Remake (wym. 'riːmɛɪk, ang. wytwarzać coś ponownie) - termin odnoszący się do filmów, w mniejszym stopniu także do gier komputerowych, które zostały nakręcone bądź stworzone na nowo, z różnym stopniem zmian. Remakiem nie jest zazwyczaj nazywana ponowna adaptacja tego samego materiału źródłowego np. sztuki, książki, opowiadania, a jedynie film nakręcony ponownie, na podstawie tego samego, bądź do pewnego stopnia zmienionego scenariusza
Remake jest to utwór audiowizualny, który został zrealizowany ponownie. Powodami realizowania remake'ów mogą być np.:
Powtórzenie sukcesu kasowego oryginału
Popularność pierwowzoru literackiego(wielokrotne adaptacje dramatów Szekspira czy powieści Dickensa)
Nowe możliwości techniczne(dźwięk kolor, szeroki ekran)
Nowe pokolenia publiczności odwiedzające sale kinowe
Głębsze powody artystyczno - ideologiczne
Niektóre remake różnią się od siebie tylko niewielkimi szczegółami (np. Psychol Gusa Van Santa remake filmy Psychoza Alfreda Hitchcocka różni się od orginału obsadą, oraz tym, że jest wersją kolorową, a z kolei Omen z 2006 r. remake filmu z 1971 roku różni się kilkoma scenami dodanymi do scenariusza., bywa też, że remake w pierwszej chwili w ogóle nie przypomina pierwowzoru (Dobrym przykładem jest tutaj film Afera Thomasa Crowna z 1968 roku, w którym częscią fabuły jest napad na bank, a remak'u z 1999 roku - ten sam tytuł - kradzież dzieł sztuki).
Zdecydowaną część remak'ów należy zaliczyć do grupy opracowań, ponieważ ukazują znaczny stopień podobieństwa do utworu pierwotnego (wyraża się to w znaczącym podobieństwie fabuły).
W kwestii przypomnienia: prawem autorskim chronione są opracowania, które przybierają zupełnie nową formę w stosunku do utworu, który był dla nich źródłem. Dobrym przykładem są tu tłumaczenia, czy też adaptacja filmowa książki. Jednak żeby opracowanie było chronione takim prawem należy zadbać aby wykazywało się oryginalnością i miało cechy indywidualne ustalone w konkretnej formie np. remake filmu.
W sytuacji gdy remake jest oparty jedynie na pomyśle, idei pochodzącej z pierwowzoru, należy go ocenić jako utwór samodzielny, ale inspirowany. Przykładem jest tutaj film Prawda przeciw prawdzie w reżyserii Martina Ritta, będący remake'iem Rashomona Akiry Kurosawy.
Producent jest podmiotem uprawnionym z tytułu majątkowych praw autorskich do autworu audiowizualnego, a zatem może przenieść je na osobę trzecią (innego producenta) prawo, na podstawie, którego będzie ona mogła w pełni autonomicznie zrealizować remake tego filmu - jednakże inaczej jest w prawie niemieckim. Tam prawo producenta ogranicza się do konkretnego filmu oraz wyprodukowanych na jego podstawie wersji. Prawo do remake'u pozostaje na podstawie zasady „pojedynczego sfilmowania” po stronie twórcy. Przeniesione prawa obejmują przede wszystkim swoim zakresem:
Opis tematu
Adaptację dialogów
Utrwalenie i zwielokrotnienie na taśmie filmowej
Wyświetlanie, publiczne odtwarzanie na bazie videokaset, płyt DV, Blu-ray
Możliwość decydowania o wykorzystaniu fragmentów filmu
realizowaniu kontynuacji, czy też kolejnych remake'ów
Prawo do realizacji remak'ów, w szczególności filmu, tematu i scenariusza, uprawnia nabywcę do realizacji utworu audiowizualnego, który w części lub w całości wykorzystuje historię opowiedzianą w utworze pierwotnym, charakterystykę postaci, miejsca i konstrukcję akcji.
Ważnym zagadnieniem w kwestii umów dotyczących remak'u są pola eksploatacji. Z przepisu artykułu 17 prawa autorskiego wynika, że podmiotowi autorsko uprawnionemu przysługuje „…wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji”. Podmiot prawno - autorski rzadko „osobiście” korzysta z utworu audiowizualnego. Byłoby to korzystanie na niewielką z ekonomicznego punktu widzenia, skalę. Jedynie duże wytwórnie filmowe, z reguły amerykańskie, posiadają własną „sieć dystrybucyjną.
Z kolei z przepisu artykułu 50 prawa autorskiego wynika, że każde pole eksploatacji jest konstrukcją odrębną do pozostałych pól eksploatacji.
Zaś zgodnie z przepisem artykułu 45 prawa autorskiego twórcy należy się wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji. Zagadnienie odrębności rozpatrywane jest najczęściej w dwóch aspektach
1)odrębności technicznej
2)odrębności ekonomicznej
Nabyte prawo obejmuje następujące pola eksploatacji:
Zwielokrotnianie
Wprowadzanie do obrotu
Wyświetlanie
Publiczne odtwarzanie
Nadanie telewizyjne i reemisje
Tłumaczenie warstwy dźwiękowej
Adaptację
Kontynuację oraz wykorzystywanie w ramach umowy merchandisingu