DEFINICJE EMOCJI

Frijda 1986 -wynik (nie)świadomej oceny zdarzenia wpływającej na cele/interesy podmiotu; pozytywnazgodność z celami ; istota - uruchomienie gotowości do realizacji programu działania, uruchamia się priorytet dla działania, co może przeszkadzać innym zadaniom. Szczególny rodzaj stanu psych., zmiany somatyczne, ekspresje mimiczne, i pantomimiczne, behawioralne formy.

Doliński 2000 - subiektywny stan psych, uruchamia priorytet dla programu działania. Zmiany somatyczne etc.

Averill 1999 - 3 znaczenia 1)syndromy emocjonalne - zespoły zachowań i emocji (gniew, strach, miłość) charakter nakazowy. 2)stany emocjonalne - względnie krótkotrwałe, odwracalne dyspozycje do reagowania w typowy sposób dla sygnału 3) reakcje emocjonalne - bieżący zbiór ujawniony przez czł. Znajdującego się w określonym stanie Emo, zespół reakcji - wyraz twarzy, zmiany fizjolog, zewn zachowanie, subiektywne doznanie

Zimbardo, Ruch 1999 - złożony zespół zmian cielesnych i psych obejmujących pobudzenie fizj (zmiany neuronalne, hormonalne, trzewiowe i mieśniowe), uczucia, procesy poznawcze, reakcje behawioralne, wykonywane w odpowiedni sposób na syt. Spostrzeganą jako ważną

- wartość - zależna od znaczenia przedmiotu dla osobnika (Szewczuk)

- kierunkowość - biegunowy charakter ku/od przedmiotu (Mazurkiewicz)

- ruchliwość - mobilizowanie ku zwiększeniu gotowości do działania, biegunowy charakter

- intensywność - zw. Z wartością przedmiotu dla jednostki, wyraża się w stopniu zaangażowania w działanie i odporności na czynniki hamujące, charakterze zmian wewn

- nagłe zmiany w otaczającym świecie lub środowisku wewn

- pojawienie się przedmiotów, zjawisk o wartości dla jednostki

- Ułatwienia / utrudnienia w działaniu w stosunku do początkowej fazy

- przebudowa działań przystosowawczych wskutek zmiany warunków zwen / wewn

- zmienny stopień zrównoważenia stosunku osobnik -rzeczywistość

Pobudzenie ośr centralnych natłok myśli ; Pobudzenie osi przysadka - nadnercza - zmiany w funkcj. Gruczołów (adrenalina)

Parkinson 1999 - ocena sytuacyjna - stany Emo dot wartościującego związku osoba - obiekt

Arnold 1960 - znaczenie wartościującego aspektu emocji - ocena poznawcza aspektów osobistych związków z obiektem

Lazarus 1969 - dwa aspekty oceny poznawczej - pierwotny (bieżąca syt) i wtórny

Wyznaczniki oceny sytuacji: przyjemne / przykre, znajome / nowe, spodziewane / zaskakujące, korzystne / szkodliwe, podmiot odpowiedzialny, kontrolowalność etc

Offenberg, Frijda 1987 - róznorodne objawy cielesne zwiążane z gniewem, strachem, smutkiem

- społ. Charakter (efekt świadomego współżycia w grupie - wartości, przeżycia estetyczne)

- poznawcza treść (rozumienie treściowych związków z ustosunkowaniem się do faktów)

- intencjonalność (świadome wznoszenie uczuć do sfery zadaniowej, osobisty plan życiowy, kontrola uczuć, odpowiedzialność za uczucia)

Panu Sepp 2003 - eksperymenty ze szczurami - ćwierkanie

Witwicki - istnieją różne klasyfikacje emocji:

Ribot 1901 - ujęcie ewolucyjne - pierwotne (proste, sfera organizmu) i złożone (połączenia pierwotnych, sfera wartości, wiedzy poznawczej, uczucia wyższe)

Lehman 1992 - 1)stosunek wyobrażeń (intensywne, kontrastowe, intelektualne) 2)stosunek jaźni do świata zewn. (działalności, jaźniowe, autopatyczne - odnoszone do siebie, estetyczne, sympatii)

Heinrich 1901 - wg psych składu - elementy nastrojowe i wyobrażeniowe (zmysłowe, cielesne)

Adler - autopatyczne(do siebie) i heteropatyczne (do innych)

Szewczuk - kryterium klasyfikacji emocje jest znaczenie sytuacji dla osobnika - zewn/wewn pochodzenie zaburzenia

Izard 1977 - uniwersalność ekspresji twarzy, jednoznaczna odróżnialność ekspresji; emocja podstawowa specyficzność substratu neuronalnego, odróżnialna jakość subiektywna : radość, złość, strach, smutek, wstręt, wstyd, wina, zaskoczenie, pogarda, zainteresowanie

Plutchik - 1980 - stany emocjonalne na planie koła, 8 podstawowych, wiążących się z ewolucyjną reakcją adaptacyjną

Parkinson 1988 - podziła ze wzg. Na siłę i trwałość - 1) nastroje - mniej intensywne, dłużej trwają, stan aktywny o Walencji poz/neg, może mieć znaczenie adaptacyjne

2)emocje - wyzwala gotowość, okreslona postać

3) zaburzenie emocj - subiektywnie nieprzyjemnie odczucia trwające długo, przeszkadzają w rozwoju

- funkcjonalne - smutek , żal, nie podtrzymują funkcji

- dysfunkcjonalne - fobie, ataki paniki, powodują zaburzenia reakcji

Tomkins 1984 - każdej emocji odpowiada wzorzec ekspresyjny - zadowolenie smiech, strach ucieczka; emocje: zainteresowanie, zadowolenie, zachwyt, zdziwienie, zaskoczenie, wstrząs, przykrość, udręka, wstyd, poniżenie, strach, przerażenie, potępienie, wstręt, gniew, wściekłość

Reykowski - przez oddziaływanie, znaczenie dla organizmu i osobowości; zaś reakcji afektywnej nie towarzyszy aktywizacja AUN i krótszy czas; zależy od aktywacji wzrów afektywnych i zakłócenie lub ułatwienia czynności umysłowych i praktycznych

WZORCE AFEKTYWNE - specyficzne organizacje - charakter wrodzony (ośrodki przyjemności i przykrości) lub nabyty w toku uczenia

- pierwotne - każdy bodziec zmysłowy ma podwójną zdolność - komponent poznawczy, afektywny, różne proporcje

H. Pieron - 1950 - określone współczynniki poznawcze i afektywne = np. wzrok - 10 i 2, słuch i dotyk 8 i 4, gorąco, zimno, śmiech - 6 i 6, zapach 4 i 8

Titchener - barwy achromatyczne (biały, czarny, szary) neutralne, rzadkie jakości czuciowe, inne kolory znaczenie afektywne

Gerard - czerwony daje większe pobudzenie niż niebieski, znak reakcji afektywnej zalezy od jakości bodźca

Young - czyste tony wysokość i natężenie (eksperyment Schneira - stymulacja o niskim natężenie powoduje zbliżenie płodu, wysoki - oddalenie)

Anndt - wrażenie ledwo dostrzegalne małe zabarwienie Emo, w miarę wzrostu natężenia wzrasta zabarwienie, ale po przekroczeniu progu zmniejsza się i przechodzi w negatywne; nagłość bodźca negatywne

Franus - strach dzieciduże, szybkie i głośne zwierzęta

Alternacja - tendencja do zmiany reakcji w miarę powtarzania bodźca

Parsten - wrasta skłonnośc do modyfikowania kształtów rysowanych linii, zmiana atrakcyjności

Zajonc - 1968 - nowe bodźce stają się atrakcyjniejsze, negatywne zaczynają się podobać, występowanie przerw powoduje zanik alternacji

Eksperyment z komora ciszy - wzrost wrażliwości na barwy, większe ich nasycenie

Pobudzenie schematy antycypacyjne habituacja zanik reakcji Emo

Wygaszanie - przebieg monotoniczny - po spadku wrażliwości może nastapic jej nagly wzrost (spontaniczne odnowienie się reakcji

Inkubacja - nawet po dłuższej przerwie reakcja nie slabnie, a wzrasta

Pojęcia i przedmioty emocjonalne - nowotwór, podłość, ratunek, szubienica, krzyż, getto, Oświęcim etc.

Pojęcie wzorzec afektywny: poszerzanie zawartości znaczeniowej, powiązanie ze zdarzeniami wzbudzającymi emocje, zetknięcie się z cudzymi emocjami

Wartości i normy - im większy stopień zgodności między zjawiskiem a schematem, tym silniejsza reakcja afektywna

Wrażliwość na nazwy zmienia się w zależności od zmienny dystansu emocjonalnego

Mendler 1975 - stan pobudzenia powstaje wskutek zakłócenai czynności umysłowej np. tworzenie przewidywań co do przebiegu zdarzeń, wielkość pobudzenia zależy od nagłości i różnicy w kwestii oczekiwanych skutków. Intensywność pobudzenia i znak emocjonalny zależą od wielkości i zakłócenia oraz przebiegu i poznawczego opracowania informacji oraz przedmiotu zakłócenia

Zróżnicowanie efektów zakłócenia - potwierdzenie samooceny a czynności codzienne, zaplanowane

Rodzaj kategorii poznawczej zaangażowanej w czynności -normy wartości, składniki obrazu Ja

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE NATEŻENIE WZBUDZANYCH EMOCJI

-zmiana wrażliwości na bodźce, lub całego aparatu psych, reguły

-poczucie kontroli nad sytuacja (Reakcja wobec czynników zagrażających lub zapowiadających wydarzenie może zniknąć, jeśli jednostka zna efekty , skutki wydarzeń) - zalezy to od info i opinii jednostki o sobie samym

Ocena poznawcza to rozpoznanie przez podmiot określonego wydarzenia jako znaczącego z punktu widzenia celów i interesów

- wtórna - rozważenie możliwości, konsekwencji

Czynniki - ocena zasobów osobistych (zdolności, umiejętności) i środowiskowych

Wzorce poznawcze wywołują emocje: gniewzniewaga, pomniejszenie Ja, radośćpostęp w realizacje celu

Emocja to specyficzne doświadczenia o charakterze somatycznym, tendencja do podejmowania określonego działania, myśli towarzyszące sytuacji, ekspresja twarzy i ciała, ale także wskutek empatii, zarazania się emocjami

Aspekt biologiczny - automatyczne reakcje organizmu -generowane przez systemy regulacji, to nie odruchy

McLean - 1990, 1993 - 3 systemy regulacji emocjonalnej powstałe w wyniku ewolucji

- mózg gadzi (prązkowie) - przetrwanie, codzienne czynności

- mózg limbiczny (paleossaków - ciało migdałowate i przegroda) - opieka rodzicielska, przywiązanie, zabawa, wokalne porozumiewanie, . Zaburzenie ciała migdałowategozmiana reakcji Emo, preferencji żywieniowych, aktywności seks, zanik lęku wobec bodźców zagrażających (Le Doux). Osrodek przyjemności (przegroda) i awersyjny (hipokamp). Bliskość ośrodków powoduje mieszaniny emocji - np. przyjemność z horrorów

- kora nowa - neossaków - 80% mózgu- płaty czołowe, system limbiczny, prawa półkularozpoznawanie emocji, emocje poz., Lewaneg. (Davidson)

Prawa - mania, przegrywanie, zbliżanie się obcej osoby

Lewa - wykrywanie kłamstwa, wygrywanie, zbliżanie się matki

Rola neuroprzekaźników - aminy, aminokwasy, peptydy hormonów - adrenalina, kortyzol, neuromodulatorów - opiaty endogenne - modulowanie odczuć bólowych

Izard - interakcja podejścia biologicznego i psychologicznego

- neuronalny - synapsy, substancje chem., temp. Krwi, napięcie mięśni, leketr stymulacja struktur neuronalnych

-sensomotoryczny - informacje eferentne lub czynnościowe centralna aktywność eferentna, ekspresja twarzy, wygląd sylwetki, napięcie mięśni

-motywacyjny - afektywny - emocje i popędy fizjologiczne

-poznawczy - poznawcze mechanizmy wzbudzana emocji

- obwodowa teoria - źródło emocji to działanie, zmiany napięcia mięśni i narządów wewn, bodziec zmiany fizjo spostrzeżenie zmian uczucie

James - emocje a uczucia (moralne intelektualne, estetyczne) to podstawa tworzenia indywidualności, osobowości, siła dynamizująca zachowanie,

Emocje podstawowe pobudzanie eksteroreceptorów(emocje), potem proprioreceptorów i interoreceptorów, odpowiedzialnych za uczucia. Pobudzenie spostrzega self. Uczucia powstają w konsekwencji prostego mechanizmu sensorycznego, dają poczucie naoczności, autentyczności poznania

Telemiczna teoria emocje zachodzą w jądrach wzgórza, a ich siedliskiem są ośrodki podkorowe. Ich pobudzenie nadaje poznawczym czynnościom kory emocjonalny komponent.

Impulsy nerwowe przemieszczaja się do ośrodków integrujących we wzgórzu kora i narządy wewn.

Hamowanie korowe jest ciągłe, inaczej permanentne wyładowywania,

Eksperymenty Hebba dekortykowanie zwierząt krótszy, mniej złożony i adekwatny atak gniewu

Uszkodzenie kory powoduje uwolnienie się wzgórza spod funkcji kory i sterowanie przez afekty.

Drugoplanowe znaczenie aktywności obwodowej - niespecyficzne pobudzenie Emo,

Krytyka zmiany narządach wewn później niż emocje - po spostrzeżeniu tych zmian jednostka zaczyna działać

Bard - ruchy wyrazowe kontroluje podwzgórze - rejestrowanie aktywności narządów nie wpływa na emocje

Emocje to stan podwyższonego pobudzenia oznakowanego afektywnie

Za intensywność emocji odpowiada OUN i poziom aktywacji parametry funkcjonowania psych.

Zmiany obowodwe nie są prostym odzwierciedleniem zmian w OUN -ciśnienie krwi, perystaltyka jelit.

Metoda fight or flight - walka albo ucieczka w stanach silnego pobudzenia

Duffy 1962- zamiast emocji aktywacja, łatwiej mierzyć

Wysoka albo niska aktywacja - emocje neg, średnia - pozyt. także strach

Pojawienie się znaku emocji wiąże się z pobudzeniem ośrodków przyjemności i wpływu aktywacji na aktywność zespołów komórkowych podtrzymujące wywołują emocje pozytywne, zmieniające - neg.

Spadek poziomu aktywacji smutek, ukojenie, wzrost gniew, strach, radość, duma

Różnice między emocjami wiążą się nie tyle z różnicami na poziomie aktywacji, ale różnicami w układach aktywacji

Radsley - zmiany zachowania przy różnych poziomach aktywacji

Podniecenie - ograniczona świadomość, rozproszona uwaga, splątanie myśli

Czujność, pogotowie- pełna uwaga, świadomość selektywna, przerzutna koncentracja

Swobodne czuwanie - labilna uwaga, swobodne skojarzenia

Senność - osłabiona uwaga, stany niepełnej świadomości

Płytki sen - redukcja świadomości, marzenia senne

Receptor odbiera pobudzenie, trafia do podkory, potem kory (ocena). Nastawnie kierunkowe, wzorce wyrazu emocjonalnego, skutki w układzie autonomicznym zwrotnie do kory (wtórna ocena) - pełne emocjonalne doznanie

1) neutralna recepcja 2)ocena -znak procesu Emo, 3)tendencja do działania - unikanie, zbliżenie się 4)wystąpienie emocji - przeżycie subiektywne z komponentem wisceralnym 5) działanie sterowane przez emocje, duża dynamika, ograniczony zakres kontroli intelektualnej uwaga i tendencyjne traktowanie bodźców , zgodne z dominującym nastrojem

Pomost między tradycyjnym i współczesnymi teoriami emocji

- Napędy (procesy nerwowe) kierujące organizm ku bodźcom lub chroniące przed szkodą

- odruchy napędowe - zachowania regulowane przez napędy

-emocje - subiektywne doznania odpowiadające napędom

- antynapędy - inaczej nastroje, stany zaspokojenia napędów, konstruują przygotowawczą działalność eksplanacyjną

- bodźce wywołujące odruchy napędowe mają charakter emocjonalny

-gnostyczny - mózg racjonalny, reguluje funkcje poznawcze, ścisła hierarchizacja i lokalizacja dróg nerwowych - ośrodki projekcyjne, asocjacyjne

- emocjonalny - uzupełniający, to substancja siatkowata, podwzgórze, niespecyficzne jądra wzgórza, układ limbiczny, hipokamp, okolice płata czołowego

Uszkodzenia struktur gnostycznych zaburzenia mowy o typie afazji, bez patologicznych zmian emocjonalnych; emocjonalnych zmiany osobowości, nadmierna agresja, zachowania lękowe, zaburzenia popędów seks

Komunikacja między systemami - dwukierunkowe połączenia zjawisko lawiny emocjonalnej

Relacja podmiot - przedmiot - Gibert, Kuhn projekcja ludzkich uczuć, emocji, postaw, Lipps doświadczanie piękna, przypisywanie cech ludzkich, Ingarden wartość dzieła to specyficzne czucie, tchnienie życia,

Relacja podmiot - podmiot - Schellersympatia, przyjaźń, Cooleydzielenie się stanem umysłu, społeczne ja, Mead podejmowanie ról 2 os z którą się identyfikujemy, Wundt, McDougall, Cottrel - teoria społ. interakcji międzyludzkiejujmowanie w stosunkach ja-inni, proces reagowania na reprodukowanie działań innych

Psychologia rozwojowa - sympatia instynktowna i refleksyjna (produkt spol

Psychologia kliniczna - nurt identyfikacji - Freud, - wywiad terapeutyczny, Sullivan, Reik, Steward)

Podejmowanie ról - Rogers - zrozumienie klientów, forma komunikacji

Fazy empatii w procesie terapii - Barret, Leonard - 1)faza wstępna - nastawienie empatyczne 2) empatyczne rezonowanie 3)przejmowanie empatii 4) empatia odbierana 5) odnowienie stanu psychicznego

Składniki empatii - emocjonalne (współodczuwanie), poznawcze (reinterpretacje sytuacji), komplementarne(syndrom Emo-poznawczy)

Komponenty empatii - emocjonalne: wrażliwość na uczucia, zdolność do uczestniczenia w emocjach, czasowa identyfikacja z statusem, poznawcze: uznanie punktu widzenia i przyjmowanie społ roli.

Kontrola emocji - regulacja emocji, automatyczna regulacja, samokontrola emocjonalna, czynności procesy samokontroli (dot. Recepcji informacji, procesów intrapsychicznych i ekspresji emocji

-dobre funkcjonowanie zdrowotne, kontakty z otoczeniem, korygowanie poglądów pod wpływem doświadczeń, tolerowanie odstępstw od zasad, poczucie realizmu, zdolność do realizacji celów, brak silnych lęków

Kompetencja emocjonalna - Saarni - świadomość stanów emocjonalnych, umiejętność różnicowania emocji na pods wskaźników sytuacyjnych, ekspresji mimicznej

Inteligencja emocjonalna - Salovey, Mayer - 1)spostrzeganie, ocenianie i wyrażanie emocji 2)ułatwianie procesu myślenia za pomocą emocji 3) posługiwanie się wiedzą 4) regulacja emocji

Platon - temperament i pożądliwość to aspekty duszy, nieracjonalne, zwierzęce

Arystoteles - metafora pana i niewolnika - rozum a emocje; niższy status uczucia

Hilgard 1980 - zjawiska psychiczne: poznanie (myślenie), emocje (odczuwanie), motywacje (wola)

Duffy 1962 - przepełnienie intensywnością i energią b. niż kierunkiem i info

EMOCJE - nacisk na wartościujący aspekt związku organizmu ze środowiskiem

MOTYWACJE - aspekt dynamiczny, zainteresowanie, kierunkowość,

Parkinson 1999 - emocje to stany intencjonalne, istnieje związek między os a obiektem emocji, ma on charakter wartościujący

Szewczuk 1990 - ewolucyjnie wykształcone emocje, odzwierciedlenie stosunku osoby do rzeczywistości, istnienie w otoczeniu obiektów obojętnych i nieobojętnych (potrzebnych i niepotrzebnych -zagrażajacych) potrzeby jednostki

Wundt 1878 - dymensja przyjemność -przykrość, osobna kategoria zjawisk jakościowych

Ziehen 1900 -cechy wrażenia: jakość, natężenie, zobowiązania wzruszeniowe

Witwicki - osobny rozdział wrażeń zmysłowych, czucia, aspekty wrażeń; stosunek uczucia (przyjemność - przykrość), czucie - zmysłowe, aspekty - miłosć, gniew

Tischner - 1)afekty- krotkotrwale, intensywne, 2)nastroje - wesołość, niepokój, udręczenie - b. długotrwałe, 3)uczucia - intelektualne, moralne, religijne, estetyczne, , b Silne, długie

James -odczucia zmian cielesnych wywołanych przez zdarzenie, teoria Jamesa-Langego

Watson - rodzaj reakcji w 3 wrażliwych formach: strachu, wściekłości, miłości

Biechatierew - mimiczno - somatyczne Tony i reakcje

Neobehawioryzm - Donald, Miller - warunkowanie emocji

Nieświadome emocje niedostępne obserwacji, regulator zachowania

Jung - jeden z 4 procesów psychicznyc (myślenie, emocje, doznania, intuicje); źródła emocji: biologiczne - popędy (id), społeczne (superego)

Psychologia radziecka - materializm dialektyczny - specyficzny produkt aktywności mózgu, istota to odzwierciedlenie rzeczywistości

Korniłow, Tiepłow, Bykow 1948 - psych aspekty wyrażające zaspokojenie lub niezaspokojenie potrzeb

Kępiński - aspekty - biologiczny (zagrożenie, społeczny (potepienie), moralny (sumienie), dezintegracyjny (naruszenie struktury interakcji)

Freud - typy: 1)rzeczywisty - realne zagrożenia 2)neurotyczny - impulsy id 3) moralny -z konfliktu z superego 4) traumatyczny - nie można sobie poradzić

Funkcje lęku: ostrzeganie, info o stanie popędu, motywacja do działania, hamowanie

Sposoby pozbywania się lęku: identyfikacja, przeniesienie (na obiekty kultury)

Sullivan - niezaspokojone poczucie bezpieczeństwa; osobowość neurotyczna - potrzeba władzy, miłości, osiągnięć, a potrzeby neurotyczne, niemożliwe do spełnienia

Wytwór stosunków społ, śrpdki ochronne to np. system jaźni

Murray - kompleksy, przed brakiem oparcia, oralne, analne,

Behawioryści - warunkowanie lęku w dzieciństwie

Wolpe, Eysenck, Miller Dollard - uczenie się nierealistycznych lęków fizjologicznyc, poczucie winy,

Barcow - strach poznawczo-subiektywny, komponent fizjologiczny, behawioralny

Boss, Biswanger, Franki - charakter egzystencjalny, lęk przed nicością, śmiercią, nieznanym

- fobie - specyficzne, społ, na konkretny bodziec

- zespól uogólnionego lęku - bycie na krawędzi,

- zaburzenia obsesyjno - kompulsywne, jednobiegunowe, dwubiegunowe

- schizofrenia - wieloraki charakter lęku - bliskość, osamotnienie, lęk społeczny

- organiczne uszkodzenia mózgu - napady paniki związek z zaburzeniami w płatach czołowych

Neufred - uboczny produkt złego radzenia sobie z frustracjami

Eustres -pozytywny (np. wygrana pieniężna), Distres - negatywny

Rodzaje: - frustracje, przeszkody, przeciążenie, konflikty

Czynniki predestynujące: natura stresora, zmiany w życiu, indywidualna percepcja stresowa,

Dążenie-dążenie- wybór pozytywny; unikanie-unikanie - negatywny

Dążenie -unikanie - w miarę zbliżania narasta stres np. ślub

Socjobiologia - gotowość do wykonanie utrwalonego wzorca zachowania, instynkty

Lorenz - 1975 - zasada podwójnej kwantyfikacji - uruchomienie działania to efekt :siły popędu i bodźca wyzwalającego

Psychologia humanistyczna - potrzeby niedoboru i wzrostu

1)homeostatyczny - zaburzenie homeostazy organizmu 2) podnietowy - bodziec 3) poznawczy - procesy poznawcze reakcja 4) humanistyczny - wewnętrzne źródlo, bez bodźców

zagrożenie	ograniczenie	pozbawienie	zaspokojenie
od	od	do	do
Niepokój, lęk, strach, przerażenie	Rozdrażnienie, złość, gniew, wściekłość	Smutek, złość, cierpienie, rozpacz	Radość, uniesienie, szczęście, ekstaza