Ossolińscy
Z Wikipedii
Herb rodziny - Topór
Ossolińscy - nazwisko polskiej rodziny szlacheckiej oraz rodzin mieszczańskich i chłopskich.
Spis treści [ukryj] |
W historycznych źródłach Ossolińscy pojawili się w XIV wieku. Ossolińscy wywodzą się z możnego średniowiecznego rodu Toporczyków z Morawicy koło Krakowa. W wieku XIV jedna z gałęzi Toporczyków osiadła na Ossolinie koło Sandomierza. Protoplastą rodu był Jan z Ossolina, syn wielkiego marszałka koronnego i kasztelana krakowskiego - Nawoja z Tęczyna. Potomkowie Jana pisali się "z Ossolina" i dali oni początek rodzinie Ossolińskich. Od pierwszej połowy wieku XVI liczni potomkowie Jana z Ossolina zaczęli używać nazwiska Ossoliński, co było zgodne z ówczesną tradycją w Rzeczypospolitej kiedy zaczęto odstępować od używania przydomków np. z Ossolina, z Ciechanowa czy z Balic na rzecz bardziej "nowoczesnego" nazwiska obranego od nazwy miejsca, skąd pochodził ród.
Linia arystokratyczna rodu osiadła na Ossolinie wygasła po mieczu na początku XX wieku. Do dziś żyją potomkowie rozgałęzionych w XVII i XVIII wieku linii szlacheckich w Polsce i świecie.
Jan Ossoliński (zm. 1396) - kasztelan wiślicki, protoplasta rodu Ossolińskich.
Jan z Ossolina (zm. 1459) - kasztelan radomski (1419-1435), wojnicki (1442).
Andrzej z Ossolina i Balic (zm. po 1488) - obrońca przed najazdem węgierskim w 1474 r., dzielny rycerz, dziedzic wielkiego majątku Ossolina.
Paweł Ossoliński (zm.1534) - dziedzic Klimontowa, kilkukrotny poseł Rzeczpospolitej na obce dwory.
Hieronim Ossoliński (zm. 1576) - kasztelan sądecki, wojnicki i sandomierski, starosta krzeszowski. Wybitny działacz ruchu kalwińskiego w Rzeczypospolitej.
Krzysztof Ossoliński (1587-1645) - podkomorzy, podstoli, wojewoda
Jerzy Ossoliński - kanclerz wielki koronny. W okresie bezkrólewia w Rzeczypospolitej latach 1648/50 de facto trzymał rządy w kraju. Został obdarowany tytułem książęcym przez papieżą Urbana VIII w 1633 roku. Tytuł ten zakwestionował jednak sejm Rzeczypospolitej.
Helena Tekla Ossolińska (?-1687) - poślubiła Aleksandra Michała Lubomirskiego
Józef Kanty Ossoliński (1707-1780) - wojewoda wołyński od 1757, polski magnat, ożeniony z Teresą Stadnicką
Franciszek Maksymilian Ossoliński - podskarbi wielki koronny, za wstawiennictwem Stanisława Leszczyńskiego miał otrzymać tytuł para i diuka Francji od Ludwika XV, Króla Francji w 1736 roku. Tytułu tego jednak mu nigdy oficjalnie nie przyznano, lecz Franciszek Maksymilian mimo to nim się posługiwał. Był sekretarzem Stanisława Leszczyńskiego w Lotaryngii.
Józef Kajetan Ossoliński (1758-1834) - twórca i założyciel pierwszej publicznej galerii obrazów w Warszawie w roku 1814.
Józef Maksymilian Ossoliński (1754-1826) - twórca i założyciel Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Ossolineum założonego we Lwowie w 1817 roku.
Rodzina Ossolińskich używała średniowiecznego herbu rodziny Toporczyków "Topór".
Zamki i pałace Ossolińskich były cenione w XVII wieku jako jedne z najwspanialszych w Rzeczypospolitej. Do największych z nich należał Krzyżtopór. Wspomnieć należy jeszcze o pałacu kanclerza Jerzego Ossolińskiego w Warszawie i jego zamku w Ossolinie.
Wyszukiwarka