Psychologia zachowań interpersonalnych 15.11.2008

Fazy procesu spostrzegania (wg Bruneta)

1. Rejestracja fizycznych właściwości bodźca.

2. Obieranie sygnałów emocjonalnej wartości bodźca

3. Analiza treściowa.

Ważne:

- W fazie początkowej rejestruje się tylko fizyczne właściwości bodźca.

- Sygnały emocjonalne nie SA analizowane pod względem treściowym, człowiek potrafi je ocenić tylko ze względu na to, czy niosą one informacje o czymś przyjemnym, czy też nieprzyjemnym.

- Analiza treściowa następuje po upływie co najmniej dwóch sekund

- Ponieważ sygnały o emocjonalnej wartości bodźca odbierane SA wcześniej, mogą hamować pełną analizę treściową.

Fakty interpretacja faktów

Co to jest fakt?

Spostrzeżenie faktu Odczekanie Interpretacja 1 Interpretacja 2 Interpretacja 3 Wnioski

Uważne słuchanie wymaga:

1. Skoncentrowania się, skupiania uwagi na rozmówcy

2. Zrozumienia treści wypowiedzi.

3. Zrozumienie (określanie) intencji wypowiedzi.

4. Przewidywania dalszego ciągu wypowiedz.

5. „Wejścia” w sposób myślenia nadawcy (aspekt racjonalny - informacyjny)

6. Empatyzowania (aspekt emocjonalny).

7. Aktywnego przetwarzania informacji - odniesienie tego, co mówi mówca do własnego doświadczenia i włączanie do niego nowych informacji.

8. Umiejętność parafrazowania.

Ważne: Słuchając, oddaj głos rozmówcy, wczuwaj się w uczucia, emocje rozmówcy, nie osądzaj, nie pouczaj, dbaj o własną stabilność emocjonalną.

RODZAJE UWAŻNEGO SŁUCHANIA:

1. Słuchanie dla uzyskiwania informacji:

• Identyfikowanie głównej myśli

• Określanie informacji pomocniczych,

• Utworzenie szkicu myślowego (główna myśl, myśli pomocnicze),

• Odróżnienie faktów od opinii,

• Zrozumienie (odtworzenie) intencji,

• Przewidywanie następnych informacji,

• Zrelacjonowanie, odniesienie do własnego doświadczenia (poszukiwanie podobieństw i różnic),

• Aktywne wyodrębnienie i włączanie nowych informacji,

• Zadawanie pytań i parafrazowanie.

2. Słuchanie krytyczne:

• Określanie, czy występują istotne informacje,

• Określenie zgodności myśli głównej i myśli dodatkowych,

• Ocena spójności wypowiedzi (dane-nowe)

• Określenie motywów wypowiedzi,

• Odróżnianie faktów od opinii,

• Branie pod uwagę nastawienia mówcy,

• Kwestionowanie czyjejś argumentacji,

• Zadawanie pytań i parafrazowanie.

Zachowania uważnego słuchacza:

• Werbalne,

• Niewerbalne,

Ważne: Gdy kogoś uważnie słuchasz przekazujesz tej osobie dwie ważne informacje:

• To co mówi ta osoba, jest dla Ciebie ważne.

• Tym samym, ona jest dla Ciebie ważna.

“When I hear I see, when I see I hear.”

Korzyści z udzielania informacji zwrotnych:

1. Prawidłowe udzielanie informacji zwrotnych zwiększa porozumienie z partnerem oraz wywierany na niego wpływ

2. Dla N - informacje zwrotne pełnią rolę wyrażania informacji oraz rolę ekspresyjną: dla O - rolę informacyjną i korekcyjną.

3. Dla N informacje zwrotne od O są podstawowym źródłem wiedzy o wynikach jego działania oraz o wpływie, jaki wywiera on na innych ludzi.

4. Umożliwiają dokonanie korekty we własnym i cudzym postępowaniu.

Jak powinniśmy udzielać informacji zwrotnych?

Reguły są następujące:

1. Mów o konkretnych zachowaniach drugiej osoby.

2. Wyraź własne uczucia spowodowane przez te zachowania w sposób zdecydowany, ale zrównoważony.

3. Uwzględniaj zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty czyjegoś zachowania.

4. Przekazuj informacje zwrotne bezpośrednio danej osobie, a nie osobom trzecim - nie przywołuj również opinii osób trzecich danej osobie.

5. Ogranicz się do informacji zwrotnych, które dana osoba ma szansę zmodyfikować.

6. Udzielaj informacji zwrotnych możliwie szybko po wystąpieniu danego zachowania.

7. Informacje zwrotne powinny być przekazane w klimacie życzliwości.

---