Cykoria sałatowa (Cichorium intybus)
Cykoria sałatowa, podobnie jak sałata, jest warzywem liściastym. Od bardziej popularnej u nas sałaty, cykoria jest jednak znacznie bogatsza w substancje odżywcze. Jej korzenie nadają się do pędzenia zimą. Dzięki temu cykoria stanowi doskonałe uzupełnienie diety w okresie, kiedy brakuje nam witamin ze świeżych warzyw. Dlatego właśnie zachęcam Cię do uprawy tego warzywa.
Samodzielna uprawa pozwoli też nieco zaoszczędzić, bo sprzedawane w sklepach spożywczych główki cykorii są dosyć drogie.
Jak uprawiać cykorię?
Cykoria sałatowa jest warzywem dwuletnim. Uprawiamy ją z wysiewu nasion. W pierwszym roku tworzy rozetę liści i zgrubiały korzeń (nieco podobny do korzenia pietruszki). Korzenie wykorzystuje się zimą do pędzenia.
Cykoria nie ma wysokich wymagań cieplnych i z powodzeniem możesz uprawiać ją na działce. Pod uprawę cykorii przeznacz stanowisko z glebą próchniczą, przepuszczalną, o odczynie obojętnym. Gleba powinna być żyzna ale nie należy jej nawozić obornikiem tuż przed siewem.
Aby otrzymać korzenie do pędzenia zimą, nasiona cykorii wysiej pod koniec maja lub na początku czerwca. Nasiona wysiej na głębokość około 1,5 cm. Najlepiej punktowo, co 8 do 10 cm. Między rzędami odstępy 30 do 40 cm. Wówczas dwu gramowa paczka nasion wystarczy na obsianie do 10 m kw. grządki.
W okresie wzrostu zapotrzebowanie cykorii sałatowej na wodę jest duże. Rośliny trzeba regularnie nawadniać, szczególnie w okresie suszy. Odwdzięczą się znacznie większym plonem. Poza tym pamiętaj też o odchwaszczaniu i spulchnianiu międzyrzedzi.
Korzystne będzie też nawożenie. Stosuj nawóz wieloskładnikowy, np. Azofoskę, w ilości 200 do 300 gram Azofoski na 10 m kw. Korzenie do pędzenia można zbierać od końca września do późnej jesieni. Do przechowywania i pędzenia najlepiej nadają się korzenie o średnicy 3 do 5 cm i długości 18 do 20 cm. Od korzeni odetnij liście (liście środkowe można spożywać) tak aby pozostało przy korzeniu tylko około 2 cm nasady liścia. Jeżeli od korzenia głównego odrastają korzenie boczne, to też należy je odciąć.
Jeżeli nie pędzisz korzeni od razu, przechowaj je w chłodnym pomieszczeniu zabezpieczonym przed mrozem. Wymagana jest wysoka wilgotność powietrza (ponad 90%). Korzenie muszą być ułożone płasko w skrzyneczkach z wilgotnym piaskiem.
Pędzenie można przeprowadzać sukcesywnie w ciągu zimy. Doniczki wypełnij ziemią kompostowaną lub pobraną z ogródka. W doniczce o średnicy 24 cm możesz umieścić 3 korzenie. Włóż je pionowo i dopełnij doniczki ziemią, tak aby resztki liści wystawały nad ziemię. Doniczki umieść w ciemnym pomieszczeniu (najlepiej bez dostępu światła), w temp. 10 do 20 st. C i dbaj aby ziemia była cały czas wilgotna.
Jeżeli nie dysponujesz ciemnym pomieszczeniem, doniczki w posadzonymi korzeniami cykorii, możesz po prostu przykryć. Pamiętaj przy tym aby pod przykryciem było wystarczająco dużo miejsca na rosnącą główkę cykorii. Dobre przykrycie będą stanowiły doniczki plastikowe o takiej samej średnicy, jak doniczki z posadzonymi korzeniami. Jeżeli doniczki do przykrycia mają otwory, to należy je zasłonić, np. wykładając doniczkę folią aluminiową. Następnie doniczkę połóż do góry dnem, tak aby przykryć doniczkę z pędzonymi korzeniami.
Główki wyrastające z korzeni powinny być gotowe do spożycia po około miesiącu. Ścinaj je tuż nad ziemią.
Wykorzystanie w kuchni
Aby jak najlepiej wykorzystać substancje odżywcze zgromadzone w biało-kremowych liściach cykorii, najlepiej spożywać je na surowo. Choć niektórzy przyrządzają z cykorii również potrawy gotowane. Liście cykorii sałatowej mają nieco cierpki, gorzkawy smak. Z tego względu spożywa się je w połączeniu z innymi składnikami. Są doskonałym dodatkiem do rozmaitych sałatek, którym nadają charakterystyczny posmak.
Ja sam nieraz zadziwiłem moich gości smakiem zimowej sałatki z cykorii. Aby przygotować taką sałatkę, zdejmuję liście z główki i starannie je myję. Liście nadpsute i twarde wnętrze główki trzeba wyrzucić. Gdy liście obeschną, kroję je w poprzek na cienkie plasterki. Dodaję pokrojoną w kostkę pomarańczę (1 pomarańcza na 2 cykorie) nieco rodzynek (warto je najpierw chwilę wymoczyć w gorącej wodzie aby zmiękły) i pokruszonych orzechów włoskich. Wszystko razem mieszam z majonezem. Można też doprawić, choć mi wystarcza tak jak jest. Mówię Ci... pycha! No i doskonałe źródło witamin w samym środku zimy :-)
3