Test - Dwie mapy, DYDAKTYKA

Klemens Stróżyński

Dwie mapy - test z języka polskiego

KONCEPCJA TESTU

Test “Dwie mapy” sprawdza głównie umiejętność rozumienia tekstu literackiego na poziomie szesnastolatków. Jest testem sprawdzającym wielostopniowym warstwowo-liniowym, punktowanym zero-jedynkowo, posiadającym dwie wersje równoległe, sprawdzające te same umiejętności w tej samej kolejności i proporcji trudności. Zadania zgrupowane są w cztery moduły. Trzy z nich badają zrozumienie tekstu na różnych poziomach i wymagają od ucznia:

I. Podania informacji zawartych w tekście

II. Podania informacji o tekście

III. Interpretacji tekstu

Te trzy moduły odpowiadają wyróżnionym przez Bożenę Chrząstowską trzem poziomom rozumienia tekstu: faktycznemu, refleksyjnemu oraz symbolicznemu.

Czwarty moduł sprawdza umiejętności z zakresu nauki o języku.

Wersja A złożona jest z zadań czterokrotnego wyboru, a wersja B z zadań krótkiej odpowiedzi. Kolejne zadania w obu wersjach reprezentują ten sam poziom wymagań, te same kategorie taksonomiczne oraz sprawdzają te same umiejętności.

Test “Dwie mapy” został zaplanowany jako dość trudny. Może być stosowany w końcowym okresie nauki w gimnazjum lub w klasach licealnych. Podczas przeliczania punktów na oceny nie przewiduje się oceny celujący.

Szczegółowe proporcje wymagań i kategorii taksonomicznych przedstawia plan testu.

Plan testu

	Numery	Wymagania		Kategoria taksonomiczna
Moduł	zadań	P	PP	A	B	C	D	Nazwa modułu
I	1-5	4	1	1	4	0	0	Informacje zawarte w tekście
II	6-10	2	3	0	0	5	0	Informacje o tekście
III	11-15	0	5	0	0	1	4	Interpretacja tekstu
IV	16-20	5	0	0	3	2	0	Nauka o języku
Suma	20	11	9	1	7	8	4
Procent	100%	55%	45%	5%	35%	40%	20%

Dwie mapy - wersja A/B

Kartoteka testu - wersja A i B

Nr zad. Wersja A i B	Sprawdzana czynność ucznia Uczeń:	Kategoria taksono- miczna	Poziom wyma- gań
1	Odszukuje informacje podane wprost w tekście.	B	P
2	Podaje informacje wyrażone nie wprost w tekście.	B	PP
3	Odszukuje informacje podane wprost w tekście.	B	P
4	Podaje informacje wyrażone nie wprost w tekście.	B	P
5	Identyfikuje informacje, których w tekście brak.	A	P
6	Nazywa sposób wyrażenia refleksji w tekście.	C	PP
7	Przekształca tekst, przenosząc fragmenty.	C	P
8	Nazywa stosowaną w tekście technikę pisarską.	C	PP
9	Wskazuje związki logiczne między akapitami.	C	P
10	Nazywa rodzaj refleksji wyrażonej w tekście.	C	PP
11	Uzasadnia konstrukcję świata przedstawionego.	D	PP
12	Odczytuje intencje na podstawie skutków działania.	C	PP
13	Ocenia działania na podstawie ich skutków.	D	PP
14	Uzasadnia celowość doboru środków stylistycznych.	D	PP
15	Odczytuje ukryte intencje tekstu.	D	PP
16	Dobiera synonimy.	B	P
17	Rozpoznaje funkcję ekspresywną wypowiedzi.	B	P
18	Podaje znaczenie sformułowań przenośnych.	B	P
19	Rozróżnia sformułowania o znaczeniu dosłownym i przenośnym.	C	P
20	Odróżnia zdania okol. celu od innych zdań podrzędnych.	C	P

Objaśnienia skrótów:

P - wymagania podstawowe

PP - wymagania pełne (ponadpodstawowe)

A - pamiętanie wiadomości

B - rozumienie wiadomości

C - umiejętność stosowania wiadomości w sytuacjach ćwiczonych w szkole

D - umiejętność stosowania wiadomości w nowych sytuacjach

Dwie mapy - wersja A

Instrukcja dla ucznia

Przed Tobą test, który ma sprawdzić Twoje rozumienie tekstu literackiego oraz niektóre umiejętności i wiadomości z nauki o języku. Składa się on z 20 zadań. Przy każdym z nich wskazujesz tylko jedną odpowiedź z zaproponowanych do wyboru, poprawną i najlepszą. Odpowiedzi udzielasz na Karcie odpowiedzi, stawiając krzyżyk w tabeli. Jeżeli chcesz w zadaniu np. 21 (takiego numeru nie ma, to tylko przykład) wskazać odpowiedź C, robisz to w ten sposób:

Nr zadania	A	B	C	D
21			X

Jeżeli chcesz dokonać poprawki i wybrać odpowiedź A, otocz kółkiem błędne wskazanie i zrób krzyżyk w kolumnie A, w ten sposób:

Nr zadania	A	B	C	D
21	X		⊗

Przed przystąpieniem do udzielania odpowiedzi przeczytaj uważnie przynajmniej dwa razy tekst poprzedzający zadania. Możesz do niego powracać tyle razy, ile to będzie konieczne, bo wszystkie zadania się do niego odnoszą.

Zadania staraj się rozwiązywać w kolejności takiej, w jakiej są podane. Ich trudność jest zróżnicowana, ale wszystkie są jednakowo punktowane. Za brak odpowiedzi jest zero punktów, podobnie za odpowiedź błędną.

Będziesz pracować 60 minut. Nie spiesz się więc, pracuj uważnie. Jeżeli nie potrafisz od razu udzielić odpowiedzi, przejdź do następnego zadania. Po dojściu do końca testu powrócisz do zadań opuszczonych i jeszcze raz się nad nimi zastanowisz. Czasu Ci na pewno wystarczy.

________________________________________________________________

Na świecie drukowane są dwie mapy kuli ziemskiej.

Jedną rozpowszechnia “The National Geographic” (USA) - na tej mapie, pośrodku, w miejscu centralnym, leży kontynent amerykański, otoczony przez dwa oceany - Atlantyk i Pacyfik. Były Związek Radziecki jest rozcięty wpół i rozmieszczony dyskretnie po obu krańcach mapy, tak, aby nie straszył dzieci amerykańskich swoim ogromem.

Zupełnie inną mapę świata drukuje Instytut Geografii w Moskwie. Na tej mapie pośrodku, w miejscu centralnym, leży były Związek Radziecki, który jest tak duży, że przygniata nas swoimi rozmiarami, natomiast Amerykę rozcięto na pół i rozmieszczono dyskretnie po obu krańcach mapy, aby dziecko rosyjskie nie pomyślało sobie: Boże! Ależ ta Ameryka jest wielka!

Tak oto dwie mapy kształtują od pokoleń dwie różne wizje świata.

R. Kapuściński “Imperium”, wyd. II, Czytelnik, W-wa 1994, s. 107]

1. Na mapie moskiewskiej

A) w środku leży rozcięty były Związek Radziecki

B) w środku leży rozcięty kontynent amerykański

C) na krańcach leży rozcięty kontynent amerykański

D) na krańcach leży rozcięty były Związek Radziecki

2.Mapy, o których mowa w tekście, służą prawdopodobnie celom:

A) szkolnym

B) wojskowym

C) turystycznym

D) wymiany gospodarczej

3. Wskaż szereg wyrazów, które dają Ci najdokładniejszą informację o wielkości i położeniu Ameryki na mapie sporządzonej w USA:

A) Atlantyk, miejsce centralne, ogromny kontynent amerykański, Pacyfik

B) Pacyfik, miejsce centralne, ogrom byłego Związku Radzieckiego, Atlantyk

C) środek mapy, imponujące imperium, były Związek Radziecki

D) Ameryka, ogrom, imperium, przecięty wpół Związek Radziecki

4. Na każdej z map, o których mowa w tekście, umieszczono:

A) oddzielnie półkulę wschodnią i zachodnią

B) łącznie obie półkule

C) tylko półkulę północną

D) tylko kontynent, na którym leży państwo drukujące mapę

5. “The National Geographic” to:

A) nazwa amerykańskiego uniwersytetu

B) amerykański podręcznik do geografii

C) międzynarodowe stowarzyszenie geograficzne

D) w tekście nie podano, co to jest

6. Kapuściński wyraził w tym tekście swoją refleksję w sposób:

A) bezpośredni i jednoznaczny

B) bezpośredni, ale wieloznaczny

C) pośredni, ale jednoznaczny

D) pośredni i wieloznaczny

7. W cytowanym fragmencie książki Kapuścińskiego można, bez szkody dla wymowy całości, zamienić kolejność dwóch środkowych akapitów. Należy jednak, ze względów kompozycyjnych, pozostawić na swoim miejscu początkowe sformułowania. Wskaż, które:

A) Jedną rozpowszechnia; Zupełnie inną mapę świata drukuje

B) Jedną; Zupełnie inną

C) Jedną; Zupełnie inną mapę świata

D) każda z powyższych możliwości jest jednakowo dobra

8. W cytowanym tekście Kapuściński stosuje technikę:

A) wyliczania

B) kontrastu

C) stopniowania

D) hierarchizacji

9. Wskaż informację fałszywą:

A) Tekst zbudowany jest na zasadzie kontrastu.

B) Tekst ma przejrzystą kompozycję.

C) Trzeci akapit jest konkluzją wypływającą wprost z akapitu drugiego.

D) Trzeci akapit jest lustrzaną wersją akapitu drugiego.

10. W cytowanym tekście Kapuściński:

A) wyraża refleksję polityczną i społeczną

B) wyraża refleksję geograficzną i filozoficzną

C) wyraża refleksję historyczną i geograficzną

D) informuje nas o ciekawostce kartograficznej

11. Kapuściński odwołuje się do mapy, ponieważ:

A) mapa nie wywołuje skojarzeń politycznych, jest neutralna

B) mapa ułatwia orientację przestrzenną, przybliża, co odległe

C) mapa daje efekt plastyczności, konkretu, przemawia do wyobraźni

D) na mapie są zawsze właściwe proporcje

12. Która z wymienionych postaw nie ujawniła się w działaniu kartografów amerykańskich?

A) obiektywizm

B) subiektywizm

C) mieszanie polityki z nauką

D) manipulacja

13. Twórcy obu, jakże różnych map,

A) podważyli wyniki badań kartografów

B) zafałszowali obraz świata przez zasugerowanie własnej, subiektywnej interpretacji obiektywnych faktów

C) przedstawili obraz świata niezgodny ze stanem faktycznym

D) zaprezentowali własną wizję geograficznego porządku świata

14. W tekście Kapuścińskiego pojawia się dwukrotnie słowo “dziecko”, ponieważ:

A) dzieci budzą przyjazne uczucia u dorosłych

B) dzieci są nadzieją na przyszłość i zgodne współistnienie

C) dzieci nie mają uprzedzeń ani poglądów politycznych

D) dzieci są dogodnym obiektem manipulacji

15. Pisząc o dwóch mapach i dwóch wizjach świata, Kapuściński

A) akcentuje różnicę między nimi i wyraźnie określa swoje stanowisko

B) akcentuje podobieństwo między nimi i wyraźnie określa swoje stanowisko

C) akcentuje różnicę między nimi i pozostawia czytelnikowi zajęcie stanowiska

D) akcentuje podobieństwo między nimi i pozostawia czytelnikowi zajęcie stanowiska

16. Wyraz “rozpowszechnia” w drugim akapicie tekstu da się zastąpić synonimem. Wskaż najmniej odpowiedni spośród niżej podanych:

A) publikuje

B) kolportuje

C) wydaje

D) drukuje

17. Wskaż zdanie szczególnie nasycone emocją:

A) Boże! Ależ ta Ameryka jest wielka!

B) Tak oto dwie mapy kształtują od pokoleń dwie różne wizje świata.

C) Były Związek Radziecki jest rozcięty wpół i rozmieszczony dyskretnie po obu krańcach mapy, tak, aby nie straszył dzieci amerykańskich swoim ogromem.

D) Na świecie drukowane są dwie mapy kuli ziemskiej.

18. “Rozmieścić dyskretnie” w kontekście przeczytanego tekstu to:

A) zapewnić dyskrecję

B) ukryć na skraju

C) wstydliwie schować

D) sfałszować mapę

19. Które z podanych niżej sformułowań, wziętych z tekstu Kapuścińskiego, możesz rozumieć dosłownie?

A) aby nie straszył dzieci amerykańskich swoim ogromem

B) drukowane są dwie mapy

C) przygniata nas swoimi rozmiarami

D) Amerykę rozcięto na pół

20. Wyrażenia z tekstu “dzieci amerykańskich”, “dziecko rosyjskie” występują w członach zdania:

A) podrzędnych, o trudnej do ustalenia funkcji

B) współrzędnych względem innych członów zdania

C) podrzędnych, określających cel

D) podrzędnych, określających przyczynę

Dwie mapy - wersja B

Instrukcja dla ucznia

Przed Tobą test, który ma sprawdzić Twoje rozumienie tekstu literackiego oraz niektóre umiejętności i wiadomości z nauki o języku. Składa się on z 20 zadań. Na każde z nich udzielasz krótkiej, ale dokładnej odpowiedzi. Zapisujesz ją w wykropkowanym miejscu pod zadaniami.

___________________________________________________________________________

Na świecie drukowane są dwie mapy kuli ziemskiej.

Tak oto dwie mapy kształtują od pokoleń dwie różne wizje świata.

R. Kapuściński “Imperium”, wyd. II, Czytelnik, W-wa 1994, s. 107]

1. W którym miejscu mapy moskiewskiej umieszczono Amerykę?

.......................................................................................................................

2. W jakim - prawdopodobnie - celu drukuje się mapy, o których pisze Kapuściński?

.......................................................................................................................

3. Wypisz trzy sformułowania z tekstu, które dają Ci dokładną informację o umiejscowieniu Ameryki na mapie sporządzonej w USA.

.......................................................................................................................

4. Które kontynenty umieszczono na każdej z wymienionych w tekście map?

.......................................................................................................................

5. Jakie informacje o “The National Geographic” możesz podać na podstawie tekstu?

.......................................................................................................................

6. Używając określeń: bezpośredni/pośredni oraz wieloznaczny/jednoznaczny napisz, jak Kapuściński wyraził swoją refleksję w tekście.

.......................................................................................................................

8. Jaką technikę pisarską stosuje Kapuściński w cytowanym tekście, zestawiając dwie mapy?

.......................................................................................................................

9. Z którym akapitem najściślej powiązany jest akapit trzeci? Uzasadnij jednym zdaniem.

.......................................................................................................................

10. Za pomocą dwóch określeń nazwij rodzaj refleksji, którą autor zawarł w cytowanym tekście.

.......................................................................................................................

11. W jaki sposób odwołanie się do mapy pomaga Kapuścińskiemu w wyrażeniu jego refleksji?

.......................................................................................................................

12. Nazwij przynajmniej dwie postawy, które ujawniły się w działaniu geografów amerykańskich.

.......................................................................................................................

13. Co w istocie zrobili twórcy obu, jakże różnych map?

.......................................................................................................................

14. Z jakiego względu w tekście Kapuścińskiego pojawia się dwukrotnie wyraz “dziecko”?

.......................................................................................................................

15. Jakie wnioski i uogólnienia wyciągasz z tekstu o dwóch mapach? Odpowiedz najwyżej dwoma zdaniami.

.......................................................................................................................

16. Podaj przynajmniej dwa synonimy, którymi da się zastąpić wyraz “rozpowszechnia” w drugim akapicie tekstu.

.......................................................................................................................

17. Wypisz z tekstu zdanie szczególnie nasycone emocją.

.......................................................................................................................

18. Jakim sformułowaniem możesz zastąpić zwrot “rozmieścić dyskretnie” w kontekście przeczytanego tekstu?

.......................................................................................................................

19. Wypisz z tekstu jeden przykład sformułowania (związku składniowego), które należy rozumieć przenośnie, i jeden przykład sformułowania rozumianego dosłownie.

przen.: .........................................................................................................

.......................................................................................................................

dosł.: ...........................................................................................................

.......................................................................................................................

20. W tekście występują wyrażenia: “dzieci amerykańskich”, “dziecko rosyjskie”. Wykorzystując rozumienie treści tekstu określ, w jakiego typu członach wypowiedzenia użyto tych wyrażeń.

.......................................................................................................................

Wyszukiwarka