Temat: Tatry - najwyższe góry w Polsce

( scenariusz lekcji w klasie 5 - dział programu : krajobrazy gór)

Zakres treści:

Cechy rzeźby wysokogórskiej na przykładzie Tatr

Podział Tatr na Wysokie i Zachodnie

Różnice w krajobrazie Tatr Wysokich i Zachodnich wynikające z budowy geologicznej gór.

Cele:

• Uczeń potrafi odczytać i wybrać z mapy hipsometrycznej potrzebne mu treści, umie posługiwać się atlasem geograficznym, porównywać mapy różnej treści

• zna i rozumie pojęcia: formy terenu, wysokość względna i bezwzględna, granit, wapień, dolomit, turnia, grań, żleb, piarg

• zna i rozumie zależność szaty roślinnej w górach od wysokości

• odróżnia cechy krajobrazu wysokogórskiego powstałego na skałach granitowych (Tatry Wysokie) od powstałego na skałach wapiennych (Tatry Zachodnie)

• potrafi uzasadnić, że rzeźba gór zależy od rodzaju skał i procesów na nie oddziałujących

Pomoce:

• ścienna mapa hipsometryczna Polski,

• atlasy uczniowskie,

• okazy skał: granit, wapień, dolomit

• wybrane fragmenty filmów video: Tatry

Metody:

• swobodne wypowiedzi uczniów,

• samodzielna praca uczniów z atlasem i podręcznikiem

• porównania, prezentacji, pokazu

Czas: 2 x 45 minut

Miejsce: sala lekcyjna

Faza przygotowawcza:

• nawiązanie do ostatnio omawianych tematów.

• podanie tematu lekcji oraz stron do przerobienia z podręcznika i zeszytu ćwiczeń,

• wprowadzenie do tematu przez powtórzenie wiadomości o Górach Świętokrzyskich i Sudetach,

• przypomnienie różnych form ukształtowania powierzchni,

• co to jest wysokość względna i bezwzględna

• pokazanie przez uczniów na mapie ściennej paru łańcuchów górskich, odczytanie wysokości bezwzględnych wybranych szczytów oraz przykładowe obliczenie wysokości względnej

• przypomnienie przez uczniów skali barw, jaka jest używana na mapach hipsometrycznych, (swobodne wypowiedzi uczniów na zadawane pytania)

Faza właściwa:

• określenie położenia geograficznego Tatr na mapie Polski oraz podanie nazwy i wysokości najwyższego szczytu

• wrysowanie w kontur Polski położenia Karpat, Tatr i Rys

• podział Tatr na Tatry Zachodnie i Wysokie - przyczyny podziału

• określenie cech krajobrazu Tatr Wysokich (granitowych)

- pokaz skały granitowej

- określenie elementów krajobrazu wysokogórskiego na schemacie w podręczniku, uzupełnienie ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń

- wyjaśnienie pojęć: grań, turnia, żleb, stożek piargowy (uczniowie, korzystając z podręcznika przygotowują wyjaśnienia terminów)

• określenie krajobrazu Tatr Zachodnich zbudowanych (wapiennych)

- pokaz skały wapiennej i dolomitowej

- podanie elementów rzeźby krajobrazu krasowego na podstawie tekstu z podręcznika

• przedstawienie fragmentów filmu pt. Tatry

• analiza mapy w atlasach uczniowskich - odczytanie wysokości kilku szczytów w Tatrach Wysokich i Tatrach Zachodnich, wyszukiwanie wybranych informacji na zadany temat i uzupełnianie tabeli w zeszytach uczniowskich

Faza podsumowująca

• Podsumowanie tematu w formie uzupełniania przez uczniów tabeli przy pomocy atlasu i podręcznika

Tatry - Rysy 2499 m n.p.m.
Hasło	Tatry Zachodnie	Przełęcz Liliowe		Tatry Wysokie
Szczyt	____________________________________________________________________________________		____________________________________________________________________________________
Wody
Skały
Charakterystyczne obiekty

• przedstawienie wyników uzupełniania tabeli w celu sprawdzenia poprawności odpowiedzi

• ocena aktywności uczniów

Jako utrwalenie - praca domowa - wykonanie pozostałych zadań z zeszytu ćwiczeń.

dla ambitnych - odpowiedź na pytanie: dlaczego w Tatrach Wysokich występują stawy (np. Morskie Oko) a w Tatrach Zachodnich nie?

---