116


A. Wyraźny i stały strach, wyolbrzymiony lub nieuzasadniony wywołany przez obecność lub przewidywanie obecności określonego przedmiotu lub sytuacji.

(Lot samolotem, wysokość np. góry, burza, zwierzęta -koty, pająki węże, zastrzyk, widok krwi, udławienie się, zwymiotowanie, zarażenie się jakąś chorobą.

B. Kontakt z bodźcem lękotwórczym wywołuje natychmiastową reakcję strachu, która może przybrać formę paniki.

C. Osoba rozpoznaje, że strach jest nadmierny.

D. Osoba unika sytuacji wywołujących lęk a jeśli w nich się znajdzie przeżywa lęk lub przykrość.

E. Unikanie tych sytuacji przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu.

F. Lęk i unikanie nie znajduje lepszego wyjaśnienia w innych zaburzeniach lękowych.

A. Intensywny, stały strach przed jedną lub wieloma sytuacjami społecznymi, w których ma miejsce kontakt z ludźmi. Występuje obawa, że własne zachowanie wywoła negatywną ocenę a co za tym idzie upokorzenie lub zażenowanie.

B. W tych sytuacjach społecznych powstaje lęk, który może przybierać postać paniki.

C. Osoba rozpoznaje, ze lęk jest nadmierny lub nieuzasadniony.

D. Osoba unika tych sytuacji, ponieważ reaguje w nich lękiem lub przykrością.

E. Unikanie tych sytuacji przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu.

F. Lęk nie jest spowodowany zażyciem jakiejś substancji, chorobą somatyczną, i nie znajduje lepszego wyjaśnienia w innych zaburzeniach lękowych.

G. Nie zalicza się tu lęku związanego z chorobami somatycznymi lub zaburzeniami psychicznymi, jak lek przed jąkaniem i drżeniem w chorobie Parkinsona lub zachowaniem związanym z jedzeniem w anoreksji.

■ Teoria poznawcza wyjaśnia dlaczego fobie się utrzymują. Kluczem do warunkowania lęku jest bodziec bezwarunkowy awersyjny w postaci pobudzenia organizmu (nieprzyjemne doznania i lęk) i błędna konkluzja, że dana sytuacja jest zagrażająca (np.widok węża, lub grupy ludzi). Ponieważ pierwsza ocena bodźca jako zagrażający jest wyparta i nie została z tego powodu przepracowana intelektualnie, lęk jest wywoływany przez poznawcze procesy niedostępne świadomości. A osoba przejawiająca fobię uważa, że jest lęk jest nieracjonalny (Amir , i in 1998).

■ W utrzymaniu fobii pośredniczy wynikająca z doświadczenia sytuacji wywołującej lęk, konkluzja, że się nie było w stanie kontrolować otoczenia (Mineka i Zinbarg 1996) i przekonanie, że wydarzenie będzie miało miejsce w przyszłości (DiNardo i in. 1988; Mathews i MacLeod1994). Na podstawie tych przekonań powstaje oczekiwanie, że wydarzenie się powtórzy i nie będzie się w stanie wtedy kontrolować otoczenia.

■ Badanie potwierdzające, że osoby z fobią społeczną utrzymują bardziej negatywne przekonania na własny temat niż osoby z bez fobii.

W tym badaniu porównano myśli osób z lękiem społecznym i przeciętnych w sytuacji neutralnej i w sytuacji gdy obie grupy były krytykowane pokazuje, że osoby z lękiem społecznym tworzyły bardziej negatywne myśli na własny temat . Np. W reakcji na krytykę myślały: „Jestem odrzucony „ I „Nie mam gdzie się udać”. Lub „Jestem nudny, więc nie powinienem rozmawiać” (Davidson i Zighelboim 1987).

A. Nawracające, niespodziewanie ataki paniki bez uchwytnego bodźca wyzwalającego.

Nagle pojawiają fizjologiczne symptomy, zawroty głowy, oddychanie jest utrudnione, palpitacja serca, ból w klatce piersiowej, poczucie dławienia i duszenia w gardle, poty i drżenie, nudności, bicie serca, drżenie ciała, przerażenie.

Towarzyszy mu depersonalizacja - poczucie przebywania na zewnątrz ciała i derealizacja-poczucie , że świat nie jest realny; poczucie utraty kontroli nad własnym zachowaniem, poczucie, że się oszaleje, lub że się umiera.

Pojawia się często - raz na tydzień lub częściej; trwa kilka minut, rzadko godzinami.

B. Martwienie się, że atak nastąpi w przyszłości i jego skutkiem będzie brak kontroli, zawał lub obłęd.

C. Napady paniki nie są skutkiem zażycia jakiejś substancji lub choroby.

D. Nie da się ich wyjaśnić lepiej innymi zaburzeniami lękowymi. Np. jeśli ataki lęku dają się powiązać z bodźcem, to odzwierciadla to obecność fobii.

A. Lęk przed przebywaniem w miejscach publicznych i niemożnością ucieczki lub znalezienia pomocy w wypadku napadu paniki.

(Lęk przed wystąpieniem ataku paniki w miejscu publicznym).

B. Unikanie miejsc publicznych, w których wystąpienie ataku paniki byłoby zawstydzające lub groźne w skutkach.

Unikanie przebywania poza domem, jazdy samochodem, przebywania w tłumie, podróżowania i przebywanie w tych sytuacjach z inną osobą.



Wyszukiwarka