Biznes plan, jest to zestaw dokumentów - analiz i programów zawierający projekcję: krótko-, średnio- i długookresowych celów przedsiębiorstwa, opis jego produktów i usług, ocenę możliwości rozwojowych oraz strategię działania i środki umożliwiające osiągnięcie zamierzonych celów w warunkach istniejącej konkurencji rynkowej, a także występujących zmian o charakterze finansowym, organizacyjnym, kadrowym i technicznym kształtujących funkcjonowanie i rozwój przedsiębiorstwa.

Biznes plan spełnia dwie funkcje: wewnętrzną - stanowi podstawowy materiał planistyczny dla właścicieli i kadry zarządzającej przedsiębiorstwem, oraz zewnętrzną - służy pozyskaniu przez przedsiębiorstwo dodatkowych źródeł finansowych (pożyczki, kredyty, kooperacja, spółki joint-venture). Każdy biznes plan z reguły składa się z kilku części.

W ujęciu ogólnym jego zakres merytoryczny można zawrzeć w trzech grupach tematycznych:

1) charakterystyka i analiza przedsiębiorstwa, tj. jego status prawny i formy własności, potencjał wytwórczy, profil i zakres działalności, stan organizacji i zarządzania, strategia funkcjonowania i rozwoju oraz kondycja ekonomiczno- finansowa.

2) analiza marketingowa, obejmująca m.in. ocenę obecnych rynków, przewidywane zmiany otoczenia gospodarczego, finansowego, prawnego itp., prognozy cenowe, taktykę sprzedaży, politykę serwisową i gwarancyjną, formy promocji i reklamy oraz określenie pozycji rynkowej i konkurencyjności przedsiębiorstwa z punktu widzenia jego mocnych i słabych stron.

3) prezentacja planowanego przedsięwzięcia lub grupy przedsięwzięć, a więc ocena ich wykonalności, wybór środków, program i harmonogram realizacji, analiza efektywności przedsięwzięcia i ocena jego wpływu na wyniki ekonomiczno-finansowe przedsiębiorstwa, strategia wdrożenia planu.

Sporządzenie biznes planu staje się koniecznością w przypadku zakładania nowego przedsiębiorstwa, fuzji różnych przedsiębiorstw, ich planowanych przekształceń i restrukturyzacji finansowej oraz poszukiwania potencjalnych inwestorów i kredytodawców projektowanych przedsięwzięć rozwojowych.

1. Streszczenie

• cel napisania biznesplanu

• opis produktu/usługi podkreślający korzyści dla klienta oraz konkurencyjność oferty

• informacje potwierdzające umiejętności i kompetencje twórcy (lub twórców) przedsięwzięcia

• potrzeby finansowe i ich struktura (ile pieniędzy i na co)

Opis firmy

• misja - hasło przewodnie firmy

• przedmiot działalności firmy

• forma organizacyjno-prawna

• konkurencyjność ofert

• kim są konkurenci?

• jakie są ich atuty i słabości?

• co rozróżnia ofertę firmy od oferty konkurencji?

3. Zarządzanie

• obowiązki osób zarządzających firmą

• stosunki własnościowe oraz sposób podziału własności

• doświadczenia zawodowe osób zarządzających firmą

• role osób w zespole

• skład rady naczelnej

• wykaz i charakterystyka doradców firmy

4. Plan marketingowy

• analiza rynku

• identyfikacja klientów

• lokalizacja

• dystrybucja

• promocja

• polityka cenowa

5. Plan organizacyjna

• Pracownicy

• opis planowego zatrudnienia

• zasady wynagradzania pracowników

• tryb i koszty szkolenia

• Dostawcy - wytypowanie firm współpracujących i określenie sposobów nawiązania z nimi współpracy

• Księgowość - określenie decyzji o rodzaju prowadzonej księgowości

• Harmonogram realizacji przedsięwzięcia

• opis czynności niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia

• kolejność i czas trwania poszczególnych czynności

• osoby odpowiedzialne za wdrożenie i sfinalizowanie poszczególnych działań

• Analiza rynkowa

• najistotniejsze szanse i ich konsekwencje

• najistotniejsze zagrożenia i ich konsekwencje

• działania planowane w celu wyeliminowania, lub zminimalizowania skutków zagrożeń i wykorzystania szans

8. Plan finansowy

• rachunek zysków i strat

• arkusz bilansowy

• rachunek przepływów środków pieniężnych (cash flow)

Misja określa generalny kierunek działania firmy, w który wpisują się działania podległych jednostek organizacyjnych. Misja firmy często wyjaśnia relacje łączące poszczególne sektory działalności firmy.

Należy odróżnić misję firmy od misji jej jednostek organizacyjnych. Misja jednostki organizacyjnej jest częścią planu strategicznego tej jednostki. Zdarza się, że działalność jednostek organizacyjnych jest tak różnorodna, że trudno jest zdefiniować misję firmy.

Co kształtuje misję firmy?

historia firmy, preferencje właścicieli i dyrekcji firmy, charakterystyka otoczenia konkurencyjnego firmy, aktywa firmy: ludzkie, finansowe, aktywa materialne, kompetencje wyróżniające firmę na rynku.

Rola misji: Proces formułowania misji zmusza kierowników poszczególnych jednostek organizacyjnych do określenia elementów stojących u podstaw ich działalności.

Misja klaruje generalny kierunek działania firmy oraz ułatwia kierownictwu i pracownikom uchwycenie zasadniczych elementów tworzących przewagę konkurencyjną firmy na rynku, w długim okresie czasu.

Środek komunikacji wewnątrz firmy i na zewnątrz. Misja ułatwia zakomunikowanie pracownikom celów firmy oraz informowanie akcjonariuszy, dostawców, klientów.

Misja powinna być:

• Łatwa do zdefiniowania i łatwa do zakomunikowania.

• Oparta na wartości produktu globalnego, z punktu widzenia klienta i potrzeb rynkowych jakie produkt zaspakaja.

• Odpowiadać na pytanie: dlaczego klienci wolą kupować u nas niż u konkurencji?

• Zdefiniowana na pojęciach: potrzeba, klient, produkt, przewaga konkurencyjna.

• Motywująca.

• Odzwierciedlać planowaną politykę firmy względem: klientów, dostawców, dystrybutorów, konkurencji. Ta polityka może być przedstawiona w formie wizji firmy.

SWOT - jedna z najpopularniejszych heurystycznych technik analitycznych, służąca do porządkowania informacji. Bywa stosowana we wszystkich obszarach planowania strategicznego jako uniwersalne narzędzie pierwszego etapu analizy strategicznej. Np w naukach ekonomicznych jest stosowana do analizy wewnętrznego i zewnętrznego środowiska danej organizacji, (np. przedsiębiorstwa), analizy danego projektu, rozwiązania biznesowego itp.

Objaśnienie zasad analizy SWOT

Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanej informacji o danej sprawie na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych):

S (Strengths) - mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu,

W (Weaknesses) - słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu,

O (Opportunities) - szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany,

T (Threats) - zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.

Wreszcie - informacja, która nie może być poprawnie zakwalifikowana do żadnej z wymienionych grup, jest w dalszej analizie pomijana jako nieistotna strategicznie.

Informacja strategiczna, posegregowana według opisanych kryteriów na cztery grupy, jest następnie zapisywana w czterodzielnej macierzy strategicznej, w której lewa połowa zawiera dwie kategorie czynników pozytywnych a prawa - dwie kategorie czynników negatywnych. Natomiast w piśmiennictwie istnieją co najmniej trzy wzajemnie wykluczające się ujęcia, czym różni się górna połowa macierzy od dolnej (a więc mocne strony od szans, a słabe strony od zagrożeń).

W niektórych wykładniach mówi się: mocne strony i słabe strony, to czynniki wewnętrzne, szanse i zagrożenia — to czynniki zewnętrzne;

W innej interpretacji: mocne strony i słabe strony to cechy stanu obecnego, a szanse i zagrożenia, to spodziewane zjawiska przyszłe.

Wreszcie u niektórych autorów: mocne strony i słabe strony to czynniki zależne od nas (te, na które mamy wpływ planistyczny i zarządczy), a szanse i zagrożenia, to czynniki obiektywne, na które nie mamy bezpośredniego wpływu sprawczego.

Analiza SWOT daje wartościowy rezultat analityczny przy zastosowaniu każdego z trzech wymienionych ujęć, pod warunkiem, że jest ono stosowane konsekwentnie i świadomie. Jednak najczęstszym błędem w praktyce stosowania techniki SWOT jest mieszanie trzech ujęć (np. zapisanie jakiejś przewagi w obszarze szans na podstawie tego, że jest ona czynnikiem zewnętrznym, a potem odczytywanie jej z macierzy SWOT, jako czynnika przyszłego (który dopiero pojawi się), lub - jako czynnika na który nie mamy wpływu sprawczego. Stąd postulat otwartego i jednoznacznego deklarowania kryteriów rozróżnienia wertykalnego na wstępie przeprowadzanej analizy.

W popularnych ujęciach mikroekonomicznych dwa pierwsze obszary odnoszą się najczęściej do środowiska wewnętrznego i zawierają najistotniejsze w danym przedsiębiorstwie elementy, np. silna marka (S), czy słabe zaplecze kapitałowe (W). Natomiast dwa ostatnie odnoszą się analogicznie do środowiska zewnętrznego, np. otwarcie wspólnego rynku międzynarodowego (O) lub pojawienie się konkurencyjnych produktów nowej generacji (T).

Jest to bardzo rozpowszechniony obecnie schemat analizy, która często przybiera bardzo powierzchowną postać - wypisania przekonań autora nt. słabych/silnych oraz szans i zagrożeń - bez faktycznej analizy merytorycznej lub ilościowej. Powszechnie stosowana przy planowaniu rozwoju regionalnego i lokalnego, (np. przy sporządzaniu strategii gminy, powiatu lub województwa), planowaniu przestrzennym i programowaniu urbanistycznym, (np. przy sporządzaniu przez gminę Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego).

Planowanie marketingowe jest etapem zarządzania marketingowego. Plan marketingowy stanowi część biznes planu, do którego włącza się ponadto plan organizacyjny, produkcyjny i finansowy. Plan ten daje pełen obraz wszystkich czynników odnoszących się do potrzeb konsumenta bądź nabywcy, które to potrzeby firma chce zaspokoić.

Plan zawiera następujące części składowe:

• określenie misji, czyli bytu przedsiębiorstwa na rynku

• analizę bieżącej sytuacji rynkowej w zakresie:

• popytu konsumpcyjnego i trendów u kupujących (dane obejmują poszczególne rynki, produkty, klientów, regiony)

• produktu - dane z ostatniego okresu dotyczące sprzedaży, dochodów, kosztów, zysków dla każdego produktu, rynku, segmentu

• konkurencji - rozmiary i zakres konkurencji, wszystkie dane pozwalające zrozumieć pozycję konkurentów i ich intencje oraz strategie marketingowe

• dystrybucji - dane o sprzedaży w podziale na typy pośredników, rodzaje odbiorców, kanały dystrybucji, cenach, opłacalności transakcji

• analizę okazji i zagrożeń dla firmy, wynikających z działania czynników zewnętrznych, obejmujących poszczególne produkty, rynki, grupy odbiorców

• analizę silnych i słabych stron, wynikających z warunków wewnętrznych firmy

• określenie tzw. portfela działań firmy, tj. kierunków produkcji, które mają znaczenie strategiczne

• cele finansowe i marketingowe firmy

• strategię marketingową, pozwalającą zbudować program marketingowy i sprecyzować poglądy na temat dalszego rozwoju

• program wdrożenia, tj. odpowiedź na pytanie, kiedy i jak firma zrealizuje zapisane w planie zamierzenia

• analizę finansową - czyli przełożenie celów, zadań i zamierzeń marketingowych oraz programu ich wdrożenia na środki finansowe - określenie budżetu marketingowego

• opis działań kontrolnych - czyli określenie, jaki typ kontroli i jakie mechanizmy zostaną użyte, aby ocenić stopień realizacji planu i osiągnięcie założonych celów marketingowych.

Planowanie marketingowe pozwala zmniejszyć prawdopodobieństwo podjęcia nieudanych decyzji. Szczególnie ważne jest to w rolnictwie, gdzie gospodarstwo rolne musi podejmować decyzje długofalowe, a stopień mobilności czynników produkcji jest niewielki. Uświadomienie sobie potrzeb rynku, potencjalnych klientów, czynników, które wywołują popyt, szans i zagrożeń dla gospodarstwa, a także jego mocnych i słabych stron, sprecyzowanie w formie rzeczowej i finansowej celów, jakie mają być osiągnięte.

---