Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest samodzielnym podmiotem posiadającym osobowość prawną. Jest to najczęściej występująca forma spółki kapitałowej. Dla przedsiębiorców planujących przedsięwzięcia gospodarcze w większym rozmiarze lub wiążące się z wysokim ryzykiem, wybór spółki kapitałowej jaką jest spółka z o.o. zazwyczaj jest dużo bardziej korzystny od spółki osobowej. Zasady funkcjonowania sp. z o.o. są uregulowane w Kodeksie spółek handlowych. Dzięki konstrukcji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadząc firmę, można nie mieć większych obaw, że odpowie się za długi firmy osobistym majątkiem. (Są jednak pewne wyjątki, kiedy Zarząd spółki odpowiada za jej zobowiązania.)Sp. z o.o. może posiadać jednego lub większą liczbę wspólników, którymi mogą zostać osoby fizyczne lub osoby prawne, czyli np. inne spółki. Jedynym wyjątkiem jest przepis mówiący, że jednoosobowa spółka z o.o. nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową sp. z o.o. Należy podkreślić, iż ograniczenie to odnosi się wyłącznie do momentu tworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Natomiast już po zarejestrowaniu spółki z o.o. nie istnieją już jakiekolwiek przeszkody, żeby jej jedynym wspólnikiem nie mogła zostać inna jednoosobowa sp. z o.o., co można osiągnąć np. poprzez przeniesienie udziałów. Oznacza to często, że sp. z o.o. bywa tworzona przez dwóch wspólników, a po rejestracji jeden z nich przenosi swoje udziały na drugiego, który wtedy sam posiada jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Możliwe jest więc istnienie jednoosobowej sp. z o.o., której jedynym wspólnikiem jest inna jednoosobowa sp. z o.o.Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Wspólnicy (wspólnik) muszą wnieść wkłady na pokrycie całego kapitału zakładowego przed rejestracją spółki (minimum 5 000 złotych) - w pieniądzu lub w naturze (aport) - a jeżeli udział ma być obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżka ta także powinna zostać wniesiona. W spółce powinien zostać ustanowiony Zarząd, który może się składać z jednej lub większej ilości członków - osób fizycznych, które mogą zarówno być obywatelami polskimi, jak i cudzoziemcami.
Kapitał zakładowy sp. z o.o. powinien wynosić co najmniej 5 000 złotych. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.
Nazwa spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.”.
Za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółka odpowiada całym swoim majątkiem. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania sp. z o.o. Za zobowiązania spółki mogą odpowiadać solidarnie członkowie Zarządu, lecz tylko wtedy, gdy egzekucja przeciwko sp. z o.o. okaże się bezskuteczna (odpowiedzialność subsydiarna). Członek Zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłosił wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczął postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel sp. z o.o. nie poniósł szkody.
Spółkę z o.o. reprezentuje oraz prowadzi jej sprawy Zarząd. Zarząd składa się z jednego lub większej liczby członków. Do Zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek Zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Członkowie Zarządu nie muszą przebywać Polsce, aby wykonywać swoje obowiązki członka organu spółki. Jeżeli członek Zarządu jest cudzoziemcem i przebywa w Polsce w określonym roku kalendarzowym przez okres przekraczający 30 dni, konieczne jest uzyskanie przez niego pozwolenia na pracę. Nie dotyczy to obywateli krajów Unii Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), czyli Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu i Norwegii. Nie muszą oni bowiem uzyskiwać pozwolenia na pracę w Polsce. Rada Nadzorcza sp. z o.o. powinna być powołana tylko w przypadku, kiedy umowa spółki określa powołanie tego organu. Rada Nadzorcza nie jest obowiązkowa w przypadku, gdy spółka posiada tylko jednego lub dwóch wspólników.
Podstawową zasadą jest osobiste stawiennictwo wspólników zamierzających zawiązać sp. z o.o. W przypadku, gdy wspólnikiem jest inna spółka, powinien to być jej Zarząd lub inne osoby uprawnione do jej reprezentowania, np. prokurent. Jednak sama umowa spółki z o.o. może być podpisana przez pełnomocnika, np. prawnika lub inną upoważnioną osobę. W powyższym przypadku pełnomocnictwo powinno być udzielone w formie aktu notarialnego. Może ono zostać udzielone przed notariuszem w Polsce albo za granicą. Pełnomocnictwo udzielone poza terytorium Polski powinno zostać sporządzone przed lokalnym urzędnikiem oraz poświadczone przez Polski Konsulat, że pozostaje ono w zgodzie z prawem miejscowym. Polska formuła wymagana przez notariuszy powinna mieć następujące brzmienie: „Stwierdza się zgodność niniejszego dokumentu z prawem miejsca jego wystawienia”. Pełnomocnictwo powinno precyzyjnie określać zakres udzielonego pełnomocnictwa, czyli co pełnomocnik faktycznie może zrobić w imieniu spółki. W przypadku osoby prawnej (innej spółki), która zamierza zostać wspólnikiem, powinna ona przedstawić odpis z rejestru handlowego (ze swojego kraju pochodzenia), również poświadczony przez Polski Konsulat za zgodność z miejscowym prawem. Potwierdzony odpis powinien być przetłumaczony na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Wniosek o rejestrację spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez sąd rejestrowy należy złożyć w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). W tym wniosku powinno się zawrzeć następujące informacje:
-nazwę sp. z o.o., jej siedzibę i adres
-przedmiot działalności spółki
-wysokość kapitału zakładowego
-określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
-nazwiska, imiona i adresy członków Zarządu oraz sposób reprezentowania spółki
-nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej; jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności
-czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
-jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma
-jeśli będzie to spółka jednoosobowa, to zgłoszenie do sądu rejestrowego powinno zawierać także nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika, a także wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki.