Perfekt z haben czy z sein?
Niektóre czasowniki mogą występować z haben lub z sein.
Haben - jeżeli czynność rozciąga się na pewien czas lub określony czas jej trwania, mimo ruchu ciągle w tym samym miejscu
Np. Sportowiec wczoraj dwie godziny pływał. Die Sportler haben gestern zwei Stunden geschwommen.
Podobnie jest z innymi czasownikami jak:
Wiosłować - paddeln
Jeździć konno - reiten
Latać, fruwać - fliegen
Perfekt z czasownikami modalnymi
Perfekt tworzymy za pomocą haben oraz bezokolicznika czasownika modalnego zamiast Partizit (np. gegangen tylko gehen)
Np. On umiał mówił dobrze po niemiecku = Er hat gut Deutsch sprechen können.
Chciałam pójść do kina. = Ich habe ins Kino gehen wollen
Perfekt czasowników helfen, hören, sehen , lassen+bezokolicznik
Perfekt tworzymy za pomocą czasownika haben oraz bezokolicznika czasowników helfen, h…. Na końcu zdania występują więc dwa bezokoliczniki np.
Kazałem książkę na stole położyć - Ich habe das Buch auf dem Tisch liegen lassem
Pomogłem jemu walizkę zanieść. - Ich habe ihm die Koffer tragen helfen.
Perfekt czasowników gehen, lernen, lehren, bleiben
Perfekt czasowników tworzymy za pomocą heben lub sein (bleiben , gehen) oraz imiesłowu zastosowanego czasownika który będzie stał na końcu.
Np. On uczył się jeździć samochodem - Er hat Auto fahren gelernt.
W weekendy idziemy często tańczyć - Am Wohenende sind wir oft tanzen gegangen.
Czas zaprzeszły Plusquamperfekt
Czas ten stosujemy tylko wtedy gdy mówimy o dwóch zdarzeniach z przeszłości, które jedno nastąpiło wcześniej niż drugie. Czynność wcześniejszą wyrażamy w czasie zaprzeszłym a następnie po niej w czasie przeszłym Peteritum rzadziej perfekt).Np.
Dzisiaj wieczorem miała ona stracha. Wcześniej nigdy strachu nie czuła.
Heute Abend bekam sie Angst. Früher hat sie nie Angst gespürt.
Najpierw ona kroki usłyszała , potem ktoś cicho drzwi otworzył
Zuerst hatte sie Schritte gehört, dann hat jemand leise die Tür geöffnet
Czas przyszły Futur I
Jeżeli przypuszczamy - będziemy, natomiast pewność to np w lipcu jedziemy tam i tam.
Przypuszczenie jest sygnalizowanie poprzez :
Chyba - wohl
Prawdopodobnie - wahrscheinlich
Może - vielleicht
Inne.
Futur I-----+ werden--+++Infinitiv I |
Ich werde , du wirst, er wird, wir werden, iht werdet, sie werden
Np. Jak długo będziesz na niego czekał? Wie lange wirst du auf ihn warten?
Będę zawsze o tobie myślał - Ich werde immer an dich denken
Bezokolicznik z zu
We wszystkich sytuacjach gdzie czasownik główny lub inna część zdania wymaga uzupełnienia stawiamy przed bezokolicznikiem -zu
Np. po zwrotach z haben + rzeczownik (Lust haben, Zeit haben, die Absicht haben)np.
Mam zamiar na ferie do Holandi pojechać - Ich habe die Absicht , in den Ferien nach Holand zu fahren.
Po Es ist
Jest zdrowo jogging uprawiać - Es ist gesund zu joggen.
Po innych czasownikach:
W nowym mieszkaniu jest zawsze dużo do roboty - In der neuen Wohnung gibt es immer viel zu machen
Haben i sein + bezokolicznik z zu
Stosujemy (HABEN połączony z zu gdy wyrażamy możliwość gdy osoba działająca ma bądz miała coś zrobić np Mam z tobą do porozmawiania. Ich habe mit dir zu sprechen
Stos sein z bezokolicznikiem z zu w sytuacjach wyrażających możliwość albo koniczność lecz tylko wtedy gdy jest/była do wykonania pewna czynność np Ten aparat jest jeszcze do przetestowania - Dieser Apparat ist noch zu testen.
Strona bierna
Ważne! Präsens - czas terażniejszy
Np. Wszystkie dzieci muszą być kochane. Alle Kinder müssen geliebt werden
Dzieci powinny być całowane - Die Kinder sollen geküßt werden
Dzieci nie mogą być rozpieszczane - Die Kinder dürfen nicht verwöhnt werden.
Jedyną różnicą między polskim a niem jest szyk wyrazów, bezokolicznik strony biernej występuje zawsze na końcu!
Präteritum Dla wyrażenia przeszłości czasownik modalny występuje w formie Präteritum:
np Ta gra nie mogła zostać powtórzona - Das spiel konnte nicht forgesetzt werden
Perfekt tworzymy zawsze z czasownikiem haben
Chory musiał zostać zabrany do szpitala -Der Kranke hat ins Hospital gebracht werden müssen.
Zaprzeszły - plusquamperfekt - On miał już wcześniej być operowany - Er hatte schon
früher operiert werden sollen.
Czas przyszły Futur I tworzymy z czas. posiłko werden oraz 2 bezokoliczników bezokolicznika strony biernej oraz czasownika modalnego
np Chory będzie mógł być odwiedzany dopiero po dwóch tygodniach ---Der Kranke wird erst nach zwei Wochen besucht werden dürfen.
Schemat strony biernej
Dziecko powinno być chwalone
Präsens
Das Kind soll gelobt werden
Präteritum
Das Kind sollte gelobt werden
Perfekt
Das Kind hat gelobt werden sollen
plusquamperfekt
Das Kind hatte gelobt werden sollen
Futur I
Das Kind hatte gelobt werden sollen
Das Zustandpassiv
Das Zustandpassiv jest formą strony biernej i wyraża stan, sytuację, w jakiej znajduje się podmiot po dokonaniu określonej czynności. Tworzymy używając czasownika być.
Np. Kwiaty są posadzone = Die Blumen sind gepflanzt
Radio jest naprawione = Das Radio ist repariert
Uwaga Problem jest rozwiązywany --- Das Problem wird gelöst.
Problem jest rozwiązany =-- Das Problem ist gelöst
Gazety są kupowane -== Zeitungen werden gekauft
Gazety są kupione - Zeitungen sind gekauft
Tryb przypuszczający - Der Konjunktiv
Reguła: czasownik w czasie przyszłym preteritum (np sein- war, gehen - ging) + dodajemy przegłos tam gdzie jest to możliwe ( do a,o, u i tylko przy czasownikach mocnych) + oraz koncówki wg schematu
ich -- -e du - est er/sie/es -e |
wir - -en ihr - et sie - en |
np. sein --- ich wäre, du wärest, er sie es wäre, wir wären, ihr wäret, sie wären,
haben - ich hätte, du hättest, er hätte, wir hätten, ihr hättet, sie hätten
Dla wyrażenia trybu przypuszczającego wollen używamy möchte (od mögen)
Czasowniki słabe jest identyczny z ich odmianą w Präteritum trybu oznajmującego.
Jeżeli jednoznacznie chcemy zaakcentować że jest to tryb przypuszczający stosujemy Konditionalis I
Składa się czasownika posiłkowego werden (odmiana w präteritum würde) oraz bezokolicznika strony czynnej.
Uwaga dla czasowników haben, sein, oraz czasowników modalnych występ samodzielnie nie stosujemy tej formy zastępczej. np
ja piszę /ja bym pisał= ich schriebe = ich würde schreiben
ty uczyłbyś się = du lerntest = du würdest lernen
on poszedłby - er ging = er würde gehen
Konjunktiv Präteritum stosujemy najczęściej:
w zdaniach wyrażających przypuszczenie które mogą stać się realne np
Na twoim miejscu pogadałbym z Jurgenenm = An deiner Stelle würde ich mit Jürgen reden.
Z tobą byłabym szczęśliwa = Mit dir wäre ich glücklich
wyrażających życzenia realne i najbardziej fantastyczne
Gdyby on był tutaj! = Wen er da wäre! / Wäre er da!
Gdyby zwierzęta umiały mówić = Wenn die Tiere sprechen könnten!- / Könnten die Tiere sprechen!
W zdaniach warunkowych
Byłoby lepiej na świecie, gdyby ludzie byli bardziej tolerancyjni. = Es wäre besser in der Welt, wenn die Menschen mehr tollerant wären!
W formach grzecznościowych:
Czy mogę panią prosić = Darf ich Sie bitten?
Czy mógłbym panią prosić = Dürfte ich Sie bitten?
Czy mógłbyś mi pożyczyć książkę? Könntest du mir das Buch leihen?
Poszedłbyś do kina? Gingest du ins Kino?
Chciałbyś do kina pójść - Möchtest du ins Kino gehen?
Konjunktiv Plusquamperfekt (tryb przypuszczający dla przeszłości)
W języku polskim nie ma oddzielnej formy dla jw. Jest tylko życzenia dla przeszłości np gdybym to wtedy wiedział itp.
Konjunktiv Plusquamperfekt składa się z Konjunktivu Präteritum czasownika posiłkowego haben lub sein oraz Partizip II
Gdybym wiedział ich hätte gewußt du hättest gewußt er hätte gewußt wir hätten gewußt ihr hättet gewußt sie hätten gewußt |
Gdybym jechał Ich wäre gefahren Du wärest gefahren Er wäre gefahren Wir wären gefahren Ihr wäret gefahren Sie wären gefahren |
Co mógłbyś uczynić na moim miejscu? Was hättest du an meiner Stelle tun können?
Nie musiałaby tak ciężko pracować - Sie hätte nich so schwer arbeiten müssen.
Konditionalis II
Jest formą zastępczą dla Konjunktivu Plusqamperfekt, spotyka się go jedynie niekiedy w mowie pisanej. Składa sie z czasownika posiłkowego werden w Konj. präteritum (ich würde) oraz bezokolicznika II strony czynnej danego czasownika.
Zrobiłbym Wygrałbyś pojechałbyś |
Konjunktivu Plusqamperfekt Ich hätte gemacht Du hättest gewonnen Wir wären gefahren |
Konditionalis II Ich würde gemacht haben Du würdest gewonnen haben Wir würden gefahren sein |
Zastosowanie Konjunktivu Plusqamperfekt
Przypuszczenie: Na twoim miejscu powiedziałabym mu prawdę - An deiner Stelle hätte ihm die Wahrheit gesagt.
Podróż samolotem nie byłaby tak męcząca - Die Reisemit dem Flugzeug wäre nicht so anstrengend gewesen.
Przy wyrażaniu życzeń\ Gdyby on wtedy przybył wcześniej \ Wenn er damals früher angekommen wäre!
czynność która została udaremniona
Omal nie złamał nogi - Er hätte beinahe das Bein gebrochen!
w pyt. z niedowierzaniem
Czyżby on rzeczywiście zachował się tak nieelegancko? Hätte er sich wirklich so unelegant benommen?