tabletki dymne (t. termiczne) - przystosowanie użytkowe chemicznych środków warrozobójczych w postaci tabletek, których składniki masy po zapaleniu żarzą się bezpłomiennie, wydzielając znaczne ilości dymu, służącego jako nośnik substancji czynnej, pod wpływem temperatury żaru parującej i sublimującej; substancja czynna mieszając się z dymem rozchodzi się równomiernie wewnątrz ula
takson - grupa zwierząt lub roślin zaszeregowana do określonej kategorii systemu klasyfikacyjnego (strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] systematyka) na podstawie wyróżniających ją cech; przy opisie t. i nadawaniu nazwy obowiązują międzynarodowe zasady
taksonomia - umiejętność w strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] systematyce, obejmująca tworzenie, opisywanie i nazywanie jednostek systematycznych (taksonomicznych) czyli strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] taksonów wszystkich kategorii układu klasyfikacyjnego; terminy t. i strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] systematyka są stosowane zamiennie lub czasem systematyka bywa podporządkowana taksonomii (kraje anglosaskie)
Taktic - preparat weterynaryjny produkcji angielskiej o właściwościach akarycydu; jest emulsyjnym koncentratem, bladożółtej barwy, ze słabym zapachem nafty, zawierającym 12,5% strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] amitrazy jako składnika czynnego; używany do niszczenia pasożytów skóry u bydła rogatego, owiec, kóz i świń, także jako jeden z pierwszych preparatów został wykorzystany do zwalczania roztocza Varroa jacobsoni u pszczół; w tym celu stosuje się go w postaci wodnej emulsji (stężenie 0,01%) do bezpośredniego opryskiwania pszczół albo po przetworzeniu do odymiania rodzin pszczelich poprzez spalanie nasączonych nim pasków bibuły lub specjalnie spreparowanych tabletek dymnych; stanowi również źródło amitrazy do produdcji preparatów warrozobójczych o różnych handlowych nazwach (Brak rejestracji do leczenia pszczół)
taszczyn Philanthus triangulum - gatunek błonkówki z rodziny grzebaczkowatych Sphecidae, potocznie nazywany wilkiem pszczelim; ma 14 mm długości, głowę dużą i oczy złożone wielkie, czułki na końcu wyraźnie zgrubiałe; jest czarno ubarwiony z żółtym rysunkiem na głowie i tułowiu oraz z żółtymi paskami na każdym segmencie odwłoka; samica posiada żądło służące do ubezwładniania pszczoły miodnej, na którą poluje przed ulem i na kwiatach; wyciska nektar z wola ofiary i wypija go, a ciało taszczy do gniazda jako pożywienie dla larw; odżywia się także nektarem roślin; gniazdo zakłada pod ziemią, drążąc chodnik z odchodzącymi na boki komorami lęgowymi, do których samica wnosi po kilka pszczół i składa 1 jajo; zapasy pokarmu wystarczają larwie do końca rozwoju; przepoczwarzają się w oprzędzie i w tej postaci zimują w ciągu życia samica niszczy około 60 pszczół; samiec nie ma aparatu żądłowego, odżywia się pokarmem roślinnym, głównie nektarem
tchawkodyszne Eutracheata - podtyp strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] stawonogów, obejmujący grupę zwierząt, które oddychają powietrzem atmosferycznym za pomocą tchawek; należą tutaj m.in strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] owady Insecta oraz pokrewne gromady: pratchawce Protracheata i wije Myriapoda
TCL (Taktic Chemie Linz) - mieszanina preparatu strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] Taktic (1 ml) z wodą (10 ml) w postaci zawiesiny o koncentracji 0,01% amitrazu, była [Author ID1: at Thu Mar 8 08:54:00 2012
]rozprowadzana pod tym symbolem przez Akademię Rolniczo-Techniczną w Olsztynie, z przeznaczeniem do zwalczania pasożyta Varroa jacobsoni poprzez opryskiwanie pszczół; zużycie: 200-250 ml na rodzinę pszczelą
terapia - ogół podję[Author ID1: at Thu Mar 8 08:54:00 2012
]e[Author ID1: at Thu Mar 8 08:54:00 2012
]tych działań, mających na [Author ID1: at Thu Mar 8 08:54:00 2012
]celu przywrócenia zdrowia i ewentualnie sprawności produkcyjnej chorym organizmom
termiczne zwalczanie warrozy - opracowana w Rosji metoda polegająca na przetrzymywaniu pszczół w podwyższonej temperaturze (w 47°C przez 15 minut lub w 45°C przez 30 minut), która jest zabójcza dla pasożyta Varroa jacobsoni,; do tego celu służą specjalne termostaty (komory termiczne), w których umieszcza się kasety z pszczołami strzęsionymi z plastrów; komory są zaopatrzone w wentylatory i należy w nich utrzymywać odpowiednią wilgotność; zabieg przeprowadza się jesienią
tetracyklina - antybiotyk z grupy strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] tetracyklin jest stosowany w kompozycji z oleodomycyną (strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] polzomycyna) w leczeniu zgnilca złośliwego i kiślicy oraz z strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] chlorotetracykliną w leczeniu posocznicy pszczół (w UE nie leczy się pszczół antybiotykami)
tlenek etylenu - bezbarwny gaz o przyjemnym aromatycznym zapachu, w niższych temperaturach bezbarwna ruchliwa ciecz (temp. wrzenia 12°C), łatwo palny; postaci gazowej stosowany do odkażania plastrów w komorach dezynfekcyjnych; użyty w stężeniu 400 mg albo w mieszaninie z dwutlenkiem węgla (10% tlenku etylenu i 90% dwutlenku węgla) w stężeniu 450 mg na 1 [Author ID1: at Thu Mar 8 08:55:00 2012
]l powietrza niszczy drobnoustroje powodujące zgnilec złośliwy i kiślicę, spory Nosema apis i barciaki we wszystkich stadiach rozwojowych
tlenowce (aeroby, aerobionty, oksybionty) - organizmy żyjące i rozwijające się tylko w obecności tlenu atmosferycznego, który podtrzymuje oddychanie, wyzwalające energię użytkowaną na funkcje życiowe ustroju
tojad Aconitum - rodzaj z rodziny strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] jaskrowatych; wieloletnie rośliny zielne, wysokie, o korzeniach bulwiastych; liście błoniaste; kwiaty grzbieciste, duże, żółte, białe, niebieskie lub fioletowe, zebrane w grona; kielich barwny, 5-działkowy, o górnej działce w postaci hełmu, okrywającego koronę, z której płatków 2 są przekształcone w ostrogowate nektarniki; prątniczków 3-8; pręciki liczne; słupków 3-8; owoce - mieszki wielonasienne; w Polsce rośnie około 10 gatunków, niektóre uprawiane jako ozdobne; wszystkie trujące; nektarodajne i pyłkodajne; nektar dostępny owadom długojęzyczkowym, pobierany często dzięki otworom przegryzionym przez trzmiele, jest uważany za trujący dla pszczoły miodnej, a miód szkodliwy dla człowieka
toksyczność - charakterystyczna dla danej substancji właściwość wywoływania szkodliwego działania na żywe organizmy; także stopień tej właściwości określany ilością wagową substancji na jednostkę masy zwierzęcia (lub sztukę) jako dawka toksyczna, gdy wywołuje zaburzenia czynności fizjologicznych, lub jako dawka śmiertelna, gdy wywołuje śmierć określonego odsetka badanej populacji, najczęściej 50%, co oznacza się symbolem strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] LD50
toksyczność pestycydów - szkodliwe działanie strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] pestycydów, które pod tym względem w stosunku do pszczół zostały sklasyfikowane w czterech klasach: klasa l - preparaty silnie trujące, odznaczające się toksycznością kontaktową i żołądkową często również gazową LD50 dla toksyczności kontaktowej wynosi poniżej 0,6 μm na pszczołę, dla żołądkowej do 1,5 μm na pszczołę; klasa II -preparaty szkodliwe dla pszczół, wykazujące toksyczność kontaktową (LD50 - 0,6-3 μm) i żołądkową (LD50 - 1,5-6 μm), ewentualnie także gazową klasa III -preparaty mało szkodliwe dla pszczół, odznaczające się toksycznością żołądkową (LD50 - 6-100 μm) i kontaktową (LD50 - 3-15 μm), nie wykazujące toksyczności gazowej; klasa IV - preparaty uznane za nieszkodliwe dla pszczół, o ewentualnie słabym działaniu żołądkowym (LD50 ponad 100 μm), a w sporadycznych przypadkach także kontaktowym, gdy LD50 przekracza 15 μm na pszczołę
Torulopsis candida - gatunek drożdży warunkowo chorobotwórczych dla pszczół, wywołujących strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] drożdżyce; mają komórki okrągłe lub owalne o wymiarach 2,5-4x3,5 μm; nie fermentują lub fermentują bardzo słabo glukozę, sacharozę, rafinozę i trechalozę; optymalna temperatura wzrostu 32-37°C
Trichoderma lignorum - grzyb z klasy Deuteromycetes warunkowo chorobotwórczy dla pszczół, wywołujący u nich strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] trichodermozę; przypuszcza się, że jest również patogenny dla czerwiu
triehodermoza trichodermosis - choroba pszczół wywołana przez grzyb Trichoderma lignorum; zakażenie następuje prawdopodobnie przez przewód pokarmowy; rozrastająca się grzybnia przerasta komórki nabłonka jelita środkowego, jamę ciała i mięśnie; chore pszczoły są ospałe, tracą zdolności lotne i owłosienie i padają po tygodniu od zakażenia
tritonimfa - trzecie stadium strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] nimfy; u roztoczy powstające ze znieruchomiałej strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] deutonimfy, ma 4 pary odnóży i kształtem przypomina roztocza dorosłego
trojszyk Tribolium - rodzaj chrząszczy z rodziny strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] czarnuchowatych, obejmujący kilka gatunków, w Polsce zarejestrowane 4, rodzimy t. ciemny T. madens oraz zawleczone z krajów południowych t. gryzący T. castaneum, t. ulec T. confusum i t. większy T. destructor; są szkodnikami wielu produktów spożywczych, także produktów pasiecznych głównie pyłku i pierzgi
trojszyk ciemny Tribolium madens - rodzimy gatunek chrząszcza z rodziny strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] czarnuchowatych, szkodnik magazynów spożywczych; jest najlepiej przystosowany do naszego klimatu w porównaniu z innymi gatunkami tego rodzaju (strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] trojszyk), zawleczonymi wraz z towarami importowanymi z krajów południowych, ale w naszych magazynach występuje rzadziej, w ulach natomiast można go często spotkać zwłaszcza w osypie zimowym
trojszyk gryzący Tribolium castaneum (T. ferrugineum) - gatunek chrząszcza z rodziny strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] czarnuchowatych, bywa zawlekany z południowych krajów wraz z strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] trojszykiem ulcem i często występuje z nim razem, powodując takie same uszkodzenia w produktach spożywczych, także pierzdze i pyłku, płodność jego jest jednak mniejsza (320 jaj), a wymagania temperaturowe wyższe (optymalna temperatura 32-35°C), co zmniejsza niebezpieczeństwo zaklimatyzowania tego gatunku w naszych zimnych magazynach
trojszyk ulec Tribolium confusum - gatunek chrząszcza z rodziny strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] czarnuchowatych; ciało ma wydłużone, owalne, długości 3-4 mm, rdzawobrunatne lub rdzawe; samica składa 400 jaj; larwy białe, lekko owłosione, osiągają 6,5 mm długości, odżywiają się, podobnie jak postacie dorosłe, najrozmaitszymi produktami roślinnymi - zbożem i jego przetworami, suszem owocowym, ziołami, czekoladą z produktów pasiecznych pierzgą i pyłkiem
Tropilaelaps clareae[Author ID1: at Thu Mar 8 08:58:00 2012
]a[Author ID1: at Thu Mar 8 08:58:00 2012
] - roztocz pasożytujący zewnętrznie na wszystkich stadiach rozwojowych pszczoły miodnej, żywiący się jej hemolimfą postacie dorosłe pasożyta mają ciało silnie spłaszczone o wymiarach 0,8x0,55 mm, usadawiają się na błonach międzysegmentalnych robotnic, trutni i matek; larwy pasożyta żerują na larwach i poczwarkach pszczół; przy silnej inwazji pasożyta giną całe rodziny; choroba występuje w południowej Azji
trójpazurkowiec (triangulina) triangulus - nazwa larwy chrząszcza z rodzaju Meloë (strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] oleica); około 1 mm długości, mają dużą głowę i 3 pary odnóży zakończonych pazurkami; są bardzo ruchliwe, usadawiają się na kwiatach roślin w oczekiwaniu okazji przyczepienia się do pszczół; przyniesione do ula przekształcają się w zupełnie inne stadium larwalne; pasożytują na pszczołach lub żywią się miodem
trucizny (substancje toksyczne) - substancje, które wskutek swoich właściwości toksykodynamicznych mogą wywoływać zaburzenia rozmaitych funkcji życiowych organizmu lub powodować jego śmierć; wśród tego rodzaju substancji zagrażających [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]pszczołom [Author ID1: at Thu Mar 8 08:59:00 2012
]rozróżniamy [Author ID1: at Thu Mar 8 08:59:00 2012
]substancje [Author ID1: at Thu Mar 8 08:59:00 2012
]pochodzenia [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]naturalnego (strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] środki [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]toksyczne [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]naturalne), strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] pestycydy [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]oraz [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]związki [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]występujące [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
] [Author ID1: at Thu Mar 8 09:00:00 2012
]w emitowanych gazach przemysłowych
trzmielojad Pernis apivorus - gatunek ptaka z rodziny sokołów Falconidae z rzędu drapieżców Falconiformes, rozpowszechniony w całej Polsce ale nieliczny, trzyma się terenów urozmaiconych lasami, łąkami i polami, mylony często z myszołowem, do którego jest podobny; wymiary: długość ciała 55-62 cm, rozpiętość skrzydeł 125-140 cm, ogon 25-28 cm, dziób 4 cm, masa ciała około 800 g; ubarwienie jego jest bardzo zmienne: ciemno brązowe lub prawie białe, w rozmaitych odcieniach, na piersiach i brzuchu zawsze występują plamy, tworzące poprzeczne pręgi, sterówki z węższymi i szarymi pręgami; lata szybko i zręcznie, przystosował się do chwytania owadów, zwłaszcza szerszeni, os i trzmieli, którym z wielką wprawą odcina ostatnie segmenty z żądłem, przede wszystkim jednak wygrzebuje z ziemi ich gniazda, z których plastry z czerwiem przynosi pisklętom; oprócz błonkówek zjada również pasikoniki, świerszcze i delikatne gąsienice, także żaby i jaszczurki, wyjątkowo pisklęta; między dziobem a okiem ma pióra ułożone łuskowato, prawdopodobnie chroniące go przed żądleniem; gniazda zakłada w koronach drzew przy skraju lasu, jest ono stosunkowo małe; jaja składa w czerwcu, w liczbie 2-3; w październiku odlatuje; objęty jest ochroną gatunkową; niesłusznie uważa się go za wielkiego szkodnika pszczoły miodnej, przede wszystkim do jej gniazd-uli nie może raczej się dobrać; używane nazwy gatunkowe: pszczołojad pospolity, [Author ID1: at Thu Mar 8 09:15:00 2012
]oszczołojad[Author ID1: at Thu Mar 8 09:12:00 2012
] trzmielojad, myszołów trzmielojad
tulipan Tulipa - rodzaj z rodziny liliowatych Liliaceae u nas uprawiany tulipan ogrodowy T. gesneriana oraz rośnie dziko (prawdopodobnie tylko zdziczały) na Śląsku tulipan dziki T. silvestris, roślina wieloletnia, cebulkowa; łodyga wzniesiona, 20-60 cm wysokości, liście lancetowate, w liczbie 2-5, kwiaty duże, pojedyncze, bezwonne; okwiat 6-działkowy, jaskrawo zabarwiony, części okwiatu prawie odwrotnie jajowate; kwitnie w kwietniu i maju; nektar trujący dla pszczół
tymol - substancja krystaliczna, sublimująca; jest składnikiem naturalnym olejków eterycznych, otrzymywany także syntetycznie; sublimując działa hamująco na rozwój świdraczka pszczelego, wszolinki pszczelej i Varroa destructor[Author ID1: at Thu Mar 8 09:15:00 2012
]jacobsoni[Author ID1: at Thu Mar 8 09:15:00 2012
]; nie jest szkodliwy dla pszczół i czerwiu, może pozostawać przez długi okres w ulu, zabezpieczony przed usunięciem przez pszczoły (pojemnik zasiatkowany), zapasy miodu przyswajają jednak specyficzny zapach; choroba roztoczowa: wiosną i latem w dawce 10 g/pień oraz po dokarmieniu zimowym 15 g/pień; brauloza: dawka 10-15 g/pień - działa obezwładniająco na wszolinki, które opadają z pszczół, po zabiegu należy usunąć je z dna ula i zniszczyć (wkładki z papieru); wchodzi w skład różnych preparatów do zwalczania warrozy [Author ID1: at Thu Mar 8 09:16:00 2012
]np[Author ID1: at Thu Mar 8 09:17:00 2012
].[Author ID1: at Thu Mar 8 09:16:00 2012
] Api Life Var, Tymovar[Author ID1: at Thu Mar 8 09:17:00 2012
]
tylozyna - antybiotyk z grupy makrolidów, wyłącznie stosowany w weterynarii; znajduje zastosowanie w leczeniu zgnilca złośliwego i kiślicy opornych na działanie strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] tetracyklin lub strzałka[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
]→[Author ID1: at Thu Mar 8 08:53:00 2012
] streptomycyny; stosuje się w dawce 1 g na pień [Author ID1: at Thu Mar 8 09:18:00 2012
](nie stosujemy antybiotyków w UE)[Author ID1: at Thu Mar 8 09:18:00 2012
]
tytoń szlachetny Nicotiana tabacum - roślina roczna z rodziny psiankowatych Solanaceae, wyrastająca do wysokości 75-300 cm, o łodydze prostej lub słabo rozgałęzionej, gruczołowato owłosionej; liście duże, 30-50 cm długości, podłużnie lancetowate, dolne - zbiegające wzdłuż łodygi; kwiaty duże, wonne, zebrane w szczytowe podbaldachy; kielich podłużnie cylindryczny; korona różowa o długiej, w górze rozszerzonej rurce; owoc torebka pękająca na szczycie; nasiona nerkowate, drobne, liczne; uprawiany pospolicie w wielu odmianach, ziele zawiera alkaloidy, głównie nikotynę, jest toksyczne; liście używane jako surowiec w przemyśle tytoniowym, przerobione stanowią najpopularniejszą używkę (papierosy, cygara, tabaka); z nasion otrzymuje się olej; kwitnie w lipcu i sierpniu; obficie nektaruje i dostarcza pyłku, nektar jest jednak trudnodostępny dla pszczoły miodnej; miód ciemny, ostry w smaku, gorzkawy