8
Terroryzm międzynarodowy
wykład: doc. dr Robert Borkowski
data: 02 X 2007 r. (wtorek)
Temat:
CZYM JEST TERRORYZM?
Podręcznik:
Terroryzm ponowoczesny - studium z antropologii polityki, autor: Robert Borkowski
Zagadnienia związane z kursem:
Czym jest terroryzm?
Historia terroryzmu;
Cztery fale terroryzmu:
1) terroryzm anarchistyczny (II poł. XIX wieku, oraz początek XX wieku);
2) terroryzmy wyrastające z ideologii separatystycznej;
3) terroryzm lewacki;
4) współczesne fale terroryzmu religijnego (np. fundamentalizm żydowski, islamski)
Zwalczanie terroryzmu w Europie.
Podczas kursu obowiązuje kwadrans akademicki;
Z
jawisko przemocy w polityce jest powszechne. Historia polityczna ludności, to historia wojen, rzezi i ludobójstwa. Terroryzm kryminalny to zamachy robione przez gangsterów. Terroryzm dzielimy na:
Terroryzm globalny międzynarodowy - globar international
Terroryzm wewnętrzny międzynarodowy - home internatoional
Terroryzm - od tras (sanskr.) - trząść się ze strachu;
- od terrere (łac.) - przerażać;
Terror - od terreut - od dyktatury Jakobinów - od tego czasu terror to polityka państwa, które zastrasza swoich obywateli.
W XIX wieku pojawia się „terroryzm” - zastraszanie silniejszego przez słabszego.
Terror - zastraszanie słabszego przez silniejszego (np. terror hitlerowski, na ziemiach okupywanej Polski).
Mirabeau - polityk Rewolucji Francuskiej, pisarz francuski powiedział, że dziesięciu dobrze zorganizowanych ludzi może sprawić, że zadrżą tysiące.
Bush mówi o wojnie z terroryzmem. A przecież terroryzm to metoda walki. Walczy się z przeciwnikiem. Teraz rzadkością są wojny międzypaństwowe.
SIPRI - Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem - publikuje raporty o ilości osób, które zginęły. http://web.sipri.org/
W
ojny i konflikty to coś naturalnego. Obecnie duża część globu to państwa demokratyczne. Obszar wojen się kurczy. Są przypadki takie jak Birma, ale jest ich coraz mniej. To, co dominuje we współczesnym świecie to wojny domowe czy partyzanckie. W armiach afrykańskich walczą np. dzieci. Współczesne wojny, to wojny sił nieregularnych - to z jednej strony oddziały młodych zdegenerowanych ludzi, a z drugiej np. jednostki GROM-u, które muszą sobie z nimi radzić.
Wojna - (wg Carla von Clausewitza) jest jedynie kontynuacją polityki innymi środkami. To jest dzisiaj już nieaktualne.
Czym jest terroryzm? Jest pewną metodą działania. To czyn kryminalny + rozgłos medialny. Terroryzm to teatr zbrodni i strachu. W tym teatrze mamy aktorów grających role, oni są lepsi i gorsi.
Scenariusz - np. fundamentalizm religijny;
Aktor - są aktorzy 1 planowi i 2 planowi, np. ruchy polityczne; gdzieś tam są 2 planowi, gdzieś tam są terroryści, oni by chcieli drastycznie przebudować scenę polityczną.
Można mówić o 3 okresach w dziejach terroryzmu:
TERRORYZM PRZEDNOWOCZESNY;
TERRORYZM NOWOCZESNY;
TERRORYZM PONOWOCZESNY;
Ad. 1.
Jest to prehistoria terroryzmu. Od zjawiska królobójstwa, morderstwa politycznego. Np. mord Cezara, Leszka Białego, Filipa Macedońskiego, próba zamordowania Zygmunta Starego. Mord jest tak stary jak cywilizacja. Rozgłos, że zabito władcę miał inny charakter. Jedni mówią, że o zjawisku terroryzmu można mówić dopiero od połowy XIX wieku, od narodzin mass mediów.
Ad. 2.
Efektem rewolucji przemysłowej było powstanie miast, wprowadzenie seryjnej produkcji, uniformizacja świata. Pojawiła się kultura masowa, mass media, masowe ruchy polityczne, przemoc polityczna w postaci terroryzmu. Zamach opisany w gazecie docierał dalej w ciągu 3 dni - szybciej niż w średniowieczu. Gdy narodziło się radio - informacje docierały w ciągu jednego dnia.
Z chwilą rozwoju nowych technologii informacje docierają w kilka sekund. Media na nas oddziałują. Strach stał się globalny.
Po zamachach w Londynie i Madrycie, w badaniach wyszło na to, że Polacy boją się terroryzmu. Kiedyś sytuacja była poważniejsza, i ludzie mniej się bali, teraz w przypadku Londynu ludzie boją się bardziej bo strach jest wszechobecny w mediach.
* - (patrz rysunek) - terroryści uderzali w imieniu Strony III, w imieniu określonych grup społecznych, etnicznych.
Najłatwiej jest uderzyć w cele miękkie (ludzi, grupy turystów), albowiem cele twarde (lotniska) są dobrze chronione.
Terroryści mający zakładników (ofiary) - wysuwali postulat polityczny. Terroryści epoki nowoczesnej myśleli racjonalnie. Mówili: „Zakładnicy - bądźcie spokojni a nic wam się nie stanie”.
Zmieniło się to pod koniec XX wieku.
Ad. 3.
Pod koniec XX wieku, rozwinęły się organizacje terrorystyczne inspirujące się religijnie. Mówimy o współczesnej fali terroryzmu. Terroryzm ponowoczesny jest terroryzmem globalnym. Poza Antarktyką bomby mogą wszędzie wybuchnąć. Teraz chodzi o to, aby pierw zabić jak najwięcej ofiar. Nie stawia się żadnych żądań. 11 września terroryści wpadli do samolotu aby mordować. Na początku zrobili to incognito. Kiedyś terroryści wysyłali informację, teraz działają milcząco, anonimowo. Np. w Londynie i Madrycie, długo nie było wiadomo, kto za tym wszystkim stoi, dopiero potem świat dowiedział się, że chodzi o Islamistów. Sprawcy chcą tylko zabijać. Jest to terroryzm inspirowany religijnie. Istotą tego terroryzmu jest storna III. Występuje się w imieniu III strony, dla kogoś. W terroryzmie religijnym III stroną jest Bóg.
Terrorystom religijnym nie zależy na opinii ludzi. Robią to dla Boga, on obserwuje ich poczynania. W imię Boga można zabić każdego. „Kto nie jest naszym przyjacielem
Bin Laden wyznaje najradykalniejszy Islam - wahabicki. Oni odrzucają wszystko. Modlą się tylko do Boga. W Islamie wahabickim nie ma kultu zmarłych.
Tą stroną III jest Bóg: Allach, Jahwe, Jezus - Biały Aryjczyk, Jezus - Słowianin. Lub stroną III może być biosfera, którą należy bronić - zabijając.
DEFINIOWANIE TERRORYZMU:
Nie ma jednej, dobrej definicji terroryzmu. Są definicje tworzone na przykład przez prawników. W każdym kraju tworzy się definicję terroryzmu w kodeksie karnym. Tworzą definicje terroryzmu również nauczyciele akademiccy.
Jeśli chodzi o tendencje we współczesnym terroryzmie, to liczba ofiar zamachów oraz terror maleje. Dane są różne, albowiem w badaniach różnie interpretuje się, czym jest terroryzm.
Kto może rzucić bombę?
Rola: |
szaleniec |
akt szaleńczy |
|
gangster |
porachunki |
|
żołnierz |
wojna |
|
partyzant |
wojna partyzancka, powstanie narodowe, akt oporu, |
|
terrorysta |
? |
|
policjant |
tłumienie zamieszek |
|
bojówkarz |
opanowanie ulicy |
Gdy jesteśmy pod władzą terrorysty, nasze szanse przeżycia z każdą chwilą rosną - jest to tak zwany syndrom sztokholmski.
Jaka jest różnica między partyzantką a terroryzmem?
Partyzanci chcą spowolnić bieg wydarzeń, terroryści przyspieszyć. Spowolnienie polega na przedłużeniu walki, informacji, że ta wojna się jeszcze nie skończyła. Celem terrorystów nie jest kontrola jakiegoś terytorium, ale chęć siania strachu tak, aby przyspieszyć bieg wydarzeń. Na przykład sianie strachu, aby inni opuścili dane terytorium.
W zależności od tego jak zdefiniujemy terroryzm to zobaczymy czy wzrasta czy maleje. Nie ma jednolitej definicji. Dla jednych terrorysta jest terrorystą, a dla innych jest bojownikiem o wolność. Z przyczyn politycznych ze względu na konflikty nie da się stworzyć jednej definicji terroryzmu. W Polsce nie ma dobrej ustawy antyterrorystycznej.
1960 1970 1980 1990 2000