ZABAWA JAKO CZYNNIK KULTUROWY.
Wśród różnego typu zachowań traktowanych jako dobra kultury warto zwrócić uwagę na grupę obejmowaną ogólnym terminem: zabawa. Zabawa, jako czynność naturalna, spotykana także u zwierząt jest jedną z form zachowania szczególnie istotą w okresie dzieciństwa. Z tego właśnie punktu widzenia, dla określenia jej roli w rozwoju człowieka, była wielokrotnie badana przez psychologów.
Pojęcie Homo ludens (z łaciny w dosłownym tłumaczeniu człowiek bawiący się) - jest koncepcją człowieka wprowadzoną przez Johana Huizingę, zakładającą, że u podstaw ludzkiego działania znajduje się zabawa, gra i współzawodnictwo.
W latach trzydziestych bardzo popularne stały się poglądy tego autora, który bronił w nich tezy o wyjątkowej roli zabawy w kulturze ludzkiej. Podkreślał on w szczególności, iż zabawa stwarza osobny świat i, że w jej sferze nie obowiązują prawa i obyczaje pospolitego życia. Zabawa jest swobodnym działaniem podejmowanym dla satysfakcji. Zabawa, a zwłaszcza jej szczególna forma, jaką jest gra- jest jednak związana z regułami i przepisami, bez których traci swój sens.
Zabawa jest wielkości daną kulturze, towarzyszy jej i przenika ją d samego początku jej istnienia. Można więc nie bez racji podjąć próbę określenia pewnej kultury biorąc za punkt wyjścia gry i zabawy, które cieszą się w niej szczególnym powodzeniem. Chociaż gry i zabawy są uniwersalnie, nie wszędzie jednak cieszą się taka samą popularnością: tu gra się nade wszystko w bejsbol, tam- w szachy. Kultura ma wieć charakter ludyczny.
Określenie „element zabawy w kulturze” nie oznacza iż wśród różnorodnych zajęć w dziedzinie życia kulturalnego zabawom zarezerwowane zostało ważne miejsce. Kultura powstaje bowiem w formie zabawy i jest początkowo zabawą, czynnością o charakterze ludycznym. We wszelakiej postaci form zabaw i gier, każde społeczeństwo wyraża swoje poglądy na świat i życie.
Żródła:
1. J. Huizinga Homo Ludens, Zabawa jako źródło kultury
2. Z. Żygulski Wstęp do zagadnienia kultury
3. L. Kolanowicz Antropologia widowisk