OPRACOWANIE
Katarzyna Zajkowska
PISOWNIA Z „Ó”
I
Wróżka spełnia twe życzenia , kiedy „ó” na o” wymieniasz .
II
Jeszcze chętniej spełnia je , gdy wymieniasz „ó” na „e”.
II
No , a czasem spróbuj sam powymieniać „ ó” na „a”.
IV
W zakończeniach rzeczowników ( czasowników , przymiotników )
Tam , gdzie słyszysz „ó” wyraźnie
„o z kreseczką” pisz odważnie .
Również „- ówna” no i „- ówka”
nie przeszkadza ci w klasówkach .
Wyjątki:
skuwka od kuć , zasuwka od zasuwać
V
„ó” piszemy na początku kilku wyrazów : ósemka , ów , ówczesny , ówdzie .
PISOWNIA WYRAZÓW Z „U”
I
Tak ci rzecze opiekunka:
„ Kiedy czasownik kończy się na
„ - unka” , „ -un” , „ - unek” , „-ulec”
tak jak „ szpikulec”
mimo wymiany „ u” na „ o”
„ u” zwykłe pisz śmiało !” .
II
„Uje” się nie kreskuje , gdy się czasownikami posługuje.
III
Na końcu wyrazu „u” pisz od razu .
np: wozu , chłopcu , polu
PISOWNIA WYRAZÓW Z „CH”
I
Pisz „ch” wtedy , kiedy w wyrazach pokrewnych wymienia się na „sz”
mucha - muszka
kruchy - kruszyć
II
Pisz „ch” po spółgłosce „s”.
schodzić , schować , schrupać...
III
Pisz „ch” w wyrazach kojarzących się z chrztem , a więc
chrześcijaństwo
chrzest
chrzcić
ochrzcić
PISOWNIA WYRAZÓW Z „ RZ”
I
Pisz „rz” wtedy , kiedy w wyrazach pokrewnych
wymienia się na „r”.
II
I od niechcenia , chociaż się nie wymienia :
talerz i talerzyk
kołnierz i kołnierzyk
kałamarz i kałamarzyk
korytarz i korytarzyk .
III
Pisz „rz” po spółgłoskach :
b
p
d
t
g rz
k
ch
j
w
IV
Pisz „rz” w zakończeniach rzeczowników rodzaju męskiego:
mistrz: zegarmistrz, baletmistrz
mierz: kątomierz , wodomierz
wyjątki: pszenica , kształt , kszyk (ptak ) , pszczoła
PISOWNIA WYRAZÓW Z „Ż”
Pisz „ż” wtedy , gdy w wyrazach pokrewnych
wymienia się na: g, dz , h , z , ź , s .
dróżka- droga
pieniądz - pieniężny
bliżej - blisko
mężczyzna - męski
wożę - woźnica
drużyna - druhem
A TERAZ TROCHĘ O CZASOWNIKACH
I
Wiele błędów stąd się bierze ,
że - uważaj mówiąc szczerze ;
nie wiesz jak napisać to :
wzięła, usnął , cofnął , zdjął .
Słyszysz „o” więc piszesz „o” .
Słyszysz „ e” wiec piszesz „e” .
A to jest , niestety , źle .
W czasownikach - mój kolego-
na tym cała rzecz polega ,
że przed „ł” piszemy „ą”, „ę”
przed - l -„ę” nie myl tego!
minął
minęliśmy
krzyknął
krzyknęliśmy
II
Pisz „ą” w wyrazach pochodzących od czasowników ,
zakończonych na: - ąc , - ący , - ąca , - ące .
słysząc
czytając
spoglądający
płynąca
kupując
III
Pisz „-ę” w 1 osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego
i przyszłego , niektórych czasowników ( myję , gotuję , tyję) .
PISOWNIA WIELKIMI LITERAMI
I
Wielką literą pisz moje dziecię
imiona wszystkich rzeczy na świecie.
II
Pamiętaj !
W nazwach budynków , pomników ,
placów pierwszy wyraz piszemy małą literą ,
drugi - wielką .
ulica Zamkowa
pomnik Michała Kajki
plac Sapera
III
Wielką literą piszemy też :
a) nazwy instytucji , organizacji i szkół
Organizacja Narodów Zjednoczonych
Rada Ministrów
Uniwersytet Warszawski
b) nazwy firm i marek wyrobów przemysłowych
samochód marki „Ford”
Telewizor „Sony”
c) nazwy przedsiębiorstw , lokali , zakładów
Delikatesy
Hotel Rydzewski
Księgarnia Naukowa
d ) nazwy dzielnic miast
Stare Miasto
Konieczki
Północ
Baranki
IV
Pamiętaj!
Nazwy narodowości piszemy wielką literą ,
ale nazwy mieszkańców miast - małą.
Ełk - mieszkaniec Ełku - ełczanin
Poznań - mieszkaniec Poznania - poznaniak
V
Wielką literą piszemy tytuły gazet , czasopism ,
książek , wierszy , filmów .
VI
Wielką literą piszemy nazwy świąt i dni świątecznych .
„ NIE” w pisowni
„ Nie” z czasownikami oddzielaj wyraźnie .
„ Nie” z rzeczownikami razem pisz odważnie .
Z przymiotnikami
łącznie ; niebrzydki , nieładny (stopień równy )
oddzielnie ; nie brzydszy , nie ładniejszy (stopień wyższy )
oddzielnie ; nie najbrzydszy , nie najładniejszy
(stopień najwyższy)
Z przysłówkami
łącznie ; niebrzydko , nieładnie ( stopień równy )
oddzielnie ; nie brzydziej , nie ładniej ( stopień wyższy )
oddzielnie ; nie najładniej (stopień najwyższy)