Rzeczpospolita zniknęła z map Europy w 1795 roku i tę datę uważa się za początek okresu nazywanego "Polska pod zaborami".W 1807 roku na ziemie polskie wkracza Napoleon i tworzy częściowo niepodległe Księstwo Warszawskie, które w 1809 rozszerza swoje panowanie na tereny III zaboru austriackiego. Mimo że żywot tego tworu był bardzo krótki, to Polacy cieszyli się w nim znaczną swobodą, mieli własnego władcę rząd, sejm i wojsko. Wraz z początkiem wyprawy na Moskwę Księstwo przyjmuje nazwę Królestwa Polskiego i wraca do rodziny monarchii europejskich. Wojna Napoleona z carem, niestety, zakończyła się porażką tego pierwszego, przez co w granice Księstwa Warszawskiego w 1813 wkroczyli Rosjanie. I pozostali tam bardzo długo :) Jednak przez pierwsze kilkanaście lat życie na tych terenach nie toczyło się źle. Po kongresie wiedeńskim przywrócone zostało Królestwo Polskie, w unii personalnej z Rosją.
Do czasu wybuchu Polacy mieli szeroką autonomię ( uprawnienia samorządowe danego terytorium w obrębie państwa.)- istniał polski sejm, skarb, wojsko, nadana została bardzo liberalna jak na tamte czasy konstytucja. Jednak postanowienia traktatu wiedeńskiego zostały cofnięte po przegranej wojnie z caratem (1831).
Tymczasem w Wielkopolsce istniało Wielkie Księstwo Poznańskie - część Prus, w której ludzie o polskim obywatelstwie cieszyli się częściową niezależnością. Również Kraków, a dokładniej tzw. Rzeczpospolita Krakowska miała ograniczoną możliwość samostanowienia.
Autonomie na ziemiach polskich były jednak stopniowo ograniczane. Poznań został całkowicie wcielony do Prus w 1849, Kraków do Austrii w 1848, Królestwo Polskie w 1864 po klęsce powstania styczniowego.
Rosjanie rozpoczęli represje natychmiast po stłumieniu powstania takie jak: wiele tysięcy ludzi przypłaciło życiem udział w powstaniu: zginęli podczas potyczek lub zostali zamordowani przez wojska carskie. Kilkadziesiąt tysięcy uczestników walk zesłano na Syberię. Władze rosyjskie przystapiły też do wzmożonej rusyfikacji społeczeństwa polskiego, mającej na celu upodobnienie Kongresówki do innych prowincji imperium rosyjskiego. Już w 1867 zniesiono resztę autonomii Królestwa Polskiego, nazywanego odtąd Krajem Przywiślańskim. W ramach represji miastom, które czynnie popierały powstanie odebrano prawa miejskie, powodując ich upadek, skasowano również wszystkie klasztory w Królestwie, które były głównymi ośrodkami polskiego oporu.
KONGRES WIEDEŃSKI
(29 IX 1814 - 9 VI 1815) - udział w nim wzięli władcy i ministrowie 16 europejskich państw walczących z Napoleonem, zwołany z inicjatywy Anglii, Rosji, Prus i Austrii, a celem było przeprowadzenie zmian ustrojowych i terytorialnych po pokonaniu Napoleona. Najważniejsze postanowienia: powołanie Związku Niemieckiego pod przewodnictwem Austrii, powiększenie terytorium Prus o część Saksonii, Westfalię i Nadrenię, połączenie Holandii z Belgią, zagwarantowanie Szwajcarii wieczystej neutralności. Z większości Księstwa Warszawskiego powstało Królestwo Polskie połączone unią personalną z Rosją, część jako Wielkie Księstwo Poznańskie włączono do Prus, okręg wielicki włączono do Austrii, z Krakowa i okolic utworzono Rzeczpospolitą Krakowską.