Metody zapobiegania szerzeniu się zakażeń w gabinecie kosmetycznym
Gabinet kosmetyczny jest miejscem, w którym, ze względu na dużą rotację ludzi i wykonywanie różnorodnych zabiegów z naruszeniem ciągłości powłok skórnych, istnieje duże ryzyko zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Na zakażenia narażeni są zarówno klienci, jak i personel. Drobnoustroje przenoszone być mogą drogą kontaktową, przez kontakt skóry z bielizną zabiegową, przez odzież, narzędzia, stosowane preparaty, zanieczyszczenia oraz częściowo drogą kropelkową lub na cząstkach pyłu.
W zapobieganiu szerzeniu się drobnoustrojów chorobotwórczych ważne znaczenie mają procesy sterylizacji i dezynfekcji.
Sterylizacja (wyjaławianie) jest procesem, w wyniku którego niszczone są wszystkie drobnoustroje (bakterie, wirusy, grzyby) jak również ich formy wegetatywne (przetrwalnikowe) oraz zarodniki.
Dezynfekcja to proces polegający na zniszczeniu lub usunięciu form wegetatywnych drobnoustrojów do bezpiecznego dla człowieka poziomu.
Oba procesy wykorzystywane są w postępowaniu określanym jako aseptyka i antyseptyka.
Aseptyka to wszelkie działania, które mają nie dopuścić do zakażenia powstałych w różnych okolicznościach ran. Działania te dotyczą także materiałów opatrunkowych, oraz wszystkich innych, które mają kontakt z uszkodzoną skórą. Muszą one być jałowe (sterylne, czyli pozbawione wszelkich mikroorganizmów chorobotwórczych).
Antyseptyka - jej celem jest usunięcie i zniszczenie bakterii czy też innych mikroorganizmów z pola zabiegowego (skóry, ran, błon śluzowych), dzięki zastosowaniu różnych preparatów chemicznych niszczących struktury bakterii, uszkadzających ich metabolizm oraz likwidujących zarodniki.
Środki do dezynfekcji stosowane w gabinecie kosmetycznym:
W Polsce dopuszcza się stosowanie dowolnych, dopuszczonych do obrotu przez Państwowy Zakład Higieny preparatów dezynfekcyjnych, które dzielą się na;
Środki do dezynfekcji powierzchni (brodziki do moczenia stóp, miseczki, podłogi, ściany, zlewy, blaty itd.)
Są to zazwyczaj preparaty gotowanego użytku w sprayu. Do najpopularniejszych należą
Incidur Spray, Incidin Liquid Spray, Incidin Foam.
Dostępne są również chusteczki dezynfekcyjne alkoholowe lub bezalkoholowe, np.
Incides N, Sani-Cloth Active. Wykorzystywane są zwykle do dezynfekcji powierzchni sprzętu.
Środki do dezynfekcji rąk i skóry
Dezynfekcja rąk
Skinman Soft, Skinman Complete
Dezynfekcja skóry
Skinsept Pur (odkażanie skóry przed zabiegami, np. pedicure, manicure, parafina oraz przed iniekcjami)
Środki do dezynfekcji narzędzi (instrumentów) przez zanurzenie
Są to zwykle skoncentrowane preparaty, które rozcieńcza się z wodą. Bezpośrednio po użyciu narzędzia zanurza się całkowicie w roztworze. Dezynfekcję przeprowadza się w atestowanych, specjalnie do tego przeznaczonych, zamykanych (przykrywanych) wannach dezynfekcyjnych. Po upływie określonego czasu wyjmuje się narzędzia z roztworu i płucze pod bieżącą wodą, a następnie osusza.
Do najpopularniejszych należą
Seku Extra, Sekusept Active, Sekusept Pulver
Dezynfekcja narzędzi wyżej opisana (w wannach dezynfekcyjnych) nazywana jest dezynfekcją ręczną. Natomiast można dezynfekować narzędzia przy użyciu tych środków w tzw. myjce (wannie) ultradźwiękowej. Ultradźwięki docierają do trudnodostępnych miejsc, wytwarzając w cieczy myjącej fale ciśnieniowe, które odrywają zanieczyszczenia od podłoża. Mycie za pomocą ultradźwięków zapewnia szybkie i skuteczne czyszczenie takich urządzeń jak głowice diamentowe do mikrodermabrazji, skomplikowane narzędzia kosmetyczne.
Dezynfekcja odzieży
Pracownicy gabinetów kosmetycznych powinni nosić odzież ochronną (fartuch), którą można dezynfekować i prać w temperaturze co najmniej 60°C.
Do prania i jednoczesnej dezynfekcji odzieży służy m.in.
Eltra -środek piorąco-dezynfekujący do chemiczno-termicznej dezynfekcji przy temp. 65° C.
Środki dezynfekcyjne (ich opary) nie są obojętne dla zdrowia pracownika i klienta. Po zakończeniu zabiegu, narzędzia wkładamy do środka dezynfekcyjnego, zamykamy szczelnie, należy wpisać datę i dezynfekować w określonym przez producenta czasie. Warunkiem skutecznej dezynfekcji jest całkowite zanurzenie przedmiotów w roztworze. Przy doborze preparatu dezynfekcyjnego należy brać pod uwagę:
-zakres jego działania (powinien obejmować: bakterie, grzyby, wirusy),
-czas dezynfekcji,
-czy dany preparat nie niszczy dezynfekowanych tworzyw,
-czy został pozytywnie zaopiniowany przez Państwowy Zakład Higieny.
Sterylizacja w gabinecie kosmetycznym:
Najskuteczniejszą metodą zniszczenia wszystkich mikroorganizmów i ich przetrwalników jest sterylizacja za pomocą autoklawu parowego, gdzie z destylowanej wody powstaje para wodna osiągająca temperaturę do 134°C, co w odpowiednim czasie ( 3-30 minut) i właściwym ciśnieniu
(1.1 do 2.1 bara) gwarantuje pełną kontrolę procesu sterylizacyjnego oraz najwyższy poziom czystości mikrobiologicznej sterylizowanych przedmiotów.
Czas sterylizacji zależy od rodzaju sterylizowanego materiału, stopnia jego zanieczyszczenia oraz jego budowy.
Powszechnie stosowanym w gabinetach urządzeniem do sterylizacji jest sterylizator kulkowy.
Służy do sterylizacji drobnych narzędzi metalowych w temperaturze 240°C. Taką temperaturę uzyskują szklane kulki, które wypełniają sterylizator, pomagają one również utrzymać narzędzia
we właściwym położeniu.
Czas sterylizacji przy temp. 240°C wynosi 60 sekund. W urządzeniach osiągających temperaturę niższą, czas ten się wydłuża.
Jeśli będziemy wykonywać sterylizację, narzędzia należy zdezynfekować w wannie dezynfekcyjnej a następnie umyć w wodzie z dodatkiem detergentu, dokładnie spłukać pod bieżącą wodą, osuszyć i dopiero poddać sterylizacji.
W przypadku wykonywania samej dezynfekcji narzędzia najpierw myjemy, a nastepnie wkładamy do roztworu środka dezynfekcyjnego.
W gabinecie kosmetycznym należy bezwzględnie przestrzegać podanych niżej zasad:
1.Przed i po wszystkich usługach pracownik musi umyć ręce mydłem, następnie środkiem dezynfekcyjnym i spłukać je pod bieżącą ciepłą wodą.
2.Prawidłowo wyposażona umywalka powinna mieć w zasięgu ręki dozownik zawierający mydło
w płynie i dozownik ze środkiem do dezynfekcji rąk oraz ręczniki jednorazowego użycia. Zaleca się, aby uruchamianie wody odbywało się bez konieczności dotknięcia dłonią, co ograniczy przenoszenie drobnoustrojów.
3.Wszelkie zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek trzeba wykonywać w sterylnych rękawiczkach jednorazowego użycia.
4.Należy stosować sterylne i jednorazowe tampony, rękawice, waciki, ligninę, gaziki, serwety z gazy
i po zabiegu traktować je zgodnie z przepisami o odpadach niebezpiecznych, jak niebezpieczne medyczne odpady.
5.Narzędzia kosmetyczne po użyciu zawsze muszą być poddane właściwym zabiegom dezynfekcyjnym.
6.Ostre przedmioty jednorazowego użycia należy umieścić w pojemniku odpornym na uszkodzenie
i postąpić zgodnie z przepisami o odpadach niebezpiecznych.
7.Klienci z widocznymi niezabezpieczonymi skaleczeniami powinni być obsługiwani z zachowaniem szczególnej ostrożności (w rękawiczkach jednorazowego użytku).
8.W czasie zabiegów przy których może dojść do krwawienia oraz przy usuwaniu zanieczyszczeń z krwi trzeba zawsze używać rękawiczek jednorazowego użytku. Rękawiczki po użyciu należy traktować tak samo jak zużyte waciki i ligninę.
9.Wszelkie skaleczenia, zadrapania czy pęknięcia skóry muszą zostać zabezpieczone plastrem opatrunkowym jeszcze przed przystąpieniem do pracy. Pracownicy gabinetów kosmetycznych powinni pamiętać, aby ich własne dłonie (a zwłaszcza paznokcie) były zadbane, ponieważ mogą być przyczyną zadrapań i skaleczeń.
W przypadku zranienia w czasie pracy należy przerwać wykonywanie usługi, umyć dokładnie zranioną okolicę wodą i mydłem (przy braku wody można użyć płynów do mycia rąk na bazie alkoholu 70%). Jeżeli na skórze znajduje się krew, to niezależnie od tego czy skóra była skaleczona czy są na niej zmiany, otarcia itp. należy ją dobrze umyć wodą i mydłem oraz zdezynfekować. Przy większym zranieniu powinno się udać do lekarza. Takie postępowanie dotyczy kontaktu z krwią każdej osoby, nie tylko podejrzanej o zakażenie. Pracownicy z sączącymi się zmianami na rękach oraz skaleczeniami niedającymi się właściwie zabezpieczyć, nie mogą mieć kontaktu z klientami do czasu wyleczenia.
Dezynfekcja nie zastępuje sterylizacji, ani odwrotnie. Są to dwa odmienne procesy. Gdy istotna jest wysoka czystość mikrobiologiczna - czyli brak niepożądanych drobnoustrojów - przeprowadzamy dezynfekcję. Gdy ważna jest całkowita jałowość - brak wszelkich mikroorganizmów i ich form przetrwalnikowych - przeprowadzamy dezynfekcję i następnie sterylizację.