KIM JEST ANIMATOR SPOŁECZNY?
Bardzo trudno podać definicję animatora społecznego. Autorzy definicji oscylują między dążeniem do opisu jego funkcji lub jego przynależności do określonego sektora życia społecznego czy kulturalnego a podkreśleniem szczególnego charakteru jego osobowości i zadań.
Animator społeczny może być pracownikiem wielu dziedzin życia, zarówno jako instruktor kulturalno oświatowy, pracownik socjalny nauczyciel czy urzędnik samorządowy
Animator społeczny jest praktykiem umiejętnie wykorzystującym techniki, narzędzia, które wychodzą od problemów i potrzeb mieszkańców określonej społeczności, poprzez motywację i edukację umożliwiają samoorganizację mieszkańców w celu samodzielnego ich zaspokajania. Nieco inaczej niż w przypadku aktywizacji, animator społeczny nie opera się tylko na poziomie obecnych aspiracji i potrzeb mieszkańców, ale stara się poprzez proces tworzenia poszerzyć sferę wrażliwości, otwarcia na zmianę. W takim procesie rozwoju społeczności animator jest równocześnie nauczycielem, wychowawcą, inicjatorem i organizatorem, mediatorem i nosicielem zmiany.
Animator dąży do zmiany społecznej, do transformacji, uczy brania odpowiedzialności za siebie, uświadamia społeczeństwo. Często oferuje swoje usługi bezpłatnie ale bez wątpienia znajduje w nich osobiste satysfakcje. Musi jednocześnie odpowiadać na oczekiwania uczestników, z którymi pracuje oraz organizacji w której pracuje. Musi pracować w zespole nie zatracając swojej osobowości w zbiorowości i aktywizmie.
Animatorem jest osoba, która dzięki swojemu zapałowi i ruchliwości ożywia towarzystwo, zebranie, widowisko. Ma umiejętność ożywiania idei i wpajania ich innym. Jest tym, kto spontanicznie lub z racji pełnionej funkcji `nadaje' życie środowisku, przekazuje inicjatywę innym osobom, rozbudza pożądanie wiedzy, wpływa na rozwój różnorodnych zainteresowań, ukazuje nowe ideały i wzory życia, prowadzi z ludźmi dialog nad możliwościami rozwijania i zaspokajania zainteresowań i potrzeb kulturalnych.
CZY ANIMATOR SPOŁECZNY RÓŻNI SIĘ OD PEDAGOGA? -
Jaki jest związek pomiędzy animatorem a pedagogiem?
(dyskusja)
Związek pomiędzy animatorem a pedagogiem jest nierozerwalny. Dobry animator musi być również dobrym pedagogiem. Natomiast pedagoga z prawdziwego zdarzenia charakteryzuje to, co w animatorze niezbędne, czyli niewysłowiona chęć pobudzania i pomnażania sił tkwiących w ludziach.
JAKIE CECHY POWINIEN POSIADAĆ ANIMATOR SPOŁECZNY
( burza mózgów)
Zawód animatora jest stosunkowo nowy, jednakże kanon wartości dzisiejszego animatora określony został dużo wcześniej, w pedagogice społecznej bowiem idea ta funkcjonuje już od dawna.
Od Animatora oczekuje się kompetencji, niezbędnej dynamiki.
Jasność co do własnych możliwości i ograniczeń, zarówno fizycznych (np. odporność na zmęczenie) jak i dotyczących cech charakteru, motywacji czy uzdolnień. Animator musi być dojrzały, odpowiedzialny, stabilny uczuciowo, musi mieć rozwiązane problemy osobiste. Obiektywny. Poczucie autonomii pozwala stawić opór presjom i warunkowaniu a jednocześnie działać koncentrując się na potrzebach i celach grupy, bez stronniczości i manipulacji.
Akceptację siebie i innych. Animator akceptuje siebie próbując poznać swoje wady i braki, aby je stopniowo pokonywać. Jeśli opiera się na niezbędnej motywacji ale jednocześnie nie obwinia się, rozpoznaje dystans od tego, kim chciałby być, co chciałby mieć i umieć. Samoakceptacja sprzyja bezwarunkowej akceptacji innych, która jest podstawą każdego działania animacyjnego.
Zdolność do życia w zbiorowości. Jest to umiejętność ewoluowania w zbiorowości i wraz z nią, przestrzegania ustalonych reguł i norm. Konieczne są: odporność na zmęczenioe fizyczne i psychiczne, panowanie nad sobą w trudnych okolicznościach, nawiązywanie kontaktów ze wszystkimi uczestnikami, umiejętność pogodzenia wymogów życia grupowego z wymaganiami osobistymi. Skłonność do izolowania się i pozostawania na marginesie z pewnością stanowi poważne utrudnienie i przeciwwskazanie w podejmowaniu pracy animacyjnej.
Umiejętność dostosowywania się. Nie oznacza przyzwyczajeń i nawyków ale refleksję nad uwarunkowaniami i środkami adaptacji w różnych okolicznościach i w specyficznych sytuacjach. Elastyczność myślenie i zachowania pozwala odpowiedzieć na to, co nieprzewidziane i dokonywać ponownej oceny tego, co się planowało.
Postawę twórczą i inwencję, umożliwiające unikanie stereotypów, reagowanie na nieprzewidziane sytuacje i nagłe wymagania, ciągłe, nastawione ku przyszłości odnawianie wizji problemów i sytuacji.
CZYM ZAJMUJE SIĘ ANIMATOR SPOŁECZNY?
Precyzyjne ustalenie, czym zajmuje się animator społeczny jest trudne, ze względu na złożoność, ciągle poszerzające się i zmieniające granice praktyki animacyjnej.
Animator społeczny nie pracuje z jedną grupą, jak lider, ale inicjuje, inspiruje powstawanie nowych. Pracuje z grupą do momentu, aż wyłoni się w niej lider. Kolejnym etapem pracy animatora w grupami jest usamodzielnienie ich oraz zawiązanie relacji pomiędzy grupami a środowiskiem lokalnym. Uruchamia w ten sposób wewnętrzną energię, która tkwi w środowisku. Rozpoczyna proces rozwoju w oparciu o własne zasoby.
Animator inspiruje oraz pobudza aktywności osób, grup, lub instytucji w przestrzeni publicznej promując aktywną postawę obywatelską ukierunkowaną na kooperację. Dzięki temu umożliwia włączani się ludzi do uczestniczenia w konsumowaniu, a także wytwarzaniu dobra publicznego. Mieszkańcy mają szansę odkryć wartości wspólnoty, solidarności, satysfakcji z pomocy innym oraz współpracy na rzecz wspólnego dobra.
Przypominana już etymologia pojęcia animacja, wspólna dla pojęcia animator, determinuje trzy zasadnicze zadania osoby, którą określa się tą nazwą. Stara się ona „tchnąć duszę”, kreując atmosferę, w której każdy może być sobą. „dać życie”, aby sprzyjać rozwojowi każdej osoby, grupy, instytucji, wykorzystując wszystkie potencjalne siły w nich tkwiące. „nadać sens” stosunkom między ludźmi poprzez umożliwienie ich autentycznego komunikowania się.
Funkcje animatora
Organizacyjna - animator posiada zdolność do hierarchizacji zadań i organizowania własnego czasu, zarządzania finansowego, przewidywania, wykorzystywania pomieszczeń, opracowywania infrastruktury społeczno-kilturalnej.
Nawiązywania i utrzymywania kontaktów - pobudzanie grup, sprzyjanie ich autonomicznemu rozwojowi, komunikacji w grupach i między nimi, ustalanie i podtrzymywanie kontaktów między grupami i władzami publicznymi.
Wychowawcza i upowszechniania - umożliwianie nabywania wiedzy i umiejętności przez jednostki w sposób autonomiczny i racjonalny, udostępnianie źródeł informacji, dokumentacji
Badacza - samokontrola działania, zdolność do dokonywania oceny wstecz działania własnego i jednostek, z którymi pracuje, do używania metod naukowych w prowadzeniu doświadczeń, do nawiązywania współpracy z badaczami profesjonalnymi
Człowieka kulturalnego - nieustanne doskonalenie się, zdolność do odbioru wszystkich form kultury, aby przekazać je i rozbudzać u innych chęć ich przeżycia, dążenie do bycia w jakiejkolwiek dziedzinie i w dowolny sposób twórczym.
CZY ZACHOWANIA ANIMATORA SPOŁECZNEGO WPŁYWAJĄ JAKOŚ NA GRUPĘ?(dyskusja)
Zachowanie animatora postrzegane przez grupę odgrywa kapitalną rolę w jej życiu, stosunkach wewnętrznych i skuteczności działania. Bez względu na pragnienia i stopień świadomości animatora, w grupie występuje zjawisko swoistego mimetyzmu. Np. animator pozostający w ciągłym napięciu prowokuje napięcie wśród członków grupy. Są oni zwierciadłem, które pozwala odkryć animatorowi różne aspekty własnej osobowości.
Regulatorem zachowania jest wola służenia przykładem. Animator daje przykład od sprawy, wydawałoby się, najdrobniejszych. Jest punktualny, przygotowany do spotkań z grupą. Nie można bowiem wymagać od innych tego, czego nie przestrzega się samemu. Przejawia samodzielność myślenia, nie poprzestaje na powtarzaniu informacji i wiadomości. Słucha innych i stara się ich rozumieć, akceptować, zauważyć tych, którzy chcieliby mówić, ale nie mogą się na to zdecydować. Animator nie powinien dać się wciągać w nieuniknione konflikty i rozgrywki grupowe, leczy wykorzystać je dla stworzenia atmosfery tolerancji i wzajemnego zrozumienia. Niezbędne jest okazanie członkom grupy zaufania.