Społeczne uwarunkowania rekreacji

Z pojęciem czasu wolnego ściśle związane jest pojęcie rekreacji. Słowo rekreacja znane jest od dawna w j. Polskim pojawia się w literaturze staropolskiej jako określenie rozrywki, odprężenia, przerwy w zajęciach a pochodzi od łacińskiego słowa „recreatio” które oznacza powrót do zdrowia i odpoczynek, rozrywkę, zabawę. Pojecie rekreacji podobnie jak i czasu wolnego jest różnie definiowane i różnie rozumiane przez autorów. Przez pojęcie rekreacja rozumiemy wszelkie formy aktywności aprobowane społecznie podejmowane dobrowolnie przez człowieka w czasie wolnym dla odpoczynku, rozrywki i rozwoju własnej osobowości.

Rekreacji nadaje się czasem szerokie znaczenie utożsamiając z czasem wolnym. Różnica jednak między tymi dwoma pojęciami występuje zarówno w zakresie jak i w kategorii pojęć. Czas wolny jest pojęciem węższym, kategoria działania. Rekreacja jest podstawowym elementem, treścią czasu wolnego. Czas wolny może być wypełniany drzemką, leżeniem, praca społeczną.

Rekreacja może być bierna i pasywna. Do biernej zalicza się czytanie książek i czasopism, oglądanie tv, słuchanie muzyki, czynna dzieli się na dwie grupy: I rekreacja czynna a przewadze wysiłku psychicznego (gra w brydża) II rekreacja o przewadze wysiłku fizycznego (rekreacja ruchowa)

Podział form rekreacyjnych: turystyka, sport, środki masowego przekazu, kultura masowa , wystawy, muzea; samokształcenie i dokształcanie, amatorstwo artystyczne, hodowla amatorstwa, zabawy i kontakty towarzyskie, kolekcjonerstwo, hobby.

Podział zaproponowany przez H.D.Corbina. 4 grupy działalności: I sporty rekreacyjne: karate, tenis ziemny, tenis stołowy, kolarstwo, kulturystyka itp.); II zajęcia miłośnicze (hobby): modelarstwo lotnicze; III działalność kulturalna: muzyka, malarstwo, poezja, rysunek; IV mieszane rodzaje działalności które podtrzymują zainteresowania jednostki, pobudzają ją w ten sposób do działalności to : szachy, gry świetlicowe, quizy.

Są też inne podziały rekreacji wszystkie dadzą się ująć w cztery podstawowe grupy: -rekreacja fizyczna (ruchowa), -rekr. twórcza, -rekr .kulturalno-rozrywkowa, rekr. przez działalność społeczną.

„rekreacja ruchowa” wg. Teresy Wolańskiej to wszelki ruch sportowo- campingowy uprawiany w czasie wolnym dla wypoczynku, rozrywki, rozwoju osobowości, bez nastawienia się przede wszystkim na osiąganie max. wyników sportowych niezbyt meczący a przynoszący odprężenie, radość, przyjemność.

Formy ruchowe zaspokajające potrzebę aktywności ruchowej:

1. w zależności od charakteru uczestnictwa: 1.1 indywidualne formy rekreacji ruchowej (gimnastyka poranna, jazda na rowerze); 1.2 zespołowe a)stałe rekreacyjne- utrzymanie sprawności fizycznej, psychicznej, fizjologicznej, utrzymywanie optymalnego stanu wydolności organizmu: zespoły ćwiczeń koordynacyjnych, zespoły ćwiczeń gimnastycznych, gier zespołowych, nauczania i doskonalenia, ćwiczeń atletycznych, gimnastyki artystycznej; b) zespoły specjalistyczne- celem ćw jest podnoszenie usprawnienia ogólnego, przywrócenie zdolności do wykonywania zawodu, zdrowia: dla osób w wieku poprodukcyjnym (renciści, emeryci), ćw relaksowo- koncentracyjne, ćw dla osób z nadwagą, dla osób z zaburzeniami układu krążenia, dla osób z zaburzeniami układu nerwowego i ruchowego. C) doraźne zespoy rekreacyjne grup osób zebranych przypadkowo w celu wspólnego uprawiania rekreacji, która nie może być uprawiana indywidualnie. 1.3 rekreacja ruchowa w rodzinie (udział rodziców i dzieci) jazda na rowerze, gimnastyka.

2. w zależności od specyficznych celów: 2,1 zespoły ćwiczeniowe; 2.2 akcje masowe- celem jest rozwijanie rekreacyjnych zapotrzebowań społecznych (maratony), 2.3 imprezy sportowo- rekreacyjne np. zloty, festyny z koncertami, 2.4 obozowisko, 2.5 zabawy i turnieje, 2.6 wczasy oraz wypo0czynek sobotnio- niedzielny.

3. w zależności od środowiska i teren stosowania rekreacji: 3.1 rekreacja ruchowa w zakładzie pracy (spartakiady zakładowe), 3.2 rekreacja ruchowa na osiedlu mieszkaniowym (festyny sportowo rekreacyjne, stałe zespoły ćwiczebne), 3.3 rekreacja ruchowa w ośrodku wypoczynkowym (ośrodki wypoczynku codziennego, świątecznego)

4. w zależności od rodzaju i charakteru działalności ruchowej: 4.1 zabawy i gry rekreacyjne, 4.2 formy rekreacji ruchowej o charakterze sportowym: gimnastyka podstawowa i artystyczna, gry sportowe (siatkówka, koszykówka, piłka nożna), gry rekreacyjne (badminton), serso, tenis, kręgle. ; kolarstwo, kulturystyka, lekkoatletyka, samoobrona(karate), sporty wodne, sporty zimowe. 4.3 formy rekreacji ruchowej o charakterze turystycznym: zgadywanki terenowe, wycieczki, marsze na orientację, 4.4 formy rekreacji ruchowej o charakterze profilaktyczno leczniczym (odbywa się pod kontrolą lekarską i instruktora np. osoby po zawale serca)

Do form rekreacji stosowanych przez dzieci i młodzież zaliczyć możemy: ćwiczenia ruchowe, ćwiczenia rytmiczne, gimnastyka artystyczna, gry terenowe, łyżwiarstwo, pływanie. Mówiąc o turystyce rekreacyjnej mamy na myśli jej różne rodzaje zależne od terenu, celu, rodzaju, czasu, listy uczestników (indywidualne, grupowe, zespołowe, zlotu)

Rekreacja twórcza w przeciwieństwie do rekreacji fizycznej wywiera dominujący wpływ na stronę emocjonalną , kształtuje poczucie piękna, estetyki.

Do podstawowych form rekreacji twórczej należą: zajęcia plastyczne, muzyczne, modelarskie, fotograficzne i filmowe, techniczno radiowe, motoryzacyjne.

Rekreacja kulturowo- rozrywkowa podnosi poziom kulturalny jednostki. Zaliczyć tu można: czytelnictwo, rozrywki umysłowe, film teatr, radio i tv, imprezy kulturalne i artystyczne, życie towarzyskie.

Do przedstawienia form rekreacji człowieka można powiedzieć że w czasie wolnym człowieka zaspokaja szereg swoich potrzeb m.inn. potrzebę wypoczynku i relaksu, emocji, agresji, potrzeba zmiany środowiska i trybu życia, potrzeby poznawcze, estetyczne, ambicjonalne i społeczne.

Rekreacja zwiększa aktywność człowieka zwiększa jego zainteresowania wzbogaca osobowość, rozładowuje napięcie.

Rekreacja ruchowa mimo że jest dobrowolna powinna zajmować dominującą pozycję w życiu człowieka powinna być elementem obowiązkowym.

Rekreacja to różnorodne formy działalności człowieka podejmowane poza obowiązkami zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką dla odpoczynku, rozrywki i własnych zainteresowań. Są to zajęcia ruchowo sportowe, turystyczne, zabawy ruchowe którym człowiek oddaje się z własnej chęci.

Wg „ustawy o kulturze fizycznej z 1996” rekreacja ruchowa to forma aktywności fizycznej podejmowana dla wypoczynku i odnowy sił psychofizycznych.

Zadania dla rekreacji są opisane w „ustawie o kult fiz” z dnia 18 stycznia 1996 roku w :”rozdziale 7 pt „rekreacja i rehabilitacja ruchowa” art. 42 punkt 1,2 i 3.

Ptk1 art. 42 „ust o kult fiz” mówi o tym że organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego, kluby sportowe oraz stowarzyszenia.

Zadania w zakresie rekreacji jak mówi ptk2 maja być realizowane poprzez: popularyzację walorów rekreacji ruchowej, organizacji zajęć, zawodów i imprez sportowych, szkolenia kadry instruktorów i kierowanie ich do prowadzenia zajęć rekreacyjnych, tworzenie i utrzymywanie i udostępnianie bazy sportowo rekreacyjnej.

Punkt 3 srt 42 odnosi się do rozporządzenia ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu w którym określone są szczegółowe zasady i warunki prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej uwzględniając kwalifikację osób prowadzących działalność w tej dziedzinie.

Zjawisko aktywności wolno czasowej współcześnie

Przechodzenie systemu politycznego w stosunku do obszaru rekreacji znaczenie pierwotne, sprawcze, implikujące szereg zmian w zakresie aktywności wolno czasowej. Mimo iż trudno analizować bezpośrednią współzależność: system polityczny <-> rekreacja to spoglądając historycznie widzimy że jedną z głównych zdobyczy demokracji jest szeroko rozumiana wolność: możliwości wyborów, decyzji. Wolność pozwala ale też zmusza do dokonywania wyborów. Każdy wybór musi być poprzedzony świadomym przemyśleniem.

System polityczny: -struktura społeczna, -system ekonomiczny} świadomość społeczna

Następna nazywana zależność: struktura społeczna <-> rekreacja jest pochodną zmian politycznych i ekonomicznych oczekiwania ludzi wyznaczają materialne i oferowane normy propozycji rekreacyjnych. W chwili obecnej przedstawiciele tej klasy społecznej są jedynymi deklarującymi regularnie uprawianie rekreacji ruchowej.

Z układami stratyfikacyjnymi ściśle wiąże się trzecia zależność: świadomość społeczne <-> rekreacja w przypadku nowo tworzącej się warstwy średniej jest już na tyle rozwinięta że potrzeba rekreacji została zinteralizowana i włączona we własną hierarchię potrzeb i wartości.

Podstawowe pojęcia teorii rekreacji:

Rekreacja- to różnego rodzaju zajęcia podejmowane w czasie wolnym dobrowolnie, dla przyjemności, kształtowania własnej osobowości, odnowy i pomnażania sił psychofizycznych. Zajęcia dobrowolne, sprawiają przyjemność.

Rozróżniamy tu 3 poziomy:

Kulturowy- powszechnie ceniony wspólny element dla systemu symbolicznego społeczeństwa, Społeczny- określone instytucje, w których jest zrzeszone społeczeństwo

Jednostkowym- psychologicznym- zinteralizowane przez jednostkę lub stanowią przedmiot jej orientacji

Cechy rekreacji: 1. aktywność- dostarcza zadowolenie, radość, miłe i przyjemne wrażenia, samorealizacja; 2. dobrowolność- poczucie swobody wyboru i możliwości podejmowania działań w zgodzie z własnymi wartościami, preferencjami; 3. odmienność- w stosunku do zadań i obowiązków dnia codziennego związanych z pracą zawodową i prowadzeniem domu; 4. bezinteresowność- brak motywów natury ekonomicznej przy podejmowaniu zachowań wolno czasowych; 5. zabawa i rozrywka

Podział rekreacji: a) rek ruchowa- wszelkie formy działalności rekreacyjno- fizycznej; b) rek twórcza; c) rek kulturalno-rozrywkowa; d) rek poprzez działalność społeczną

Aktualne rozumienie terminu rekreacja : a) zespól zachowań realizowanych poprzez jednostkę w czasie wolnym; b) proces wypoczynku po pracy (usuwanie zmęczenia, restytucja organizmu), regeneracja sił; c) zjawisko społeczno kulturalne którego podstawę stanowi wzrost ilości czasu wolnego i związane z tym formy zachowania ludzi.

Rekreacja: zespół zachowań które wypoczynek, regeneracja

realizuje człowiek w swoim <-> z usuwaniem skutków zmęczenia

wolnym czasie

rekreacja łac. Recreo

(przywrócić do życia, wzmocnić)

formy zachowań ludzi w czasie wolnym: bierne, czynne

formy rekreacji: a) fizyczna (ruchowa), b) samodoskonalenie i działalność twórcza, c) kulturalno- rozrywkowa, d) inne formy no działalność społeczna

podmiotowe uwarunkowanie aktywności rekreacyjnej w pedagogice czasu wolnego

jakość uczestnictwa w rekreacji: zależy od własnej aktywności rekreacyjnej a własna aktywność rekreacyjna zależy od wychowania do rekreacji

rekreacja ruchowa (fizyczna) - to zjawisko różnego rodzaju, zajęcia o treści ruchowej, sportowej, turystycznej, spacery, tańce -> z własnej chęci, dla przyjemności, dla rozwoju własnej osobowości. Zajęcia tego typu traktowane mogą być autotelicznie, dla własnych zainteresowań, samorealizacji, dla dbałości o sylwetkę, sprawność fizyczną. Rek ruchowa aktualnie określana jest jako „sport dla wszystkich” (Wolańska).

Wszelka aktywność ruchowa podejmowana w czasie wolnym w celach wypoczynkowych, rek ruchowa sięga w sferę somatyczną, bezpośrednio dotyczy ciała i jego funkcji (winiarski)

Cele rekreacji ruchowej: -zaspokajanie potrzeb ruchu niezbędnego dla zdrowia; -równoważenie dobrego bilansu energetycznego w organizmie człowieka; -poprawa, utrzymywanie i budowanie sprawności i wydolności fizycznej; -osiąganie przyjemności i zadowolenia z wysiłku fizycznego.

Rekreacja ruchowa łagodzi negatywne skutki przemian ludzkiej populacji

Rekreacja ruchowa: a) środki realizacji celów pro zdrowotnych, b) źródło satysfakcji, autoekspansji i samorealizacji; c) biologiczne oddziaływanie na organizm człowieka jako stanu fizycznego, psychicznego, i społecznego dobrostanu.

Rekreacja ruchowa

Aktywny wypoczynek, masowa kultura fizyczna, „sportowanie” , czynności związane z ruchem i wysiłkiem fizycznym. Ma za zadanie zapewnić biologiczną sprawność organizmu, jednocześnie usprawnić psychiczne i społeczne funkcjonowanie jednostki przenosząc sferę jej zainteresowań i możliwości

Rekreacja ruchowa

Zajęcia o treści ruchowo sportowej lub turystycznej, którym człowiek oddaje się z własnej chęci, w czasie wolnym dla odpoczynku, przyjemności.

Funkcje rekreacji ruchowej w zakładzie pracy

Funkcje: a) stymulatywna (pobudzająca), b) adaptacyjna (przystosowawcza), c) kompensacyjna (wyrównawcza), d) korelacyjna (poprawcza)

Rozwój rekreacji ruchowej: 1. wpływa na stan zdrowia, 2. samo inwestowanie rekreantów w siebie, 3. wymusza inwestowanie w zakup sprzętu sportowo rekreacyjnego, 4. wpływa na lepsze samopoczucie, 5. zbliża ludzi do siebie, 6. rozwija bazę społeczno rekreacyjną

Czas wolny- czas pozostający człowiekowi poza praca zawodową lub całokształt życia po pracy.

Cześć uwolnionego od obowiązku zawodowego, rodzinnego, i społecznego a przeznaczonego na wybrane przez siebie zajęcia służące wypoczynkowi, rozrywce, i kształtowaniu własnej osobowości.

T.Wolańska: współczesna- czas jaki pozostaje po wypełnieniu wszystkich obowiązków zawodowych, rodzinnych, domowych i związanych z nauką który można przeznaczyć na zajęcia podejmowane dobrowolnie dla spełnienia własnych zainteresowań.

Pojęcie czasu wolnego:

Czas wolny to czas jaki pozostaje po wypełnieniu obowiązków: rodzinnych, domowych, związanych z nauką praca zawodową

Kategorie czasu wolnego: po wypełnieniu obowiązków zawodowych, domowych, szkolnych który jest przeznaczony na odpoczynek, rozrywkę, rozwój osobowości

Czas wolny

Trzy typy czasu wolnego: 1. krótki czas wolny- w trakcie dnia codziennego, 2. średni czas wolny- weekend, 3. długo czas wolny- wakacje, urlop

Czas wolny: a) warunkiem działalności rekreacyjno turystycznej czas wolny wpływa na osobowość człowieka, b) zajęcia dobrowolne wg, własnej woli, c) krótki, średni i długi czas wolny, d) odpoczynek, zabawa, własny rozwój umysłowy. Artystyczny, techniczny

Zadania wychowania do rekreacji

Wychowanie do rekreacji:

-rozbudzanie i ksztaltowanie potrzeb i podstaw prorekreacyjknych

-zapoznanie z nowymi formami rekreacji i możliwości jej stosowania

-utrwalanie umiejętności aktywnego wypoczynku

-kształtowanie umiejętności własnej oceny

warunki wewnętrzne umożliwiające rekreacje

bodziec intuicyjny efektywna gotowość do realizacji zadania realizacja zadania

wolnoczasowego

motywacja

Rodzina:

1. przekaz - poprzez codzienne intercjonalne działania wychowawcze oraz nieplanowane działania socjalizujące

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - przyjmowanie za własny wzorców aktywnego spędzania czasu wolnego, nabywanie nawyków aktywności wolnoczasowej i rekreacyjnej

Szkoła:

1. przekaz - poprzez celowe działanie wychowawcze, edukacyjne za pomocą treści i sposobów dydaktycznych

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - wykreowanie pewnego powszechnego poziomu wiedzy i świadomości w zakresie konieczności aktywności ruchowej i zdrowego stylu życia

Instytucje wspomagające:

1. przekaz - poprzez celowe działania wychowawcze, edukacyjne

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - tworzenie poziomu wiedzy i świadomości dotyczącej zdrowego stylu życia

Grupy rówieśnicze:

1. przekaz - intencjonalne i nieintencjonalne działania przykładem własnym, silne progresy identyfikacyjne

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - w przypadku pozytywnie motywujących w zakresie aktywności wolnoczasowej, przyjmowanie głównych wzorców zachowań

Społeczność lokalna:

1. przekaz - głównie niecelowe i nieintencjonalne działania normo i opiniotwórcze wywierają presję na jednostkę

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - wytwarzanie nawyków i potrzeb w zakresie aktywności ruchowej adokwatnych do proponowanych i akceptowanych przez społeczność lokalną

Środki masowego przekazu:

1. przekaz - element polityki państwa w zakresie zdrowia publicznego, celowe programy edukacyjne

2. wzorce metod socjalizujących i wychowawczych - wpływ zróżnicowany w różnych grupach odbierników

Pozdrowotny styl życia

Każda jednostka aby funkcjonować w sposób prawidłowy powinna dążyć do utrzymania i dynamicznej równowagi wewn. organizmu (z punktu widzenia rekreacji) dwie: impolinezja (niedobór lub brak ruchu), permanentny stres.

Znaczenie aktywności ruchowej w:

1. anafazie (do 25 roku życia)

-ruch spełnia funkcję prospektywno-rozwojową

-korzystnie stymuluje rozwój fizyczny organizmu

-pomaga w wytworzeniu kapitału fizjologicznego - wysokiego poziomu sprawności i ogólnej wydajności organizmu

-kompensuje przeciążenia związane z nauką

-pomaga w korekcji odchyleń w rozwoju psychofizycznym

2. mezofazie (od 25-30 do 55-60 roku życia)

-pomaga w utrzymaniu wcześniej osiągniętego poziomu ogólnej wydajności organizmu

-działa jako środek profilaktyczny i leczniczy

-jest pomocniczy w zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym i zawodowym

-pomaga w utzymaniu homeo i heterostazy

3. katafazie

-opóźnia procesy inwolucyjne wydolności i sprawności organizmu, prowadząc przy tym samym do odnowy zdrowia

-spełnia zadanie kompensacyjne i korekcyjne

istnieją grupy czynników mogących zakłócić próby zachowania równowagi (z ptk widzenia rekreacji ) 2 grupy:

a) hipokinezja- niedobór, brak ruchu; -może utrudniać racjonalne wykorzystanie spożytych pokarmów; -sprzyjać otyłości i utrudniać leczenie; upośledzać krążenie obwodowe krwi; osłabiać ścięgna i mięśnie; zmniejszać siłę mięśniową; zwiększać ryzyko uszkodzeń stawów; osłabiać koordynację ruchową b) permanentny stres; powoduje: utrzymywanie się w organizmie dużą ilość zw tłuszczowych na ściankach naczyń krwionośnych; prowadzi do chorób niedokrwiennych serca i ukł miażdżycowych.

STRES jako zjawisko jednostkowe i krótkotrwałe stanowi czynnik pozytywny- aktywizuje układy, mobilizuje itp.

CZYNNIKI warunkujące po zdrowotny tryb życia.

Czynniki wychowania fizycznego nazywamy zespół bodźców które działają systematycznie przez pewien okres na organizm, wywołujące zmiany. Co oznacza że organizm przystosował się nowych warunków. Zestrojenie bodźców fizycznych i psychicznych natury systematycznie oddziaływujący na człowieka a tym samy wywierające jednokierunkowy wpływ na stan jego równowagi wew ustrojowej oraz kierunki jego aktywności nazywamy CZYNNIKAMI ROZWOJU.

Czynniki warunkujące pro zdrowotny tryb życia: 1.mechaniczne: głaskanie, tarcie, ucisk, walka z hałasem, ciasne obuwie, masaż, głodzenie, drapanie, nacisk, uderzenie itp. Takie bodźce jak: uderzanie, tarcie, ciepło lub zimno, wraz z zwiększeniem czasu i natężenia bodźca powoduje nasilenie i przekroczenie wartości progowej, reakcją jest uszkodzenie tkanki. 2. chemiczne: odgrywają istotną rolę w klasach szkolnych, salach gimnastycznych czy pomieszczeniach gdzie przebywa znaczna ilość osób. Główną rolę odgrywa tutaj skład chemiczny człowieka lub jego ciśnienie. Często zbyt wilgotne w lecie a zbyt suche w zimie, gromadzi się wówczas duża ilość CO2, siarkowodoru i amoniaku. CO2 jest miernikiem czystości powietrza w pomieszczeniach zamkniętych, jego wzrost stężenie wiąże się z zanieczyszczeniem tj lotne kwasy tłuszczowe, amoniak, pot, innego gazu wydzielane przez człowieka przebywającego w pomieszczeniu. 3. termiczne: głównym źródłem czynników termicznych jest powietrze i woda. Zarówno wysokie jak i niskie temperatury oddziaływają negatywnie na ustrój człowieka. Objawami zbyt niskiej temp są bladość, sinica skóry, gęsia skórka ogólne drżenie, kulenie się. Dłuższe oziębienia to nieżyt dróg moczowych, płciowych, błon śluzowych, schorzenie reumatyczne, nerwobóle. Wysoka temp : białe i sinawe plamy (w miejscach oparzenia, silne pocenie się, przyspieszone tętno, uczucie osłabienia i zawroty głowy).

Właściwa temp dla praca mięśni w granicach 12-18 stopni C przy wilgotności od 40-60%.

4. świetlne: najważniejszym źródłem energii promienistej jest słońce. Powoduje przemianę energii (zwłaszcza w przyswajaniu wapna, fosforu i żelaza). Zwiększa odporność na bakterie, pobudza czynności krwiotwórcze, pobudza ciśnienie krwi, ma pobudzający wpływ na wydzielanie niezbędnych hormonów a także ma działanie przeciw grzybicze. Na promieniowanie świetlne składają się niewidzialne promieniowanie podczerwone (od 59-65%). Promienie widzialne od 33-40% i nie widzialne prom nadfioletowe od 1-2%. Promieniowanie podczerwone ma zasadnicze znaczenie w dostarczeniu energii cieplnej działając na skórę wywołuje rumień cieplny o nierównomiernej postaci. Promienie nadfioletowe powoduje zgrubienie i łuszczenie się naskórka oraz brunatnienie skóry a także przeważanie prowitaminy ergosteryny, wit D (przeciwutleniacza) niezbędną w ukł kostnym do jego prawidłowego rozwoju. Ma znaczenie krwiotwórcze. 5. terenowe: w znacznym stopniu oddziaływają na aktywność człowieka. Gilewicz wyróżnia następujący podział terenu: 1. naturalny- to co są nam natura, tereny nadmorskie, leśne, górzyste, wodne, bagniste i równinne. 2. przystosowany do ćwiczeń: np. pływalnie, tory regatowe, place gier i zabaw, boiska, korty, hale sportowe; 3. zamieszkania: zakłady pracy, szkoły, domy mieszkalne, budynki użyteczności publicznej, ulice, parki. 6. energomagnetyczny: jest stosowany jako bodziec rozwojowy m inn ważną rolę w kształtowaniu cech motorycznych (siła, szybkość, koordynacja, wytrzymałość). Wspomaga procesy biologiczne i modelujące kształty ciała, stymuluje również działanie poszczególnych układów i powyższa koordynację ruchową. Stosujemy go nie tylko w nat postaciach jak chłód, bieg, skok rzut, pełzanie, wspinanie się lecz także przy pomocy przyborów, sprzętów urządzeń.

---