WYDZIAŁ LEKARSKI

Zakres obowiązującego materiału

PRZEDMIOT: FARMAKOLOGIA KLINICZNA

KIEROWNIK PRZEDMIOTU: Prof. dr hab. Jan J. Braszko

ĆWICZENIA:

Ćwiczenie 1

Leczenie chorób układu sercowo-naczyniowego

1. Leki wpływające na czynność serca:

a) neuroprzekaźniki autonomiczne i leki pochodne

2. glikozydy nasercowe

3. inne leki inotropowo (+)

4. leki antyarytmiczne

Leki stosowane w dusznicy bolesnej, ich wykorzystanie oraz strategie terapeutyczne podstawowych stanów w kardiologii

- niewydolność serca

- nadkomorowe i komorowe zaburzenia rytmu

- dusznica bolesna

2. Stany nagłe w kardiologii:

1. zawał mięśnia sercowego - postępowanie przedszpitalne i szpitalne

2. powikłania zawału lub inne stany zagrożenia życia wymagające zdecydowanej interwencji:

- obrzęk płuc

- wstrząs kardiogenny

- objawowe arytmie

- nagłe zatrzymanie krążenia

3. Kontrola napięcia mięśni gładkich naczyń. Rola śródbłonka naczyniowego, płytek krwi, układu RAA, lipoprotein. Kliniczne zastosowanie leków:

- leczenie nadciśnienia tętniczego

- leczenie hiperlipoproteinemii

- leki p/płytkowe, leki p/zakrzepowe

Zaburzenia układu hemopoezy oraz leczenie niedokrwistości.

Ćwiczenie 2

Farmakoterapia chorób układu oddechowego, pokarmowego i moczowego

1. Rola mediatorów i układów przekaźnikowych w patogenezie astmy oskrzelowej. Leki stosowane w leczeniu i zapobieganiu wystąpienia napadu astmy - nowe wytyczne. Farmakoterapia napadu astmatycznego. Profilaktyka i leczenie innych chorób górnych dróg oddechowych.

2. Leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego:

- leki p/wymiotne

- leki przeczyszczające

- leki p/biegunkowe

- leki rozkurczowe

- inne leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego np.: stosowane w

terapii choroby refluksowej, zespołu jelita drażliwego.

Farmakoterapia wrzodów trawiennych. Leczenie ostrych zespołów biegunkowych oraz chorób zapalnych jelit. Ostra i przewlekła niewydolność wątroby, leki wpływające na czynność dróg żółciowych. Ingerencja farmakologiczna w patologii trzustki. Podstawy terapii dożylnej koloidy, krystaloidy, preparaty do żywienia parenteralnego i enteralnego.

3. Farmakoterapia ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Czynnościowa a ostra niewydolność nerek. Leczenie dysfunkcji układu moczowego. Praktyczne aspekty modyfikacji pH moczu (diureza wymuszona).

Ćwiczenie 3

Farmakoterapia chorób układów wewnętrznego wydzielania. Terapia bólu i stanów zapalnych.

1. Glikokortykosteroidy (GK):

1. patologia układu wydzielającego hormony kory nadnerczy, postępowanie

terapeutyczne w tych stanach

2. era kortykoidów jako jednych z najpowszechniej używanych środków

terapeutycznych, korzyści związane z ich stosowaniem w poszczególnych

stanach:

- choroby reumatyczne

- ostre oskrzelowe i inne choroby układu oddechowego

- GK w dermatologii

- steroidy, a doping

- ośrodkowe receptory GK, wpływ GK na procesy poznawcze

2. Problemy terapeutyczne związane z dysfunkcją innych układów wydzielania wewnętrznego:

- zaburzenia funkcji gruczołu tarczowego i zasady postępowania w tych

stanach

- cukrzyca - strategia terapeutyczna, leczenie groźnych dla życia objawów - hipoglikemii, znacznej hiperglikemii, kwasicy

- hormony uczestniczące w metabolizmie i przebudowie tkanki kostnej, leki stosowane w chorobach kości; menopauza a hormonalna terapia zastępcza - dobrodziejstwo czy zagrożenie

- doustne środki antykoncepcyjne

- akromegalia, karłowatość

3. Środki przeciwbólowe:

- NLPZ - nowej (inhibitory COX 2) i starej generacji, leki silnie działające - ich wykorzystanie w leczeniu bólu ostrego i przewlekłego, profilaktyka bólu

- leczenie bólu nowotworowego, drabina analgetyczna WHO, farmakoterapia w stanach terminalnych, opieka paliatywna.

Ćwiczenie 4

Farmakoterapia schorzeń ośrodkowego układu nerwowego

1. Przekaźnictwo neurochemiczne w ośrodkowym układzie nerwowym, implikacje ingerencji przy udziale leków neuroleptycznych, p/depresyjnych i p/lękowych.

Terapia schizofrenii i nagłych stanów psychotycznych, farmakoterapia zmian

nastroju i zespołów lękowych. Zasady leczenia zaburzeń snu, padaczki i

migrenowych bólów głowy.

2. Choroby neurodegeneracyjne - mechanizny śmierci neuronalnej, apoptoza, stres oksydacyjny, ischemiczne uszkodzenie mózgu, neurodegeneracja wywołana przez priony. Leki istotne w zaburzeniach procesów poznawczych (piracetam, inhibitory AChE, środki roślinne i inne). Problemy zdrowotne ludzi starszych. Terapia choroby Alzheimer'a. Choroba Parkinsona.

3. Ogólna charakterystyka leków stosowanych w anestezjologii. Środki nasenne, zwiotczające mięśnie, p/bólowe o działaniu ośrodkowym, dożylne środki znieczulenia ogólnego.

Ćwiczenie 5

Podstawowe zasady chemioterapii

1. Leki p/bakteryjne - podział, molekularne podstawy chemioterapii, oporność, racjonalna antybiotykoterapia.

2. Kliniczne zastosowanie chemioterapeutyków p/bakteryjnych:

- infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych

- zastosowanie leków p/bakteryjnych w leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego

* infekcje H. pylori

* zatrucia bakteryjne (Salmonella, Shigella i inne)

- zakażenia układu moczowego

- antybiotyki w dermatologii

- antybiotykoterapia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, posocznica i inne ciężkie stany

- profilaktyczne stosowanie leków antybakteryjnych

3. Inne chemioterapeutyki:

a) leki p/wirusowe - główne działania, zastosowanie kliniczne, możliwe kierunki rozwoju terapii p/wirusowej

b) zasadnicze grupy leków p/nowotworowych - zakres ich terapeutycznego działania, najczęstsze działania niepożądane

3. leki stosowane w infekcjach grzybiczych:

- antybiotyki p/grzybicze

- syntetyczne leki p/grzybicze

Nowe kierunki terapii p/grzybiczej.

4. podstawowe leki p/pierwotniakowe i p/robacze przydatne w naszej szerokości geograficznej w leczeniu m.in.:

- pneumocystowego zapalenia płuc

- pełzakowic

- rzęsistkowicy

- toxoplazmozy

- oraz zakażeń robakami płaskimi i obłymi (jelitowe i tkankowe)

e) immunomodulatory

Ćwiczenie 6

Farmakokinetyka

1. Podstawowe pojęcia i definicje

2. Wchłanianie substancji leczniczej

3. Dystrybucja substancji leczniczej

1. pojęcie objętości dystrybucji

2. wiązanie leków z białkami

4. Metabolizm leków:

a) reakcje pierwszej fazy

b) reakcje drugiej fazy

c) procesy trzeciej fazy

d) czynniki wpływające na metabolizm leków

5. Wydalanie substancji leczniczej:

a) fizjologia i i elementy patofizjologi nerki

b) inne drogi wydalania leków

6. Dożylne podawanie leków:

a) farmakokinetyka jednokrotnego i wielokrotnego podania dożylnego

b) ciągły wlew leku

7. Pozanaczyniowe podawanie leków:

a) farmakokinetyka jednokrotnego i wielokrotnego podania pozanaczyniowego

b) wielokrotne podawanie leku przy uszkodzonej czynności nerek

8. Terapeutyczne monitorowanie leków - teofilina.

Ćwiczenie 7

Farmakodynamika

1. Mechanizmy działania leków:

1. działanie leków na poziomie

• molekularnym

• komórkowym

• tkankowym

• układowym

2. Rodzaje receptorów i mechanizmy ich aktywacji/represji

3. Interakcje lek-receptor:

1. krzywe zależności dawka-efekt

- pojęcia aktywności wewnętrznej i powinowactwa

2. charakterystyka wiązania leków z receptorem

• wiązanie odwracalne

- wiązanie nieodwracalne

3. wiązanie leku z receptorem w obecności innego ligandu

• antagonzim kompetycyjny i niekompetycyjny

3. Istotne klinicznie czynniki wpływające na działanie leków

a) zmienność genetyczna i polimorfizm procesów metabolicznych

b) interakcje leków

c) wpływ stanów patologicznych na procesy farmakodynamiczne

Białystok, 24.09.2010

1

---