Wymień choroby przenoszone drogą płciową, ich główne objawy i przyczyny szerzenia się
Choroby przenoszone drogą płciową dawniej zwane wenerycznymi (od bogini miłości Wenus -Wenera), to ogólna nazwa chorób przenoszonych przez kontakt płciowy, to choroby prawie zawsze przenoszone z osoby chorej na zdrową przez stosunek pochwowy lub analny lub kontakt ust i narządów płciowych. Zaliczamy do nich:
Choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez wirusy
AIDS przyczyną choroby jest wirus HIV, ludzki wirus upośledzenia odporności, atakujący układ immunologiczny człowieka. Istnieje wiele dróg, którymi wirus HIV może wniknąć do organizmu człowieka np. przez przetoczenie zakażonej krwi, przez skażone igły i strzykawki użyte przez osobę zakażoną, zakażenie dziecka w czasie ciąży, porodu, karmienia piersią przez zakażoną matkę, często drogą zakażenia jest stosunek seksualny z zakażoną osobą bez zabezpieczenia w postaci prezerwatywy. U części zakażonych przez długi czas nie ma żadnych symptomów zakażenia, u innych już w pierwszych tygodniach pojawia się zespół objawów, które przypominają grypę występują wówczas: gorączka, bóle gardła, stawów, głowy, mięśni, potliwość, senność, jak również powiększenie węzłów chłonnych. Objawy takie utrzymują się przez około 1-2 tygodnie, następnie przez kilka do kilkunastu lat utrzymuje się bezobjawowy okres nosicielstwa. Jest to okres niebezpieczny, ponieważ nosiciel, jeśli nie zna stanu swego zdrowia, zakaża inne osoby. Trzecia faza objawów chorobowych to objawy zespołu "wyczerpania" (ARC-AIDS Related Complex): gorączka, spadek wagi, powiększenie węzłów chłonnych, biegunki, potliwość, osłabienie fizyczne lub zaburzenia koncentracji. U mniej więcej 1/3 zakażonych z tymi objawami w przeciągu trzech lat rozwija się AIDS. W wyniku niszczenia układu odpornościowego pojawiają się infekcje, zaburzenia neurologiczne oraz choroby nowotworowe. Przyczyną zgonu jest postępujące wyniszczenie organizmu.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B do zakażenia dochodzi poprzez stosunki seksualne, a także przez bezpośredni kontakt z otwartymi ranami i otarciami na skórze osoby chorej. Wirusowe zapalenie wątroby typu B atakuje wątrobę, może doprowadzić do marskości i/lub raka wątroby. Okres wylęgania się choroby trwa od kilku dni do kilku miesięcy. Pojawiają się objawy przypominające tzw. grypę brzuszną, odbarwione stolce, ciemny mocz, zażółcenie oczu, skóry.
Opryszczka pierwszą oznaką infekcji jest zaczerwienienie i swędzenie w miejscu, gdzie wirus miał kontakt ze skórą. Około 2-20 dni później, zaczynają rozwijać się pęcherze - najpierw małe piekące, następnie wrzody z płynem. Wysychają one i stają się strupami, po około 3 tygodniach znikają. Nawet, jeżeli objawy te pojawiają się kilkukrotnie zawsze ustąpią samoczynnie. Wirus zostanie z człowiekiem przez całe życie.
Kłykciny kończyste (infekcje wirusem HPV)- ludzkie wirusy brodawczaka (HPV) w zależności od ich rodzaju wywołują brodawki podeszwowe, zwykłe lub brodawki narządów płciowych (kłykciny kończyste) objawy choroby to zmiany w okolicach narządów płciowych, stają się widoczne zwykle w ciągu 1-3 miesięcy po zakażeniu. Wyrośla brodawkowe skóry umiejscowione są głównie na narządach płciowych. U mężczyzn obrastają napletek, trzon penisa i odbyt. U kobiet występują na wargach sromowych i wokół odbytu. Niektóre odmiany wirusa HIV mogą wywoływać raka szyjki macicy. Kłykciny jako takie nie są zbyt niebezpieczne i można je łatwo usunąć (elektrokoagulacje, a w razie konieczności zabieg chirurgiczny).
Choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez bakterie
Kiła (syfilis), wywołana przez infekcję bakterią - krętkiem bladym. W 3 tygodnie po
zarażeniu się, w okolicach narządów płciowych pojawiają się niewielkie czerwone krostki, które wysychają i odpadają, odsłaniając owrzodzenie. Rana goi się sama i znika. Po 6 tygodniach od zakażenia wysypka może pojawić się na całym ciele. Towarzyszy jej obrzmienie węzłów chłonnych. Także te symptomy mijają samoistnie. Stadium trzecie objawia się zapaleniem stawów, a potem ciężkimi zaburzeniami czynności serca i mózgu. We wszystkich stadiach leczy się penicyliną. Jednak choroba ta występuje rzadko. Mężczyźni chorują na nią częściej niż kobiety.
Rzeżączka (tryper) wywoływana przez bakterię dwoinkę rzeżączki. Pierwsze symptomy choroby dają się zauważyć 2-5 dni po współżyciu z nosicielem. U mężczyzn zakażeniu ulega cewka moczowa, (co objawia się bólem, pieczeniem oraz wydzieliną ropną), u kobiet szyjka macicy i cewka moczowa. U kobiet oznaki zakażenia występują zdecydowanie rzadziej niż u mężczyzn. Jeśli się pojawiają, są krótkotrwałe i mało dokuczliwe. Późna lub przeprowadzona bez lekarza kuracja może prowadzić do zwężenia cewki moczowej i zapalenia gruczołów w obrębie układu płciowego, a także do dalszych ciężkich powikłań, takich jak zapalenie wsierdzia, stawów i bezpłodność.
Chlamydioza - nierzeżączkowate zapalenie cewki moczowej, Wywołują ją bakterie zwane chlamydiami. Objawia się wydzieliną śluzowo-ropną z cewki moczowej oraz pieczeniem jednak objawy chlamydiozy są mniej nasilone niż przy rzeżączce. Najczęstszym powikłaniem nieleczonej choroby bywa u mężczyzn zapalenie najądrzy, u kobiet zapalenie jajników. Choroba może doprowadzić do bezpłodności. Jeśli zostanie wcześnie wykryta można ją łatwo wyleczyć antybiotykami.
Choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez pierwotniaki i grzyby:
Rzęsistek pochwowy pierwsze objawy choroby to stan zapalny pochwy oraz sromu, pieczenie przy oddawaniu moczu, żółtawe, pieniste upławy o nieprzyjemnej woni. Rzęsistek może przenosić się przez wilgotne tekstylia, ręczniki, bieliznę osobistą, ale można się go też nabawić siadając na sedesie, pływając w basenie, czy poprzez kontakty seksualne. Najczęściej występuje u kobiet, u mężczyzn prawie nie wywołuje objawów chorobowych. Bardzo rzadko jest powodem zapalenia cewki moczowej.
Drożdżyce wywoływane przez grzyby drożdżaki. Pod wpływem zmian hormonalnych, leków, różnych chorób, podrażnienia przez wodę, detergenty, miejscowe tarcie, rozwija się choroba - stan zapalny, u kobiet z upławami, a u mężczyzn na żołędzi i wewnętrznej powierzchni napletka (rumień, pęcherzyki lub nadżerki).
Choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez pasożyty:
Świerzb wywoływany przez roztocza. Charakterystycznym objawem jest świąd, nasilający się w nocy i cieple. Zmiany dotyczą bocznych powierzchni palców, pośladków, pachwin, rzadziej spotykane są zmiany dotyczące narządów płciowych.
Wszawica łonowa - wywołuje ją wesz łonowa. Zakażenie jest przenoszone podczas kontaktu seksualnego, ale również przez prześcieradła, odzież, ręczniki, przybory toaletowe. Objawem jest świąd skóry.
Do głównych przyczyn szerzenia się chorób przenoszonych drogą płciową zaliczamy: ryzykowne zachowania seksualne, związki z wieloma partnerami i częste zmienianie partnerów, nie stosowanie prezerwatyw; brak edukacji; ignorowanie objaw chorób, nie zgłaszanie się do lekarza specjalisty, a zarazem kontynuowanie życia seksualnego.