się w tłuszczach - surówki zjadamy z dodatkiem oliwy. Surowa dieta jest więc źródłem zdrowia.

-należą do związków beztlenowych, odpornych na działanie temperatury

-ksantofile - bogate w tlen, s wrażliwe na wysokie temperatury (szpinak, kapusta).

Karotenoidy, działanie:

-p/utleniające

-p/nowotworowe

-immunomodulacyjne

-chronią przed zawałem serca

-całkowita dzienna ilość powinna mieścić się między 2-4 mg, przeciętnie = 0,8 mg

Glukozynolaty:

-związki złożone między innymi z glukozy, siarki tj. izotiocyjaniny, tiocyjaniny, indole, które są odpowiedzialne za smak musztardy, chrzanu, pieprzu i kalarepy.

-bardzo łatwo przyswajane.

-powodują, że substancje rakotwórcze zostają szybko związane przez enzymy transportowe i mogą zostać wydalone z moczem

-mają wpływ na przemianę hormonów, możliwe jest że zapobiegają rozwojowi nowotworów hormono- zależnych (raka piersi).

-oleje z nasion kapusty i gorczycy działają bakteriobójczo, wirusobójczo i grzybobójczo

-blokują wzrost gronkowców i wirusów grypy

-dzienne spożycie winno wynosić około 45mg

-obróbka termiczna niszczy glukozylaty w 60%

Lektyny:

-białka lub białka związane z cukrami, występują w nasionach zbóż i roślin strączkowych

-wykazują działanie antynowotworowe i immunomodulacyjne

-pod wpływem temperatury ulega rozpadowi

Monoterpeny:

-mentol(mięta)

-limonen(cytryna)

-kawon(kminek, rumianek, szałwia, anyżek)

-zmniejszają toksyczność nitrozoamin

-działają ochronne na wątrobę

-działają antyutlenająco i antynowotworowo

Fitoestrogeny:

-budową przypominają estrogeny i wiążą się z receptorem estrogenu, blokując działanie endogennego estrogenu. W ten sposób blokują dostęp estrogenu do guza nowotworowego. Zapobiegają rozwojowi guzów hormonowrażliwych

-występują w soi, produktach pełnoziarnistych i siemieniu lnianym

-przedstawiciele: izoflawiny, ligniny.

-łagodzą objawy menopauzy

Fitosteryny:

-występują w nasionach bogatych w tłuszcze: orzechy, soja, rośliny strączkowe, oleje roślinne, skórka ogórków, dynia.

-fitosterol od cholesterolu różni się łańcuchem bocznym. Wiąże kwasy żółciowe, zmniejsza ryzyko wysokiego poziomu całkowitego cholesterolu bez zmian w frakcji.

-zaleca się spożycie olejów tłoczonych na zimno, w których zawartość sitosteorlu jest wyższa od poddanych obróbce termicznej

-działanie: p/nowotworowe, p/utleniające, redukujące poziom cholesterolu.

Inhibitory proteazy:

-enzymy hamują wzrost protein roślinnych, przyczyniają się do regulacji przemiany materii ochrony roślin przed szkodnikami

-powodują one nieprawidłowe wykorzystanie białka, co wywołuje działanie antynowotworowe

-u zwierząt, stwierdzono doświadczalnie dziabani antynowotworowe, na przewód pokarmowy.

Saponiny:

-zmniejszają szybkość podziału komórek błony śluzowej i zapobiegają w ten sposób nowotworom jelita grubego

-z cholesterolem tworzą w jelicie nierozpuszczalne związki, wskutek czego poziom cholesterolu we krwi maleje.

-występowanie: groch, soczewica, rozmaryn, szałwia.

Siarczki:

-to substancje zawierające siarkę występujące w roślinach cebulkowych

-alicyna działa skutecznie na dolegliwości sercowe, bóle głowy, ukąszenia owadów, infekcje i opuchlizny

-ajoen - niszczy komórki nowotworowe i hamujące odkładanie się substancji kancerogenne w materiale dziedzicznym

-działanie: p/nowotworowo, antymikrobiologicznie, antyutleniająco, antyzapalnie, regulują ciśnienie krwi i odporność immunologiczną.

Tiole:

-sulfidami są niektóre witaminy, np.: B1, H

-ugrupowanie sulfidowe występuje w popularnych antybiotykach b-laktamowych, w penicylinie i cefalosporynie. Obie te grupy antybiotyków zawierają pierścień b-laktamowy, różnią się natomiast wielkością drugiego pierścienia, w penicylinach jest pięcioczłonowy zwany tazolidynowym.

-głównymi, zapachowymi składnikami wydzieliny skunksa są tiole oraz ich acetylowi tioestry.

-ich acetylowi tioetery, są przyczyny długo utrzymującego się zapachu po kontakcie z wydzieliną skunksa. Jako związki hydrofobowe trudno wymywają się z sierści czy ubrania, a pod wpływem nawet małych ilości wody wolno hydrolizują uwalniając nieprzyjemny zapach.

Rady praktyczne, 5 porcji różnego rodzaju warzyw - 500gram owoców i surówek:

-wprowadzić do jadłospisu

-większe ilości kapusty i roślin strączkowych

-częściej używać produktów pełnoziarnistych

-nie moczyć warzyw i owoców, nie gotować

-wykorzystać sezonowe warzywa i owoce

Polifenole działają jako antyoksydanty poprzez:

-zmiatanie wolnych rodników

-chelatowanie metali przejściowych(żelaza, miedzi)

-hamowanie aktywności lipoksygenaz i cyklooksygenaz

-ponadto, wykazują działanie: p/zapalne, p/histaminowe, p/gorączkowe. p/wysiękowe, rozkurczowo - spazmolitycznne, moczopędne.

-jako p/utleniacze chronią przed skutkami stresu, który ma znaczenie w: rozwoju miażdżycy, chorobie Parkinsona, chorobie Alzheimera, procesach nowotworzeni, zaćmienie.

Bioprzyswajalność

-polifenole maja charakter hydrofobowy i w jelicie cienkim są absorbowane drogą dyfuzji biernej

-natomiast glikozydy są bardziej hydrofilne i wymagają transportu czynnego lub są absorbowane po degradacji przez mikroflorę jelitowa w okrężnicy.

-wchłanianie 0,7-9 godzin, okres półtrwania 2-28 godzin.

Nutracetyki

-produkty pochodzenia roślinnego w formie pigułek, proszków, napojów dostępne na rynku jako suplementy żywieniowe

-produkty te zawierają substancje biologicznie czynne, które mogą być stosowane do wzbogacania żywności do wspomagania i dobrego samopoczucia.

-surowce do produkcji nutracetyków zawierające flawonoidy: wytłoki z czerwonych winogron, wytłoki jabłkowe, skórki i pestki owoców cytrusowych, owoce jagodowe(leśne), owoce dzikiej róży, karczochy, liście i kwiaty herbacianego.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KOFEINA, Domowe leczenie, ZDROWIE PUBLICZNE
Dieta w leczeniu grzybicy, Domowe Leczenie, zdrowie
choroby nowotworowe wyzwaniem dla zdrowia publicznego
Postępy w rozpoznawaniu i leczeniu wybranych chorób układu krążenia, Studia - pielęgniarstwo, ratow
Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych 2006, Zdrowie publiczne
Domowe leczenie żywieniowe u chorych z nieuleczalną chorobą nowotworową
ZDROWIE PUBLICZNE I MEDYCYNA SPOŁECZNA
Zdrowie publiczne i promocja zdrowia 2
Podstawowa opieka zdrowotna w realizacji treści zdrowia publicznego
Główne obszary zdrowia publicznego w Polsce obejmują
w sprawie sposobu stosowania przymusu bezpośredniego, Medycyna, Zdrowie Publiczne & Organizacja i ek
Ekonomikawzdrowiu-konspektword, ZDROWIE PUBLICZNE
EKONOMICZNE ANALIZY W OPIECE ZDROWOTNEJ, Medycyna, Zdrowie Publiczne & Organizacja i ekonomika w och
Organizacja służby zdrowia, Medycyna, Zdrowie Publiczne & Organizacja i ekonomika w ochronie zdrowia
UE szczepienia i racjonalne stosowanie antybiotyków, Zdrowie publiczne, W. Leśnikowska - Ścigalska -
Zdrowie Publiczne Ćwiczenia

więcej podobnych podstron