Budowa i czynność dróg żółciowych

Ductus hepaticus dexter et sinister

Ductus hepaticus communis

Ductus cysticus

Ductus choledochus

Ductus choledochus łączy się z przewodem Wirsunga (trzustkowym) uchodząc do dwunastnicy w miejscu nazywanym brodawką większą (papilla duodeni maior Vateri).

Okolice brodawki otacza okrężna warstwa mięśni gładkich tworząca zwieracz Oddiego - zwieracz bańki watrobowo-dwunastniczej.

Cholecystokinina-pankreozymina jest wydzielana do krwi przez błonę śluzowa jelita pod wpływem produktów trawienia tłuszczów. Powoduje ona skurcz pęcherzyka żółciowego i rozluźnienie zwieracza Oddiego.

Włokna dośrodkowe znajdujące się w nerwach układu współczulnego przewodzą czucie bólu w czasie ataku kolki żółciowej - atropina: rozluźnia skurcz pęcherzyka i mięśni zwieraczy dróg żółciowych

Morfina - znosi uczucie bólu drogą działania ośrodkowego wzmaga jednak napięcie zwieracza Oddiego

Ból - nagle pojawiający się kolkowy - kamica

Łagodniejszy, stopniowo nasilający się - nowotwór

Charakterystyczne dla nowotworu - tzw. Bóle nocne

Ból kolkowy + żółtaczka = kamica przewodowa

Ból niekolkowy + żółtaczka = nowotwór

Diagnostyka:

USG

CT

NMR

EWCP

Choledochoskopia

Cholangiomanometria

Żółtaczka hemolityczna - przedwątrobowa - wzmożony rozpad hemoglobiny

Żółtaczka miąższowa - wątrobowa - zaburzenie czynności komórek wątroby

Żółtaczka mechaniczna - zewnątrzwatrobowa - przeszkoda w odpływie żółci

Przyczyny żółtaczki mechanicznej:

Wewnątrzwątrobowy zastój żółci

Przerzuty raka w wątrobie

Rak przewodów żółciowych (Klatschkin tumor)

Zwężenie przewodów żółciowych

Rak pęcherzyka żółciowego

Kamica przewodowa

Rak głowy trzustki

Rak brodawki Vatera

Kamica pęcherzyka żółciowego (cholelithiasis)

Jedna z najczęstszych chorób jamy brzusznej

U kobiet występuje 3-5 razy częściej

Powyżej 50 r.ż. u 20% populacji

Czynniki ryzyka:

Wiek

Przebyte ciąże

Zaburzenia metaboliczne: hypercholesterolemia, otyłość, cukrzyca

Czynniki genetyczne

Czynniki farmakologiczne

Czynniki żywieniowe

Czy każdego chorego z kamicą dróg żółciowych należy operować - odpowiedź niejednoznaczna

Cholecystits acuta -

Ból pod PŁŻ początkowo o charakterze kolki, później stały

Podwyższona temperatura ciała

Bolesność uciskowa oraz obrona mięśniowa pod płż

Potwierdza rozpoznanie USG jamy brzusznej,

Leczenie: operacyjne - cholecystectomia laparoskopowa

Hydrops vesicae fellae - zatkany przewód pęcherzykowy, ale żółć niezakażona,

Empyema vesicae fellae - do zastoju żółci dołączy się zakażenie

Gorączka, żywa bolesnośc, temperatura 39-40 st. C

Perforatio vesicae fellae - peritonitis biliaris - objawem charakterystycznym - przy krytycznym stanie ogólnym i miejscowym - bradykardia

Fistula biliaris (najczęściej między pęcherzykiem a dwunastnicą) - może dojść do przedostania się kamienia do jelita cienkiego i niedrożności żółciowej (ileus biliaris)

W rtg objaw Bouveret'a:

Powietrze w drogach żółciowych

Wysycony okrągły cień wapienny w rzucie jelit

Poziomy płynu jak w niedrożności

Choledocholithiasis: objawem jest żółtaczka

Leczenie - najlepsze jest EWCP, papillotomia i wyciągnięcie kamienia koszyczkiem Dormi, jak nie ma możliwości to zabieg operacyjny: choledochotomia Evacuatio calculi i

T-drenaż

Cholangitis

(zapalenie dróg żółciowych)

Triada Charcota: ból w prawym podżebrzu, żółtaczka mechaniczna,

gorączka i dreszcze

Leczenie zapalenia dróg żółciowych

Uszkodzenia dróg żółciowych

Najczęściej jatrogenne - spowodowane operacją tej okolicy

Prowadzą do żółtaczki mechanicznej lub przetoki żółciowej

Trudność leczenia operacyjego zależy od lokalizacji uszkodzenia i czasu wykrycia