IPP, IPP - podstawy teoretyczne, INWENTARZ DO OCENY PŁCI PSYCHOLOGICZNEJ ALICJI KUCZYŃSKIEJ


INWENTARZ DO OCENY PŁCI PSYCHOLOGICZNEJ IPP

ALICJI KUCZYŃSKIEJ

I. PODSTAWY TEORETYCZNE

IPP został opracowany na podstawie teorii schematów płciowych Sandry Lipsitz Bem (Gender Schema Theory), zgodnie z którą płeć psychologiczna definiowana jest jako spontaniczna gotowość do posługiwania się wymiarem płci w odniesieniu do siebie i świata.

Teoria ta koncentruje się przede wszystkim na wyjaśnianiu procesu kształtowania się cech psychicznych związanych z płcią zgodnie ze społecznymi definicjami kobiecości i męskości.

1. Jak kształtują się schematy płciowe?

Bem zakłada, że każde dziecko uczy się kulturowych definicji kobiecości i męskości obowiązujących w społeczeństwie, w którym żyje. Przyswajając sobie treści w nich zawarte dziecko uczy się stosowania tej siatki skojarzeń do oceny i asymilacji nowych informacji. Uczy się odczytywania i organizowania informacji w kategoriach rozwijającego się schematu płci.

Schemat jest strukturą poznawczą, siatką skojarzeń, która selekcjonuje, organizuje i ukierunkowuje indywidualną percepcję. Ponad to funkcjonuje on jako struktura antycypacji, tj. gotowości do poszukiwania i asymilacji dopływających informacji zgodnie z pewnymi, istniejącymi już w schemacie wymiarami. Dlatego też schemat płci powoduje spontaniczne klasyfikowanie elementów otaczającego nas świata (osób, atrybutów i zachowań) do kobiecej lub męskiej kategorii.

2. Jak kształtują się schematy płciowe wobec własnej osoby?

Dziecko uczy się zastosowania schematycznej selektywności wobec siebie samego, wybierając spośród wielu możliwych wymiarów ludzkiej osobowości jedynie te, które odpowiadają jego płci i włączają je do tworzącej się koncepcji własnej osoby. Zaczyna ono oceniać siebie stosując ów schemat i od zgodności ze schematem zależy jego samoocena. Wiąże się to z pewnym specyficznym rodzajem ukierunkowania zachowania człowieka. Otóż zinternalizowany schemat płciowy uruchamia czynnik motywacyjny, który skłania jednostkę do regulacji swego zachowania w taki sposób, aby było ono zgodne z kulturową definicją kobiecości czy męskości.

3. W związku z tym zdaniem Bem istnieją cztery główne konfiguracje cech psychicznych związanych z płcią:

  1. OSOBY OKREŚLONE SEKSUALNIE - charakteryzujące się cechami psychicznymi odpowiadającymi ich płci biologicznej (kobiece kobiety i męscy mężczyźni)

  1. OSOBY ANDROGYNICZNE - charakteryzujące się w dużym stopniu zarówno cechami kobiecymi jak i męskimi, niezależnie od swej płci biologicznej

  1. OSOBY NIEOKREŚLONE SEKSUALNIE - które w niewielkim stopniu mają ukształtowane cechy kobiece i męskie (niezależnie od swej płci biologicznej)

  1. OSOBY KRZYŻOWO OKREŚLONE SEKSUALNIE - które charakteryzują się cechami psychicznymi odpowiadającymi przeciwnej płci niż płeć biologiczna (kobiecy mężczyźni i męskie kobiety).

II. PRACE NAD KONSTRUKCJĄ IPP

Pierwszym etapem pracy było poznanie treści polskiego stereotypu kulturowego kobiecości i męskości. Na podstawie literatury i rozmów ze studentami przygotowano wstępną listę 141 cech, które mogą charakteryzować kobiety i mężczyzn. Cech te zostały przedstawione innej grupie studentów (30 - k; 30 - m), których zadaniem było oszacować jaki procent mężczyzn i kobiet w Polsce charakteryzuje się daną cechą. Uzyskane w tren sposób dane zostały poddane analizie statystycznej, której celem było wyodrębnienie, cech które wchodzą w skład stereotypu.

Do wersji eksperymentalne wybrano 18 (z 32) cech ze stereotypu męskości i 18 (z 20) cech ze stereotypu kobiecości oraz 9 cech uznanych za neutralne.

Eksperymentalną wersją IPP zbadano 40 studentek i 39 studentów. Uzyskane w ten sposób wyniki posłużyły do analizy mocy dyskryminacyjnej pozycji. Z eksperymentalnej wersji IPP wyeliminowano te pozycje, dla których wartość mocy dyskryminacyjnej phi była niższa od 0, 23 prze poziomie istotności .05.

III. BUDOWA I SPOSÓB PROWADZENIA BADANIA IPP

IPP składa się z 35 pozycji, z których 15 odzwierciedla kulturowy stereotyp kobiecości i 15 - kulturowy stereotyp męskości. Te pierwsze tworzą skalę KOBIECOŚCI, te drugie - skalę MĘSKOŚCI. Pozostałe pięć pozycji to pozycje buforowe. Składają się na nie cechy neutralne, w jednakowym stopniu przypisywane mężczyznom i kobietom.

IPP przeznaczony jest do badań zarówno indywidualnych jak i grupowych. Zadaniem osoby badanej jest określenie, z wykorzystaniem 5 - punktowej skali ocen, stopnia, w jakim charakteryzuje ją każda z 35 cech składających się na IPP. Przeciętnie badanie IPP zabiera około 10 minut.

IPP umożliwia określenie reprezentowanego przez jednostkę typu płci psychologicznej. Dotychczasowe badania sugerują istotny wpływ płci psychologicznej na funkcjonowanie jednostki, możliwość jej rozwoju i konstruktywnego działania.

IPP przeznaczony jest do badania osób dorosłych.

IV. OBLICZANIE WYNIKÓW

Wyniki obliczamy oddzielnie dla skali Męskości i Kobiecości sumując punkty dla wszystkich pozycji składających się na daną skalę. Uzyskane w ten sposób wartości należy porównać z wartościami podanymi w tabeli (patrz podręcznik).

V. INTERPRETACJA WYNIKÓW

  1. UWAGA!!!

Interpretując uzyskane wyniki należy pamiętać, że IPP pozwala ocenić, w jakim stopniu koncepcja własnej osoby badanej jednostki pozostaje pod wpływem kulturowych definicji męskości i kobiecości.

Osoby określone seksualnie i osoby krzyżowo określone seksualnie posługują się w opisie siebie charakterystykami zgodnymi ze społeczną definicją kobiecości bądź męskości. W tym przypadku wymiar płci jest ważnym wymiarem własnego „ja”.

Natomiast osoby androgyniczne i osoby nieokreślone seksualnie charakteryzują się koncepcją własnej osoby ukształtowaną poza stereotypem płci.

!!!Zatem wyniki uzyskane w obu skalach nie są miarą stopnia intensywności kobiecości czy męskości, lecz miarą gotowości do posługiwania się we własnym opisie wymiarem płci.

  1. Z badań wynika, że:


Wyszukiwarka