UKŁAD NERWOWY:

Podstawowe pojęcia :

1. Układ nerwowy - zespół komórek nerwowych odbierających bodźce, przewodzący impulsy nerwowe i kierujący reakcjami organizmu,

2. Bodziec - czynnik zdolny do wywołania pobudzenia w komórkach nerwowych.

3. Receptor - zespół wyspecjalizowanych komórek lub narząd, który odbiera dany bodziec

4. Efektor - narząd lub zespół komórek umożliwiających reakcje organizmu

5. Przewężenia Ranviera umożliwiają skokowy przepływ impulsu nerwowego i przyspieszają ich przepływ

6. Synopsa - połączenie występujące pomiędzy dendrytem jednego neuronu, a aksonem drugiego neuronu.

Podział:

1. Ośrodkowy: mózg, rdzeń kręgowy

2. Obwodowy: nerwy mózgowe (czaszkowe) - 12 par; nerwy rdzeniowe - 31 par

3. Autonomiczny

4. Układ somatyczny = układ ośrodkowy +układ obwodowy

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY:

Charakterystyka:

• Waży 1,5 kg

• Chroniony kośćmi mózgoczaszki

• Otoczony oponami mózgowo rdzeniowymi

Opona twarda pajęczynówka miękka

(twardówka) (naczyniówka)

W przestrzeni podpajęczynówkowej jest płyn mózgowo-rdzeniowy, który amortyzuje i ożywia mózg.

• 
  Istota szara i istota biała

Zbudowana z ciał komórek nerwowych w mózgu wewnątrz

W mózgu na zewnątrz zbudowana z wypustek nerwowych

Części mózgowia - charakterystyka:

1. Kresomózgowie:

• Zbudowane z dwóch półkul połączonych spoidłem wielkim mózgu

• Powierzchnia półkul jest pofałdowana, wzniesienia to zakręty, a obniżenia to bruzdy

• Podzielone na 5 płatów:

1. Czołowy - ośrodek ruchu

2. Ciemieniowe - ośrodek czucia

3. Potyliczny - ośrodek wzroku

4. Skroniowe - ośrodek słuchu i mowy

2. Międzymózgowie:

• Ukryte pod półkulami kresomózgowia

• Ściany boczne tworzą wzgórze, a część brzuszna to podwzgórze

• Ośrodki:

1. Głodu

2. Sytości

3. Pragnienia

4. Termoregulacji

5. Popędu płciowego

6. Instynktu macierzyńskiego

7. Agresji

8. Ucieczki

• Krzyżują się nerwy wzrokowe!!

3. Śródmózgowie:

• Reguluje odbiór wrażeń, słuchu, wzroku

• Regulacja odruchów bezwarunkowych na wzajemne położenie części ciała

4. Móżdżek:

• Kształt 2 półkul połączonych robakiem

• Ośrodki:

1. Koordynacji ruchów

2. Równowagi

3. Pionowej postawy ciała

5. Rdzeń przedłużony:

• Pośredniczy w przekazywaniu impulsów między mózgiem i rdzeniem kręgowym

• Odpowiada za:

1. Pracę serca

2. Regulację ciśnienia krwi

3. Połykanie

4. Kaszel

5. Oddychanie

6. Wymiotowanie

7. Czkanie

Obwodowy układ nerwowy:

1. Nerwy mózgowe (czaszkowe) - 12 par

2. Nerwy rdzeniowe - 31 par

Odruchy:

• Odruch - automatyczna reakcja organizmu na bodziec działający na receptor wyzwolona za pośrednictwem układu nerwowego

• Łuk odruchowy - droga, jaką przebywa impuls nerwowy od receptora do efektora

1. Receptor

2. Droga dośrodkowa (aferentna - neuron czuciowy)

3. 
   Neuron pośredniczący w ośrodku

4. Droga odśrodkowa

5. Efektor

Rodzaje odruchu:

1. Wrodzone - bezwarunkowe: zachodzą zupełnie automatycznie, są uwarunkowane genetycznie, nie ulegają zmianie w czasie życia, pozwalają na szybkie działanie, ponieważ nie uczestniczy w nich świadomość (wykrztuśny, wymiotny, kolanowy). U zwierząt są to instynkty.

2. Nabyte - warunkowe: wykształcone w czasie życia osobniczego, wymagają działania mózgu, ciągłego wznawiania, w przeciwnym razie zanikają.

---