INDEKSY AGREGATOWE WIELKOŚCI ABSOLUTNYCH
Oznaczenia: p - cena, q - ilość, w - wartość, 
Agregatowy indeks wartości
Agregatowy indeks wartości wyraża zmiany jakie nastąpiły w okresie badanym w porównaniu z okresem bazowym, zarówno w ilościach określonego zespołu artykułów, jak i w cenach.
W celu obliczenia siły i kierunku zmian wyłącznie ilości lub wyłącznie cen badanych produktów, buduje się agregatowe indeksy ilości i agregatowe ilości cen.
Konstrukcja tych indeksów polega na tzw. standaryzacji wskaźników dynamiki, czyli ustaleniu stałego poziomu jednego z dwóch czynników: cen lub ilości.
Agregatowy indeks ilości
Dla uzyskania agregatowego indeksu ilości, ceny są ustalane są na stałym poziomie.
Agregatowy indeks cen
Dla uzyskania agregatowego indeksu cen, unieruchamiane są ilości.
Z kolei wybór okresu standaryzacji zależy od celu badania lub posiadanych informacji. Najczęściej wykorzystywane są formuły Laspeyresa i Paaschego.
Standaryzacja według formuły Laspeyresa polega na unieruchomieniu ilości (przy obliczaniu agregatowego indeksu cen) lub unieruchomieniu cen (przy obliczaniu agregatowego indeksu ilości) na poziomie okresu bazowego.
Standaryzacja według formuły Paaschego polega na unieruchomieniu ilości (przy obliczaniu agregatowego indeksu cen) lub unieruchomieniu cen (przy obliczaniu agregatowego indeksu ilości) na poziomie okresu badanego.
Przykład: Tablica podaje produkcje (w tys. sztuk) i ceny (w zł) trzech rodzajów wyrobów. Okres bazowy to rok 1995, a badany -2000 rok.
Wyroby |
q0 |
p0 |
q1 |
p1 |
p0 q0 |
p1 q1 |
p1 q0 |
p0 q1 |
A |
1,2 |
10 |
1,5 |
9 |
12 |
13,5 |
10,8 |
15 |
B |
1,5 |
6,5 |
1,4 |
7 |
9,75 |
9,8 |
10,5 |
9,10 |
C |
0,8 |
5 |
1 |
5,8 |
4 |
5,8 |
4,64 |
5 |
|
|
|
|
Suma |
25,75 |
29,10 |
25,94 |
29,10 |
Interpretacja wartości indeksów cen.
W roku 2000 w porównaniu do 1995 ceny wzrosły o 0,74 % przy założeniu stałej wielkości produkcji z roku 1995. Jeżeli założymy stałą wielkość produkcji z roku 2000, to ceny nie uległy zmianie w badanym okresie.
Zinterpretuj samodzielnie indeksy ilości (produkcji).
Równość indeksowa
Między agregatowymi indeksami wartości, cen i ilości zachodzi zależność zwaną równością indeksową dla indeksów agregatowych.
Zadania
1. Wartość i ilość eksportowanych soków warzywnych i owocowych w latach 2009 oraz 2010 w spółdzielni "Świt" przedstawiono w poniższej tablicy.
Towary |
Ilość w tys. ton |
Wartość w mln USD |
||
|
2009 |
2010 |
2009 |
2010 |
Soki warzywne |
20 |
30 |
2 |
3 |
Soki owocowe |
40 |
50 |
6 |
10 |
Na podstawie podanych informacji przeprowadzić wszechstronną analizę dynamiki cen w eksporcie obu rodzajów soków.
2. W 2006 r. konsumpcja kawy w pewnym makroregionie wynosiła 6,4 tys. ton, a herbaty 5 tys. ton. W 2007 r. spożycie tych używek wynosiło odpowiednio: 9,6 tys. ton i 5,9 tys. ton. Wartość sprzedaży kawy w 2007 r. i 2 mln. zł, a herbaty - 0,9 mln. zł. Zbadać jak zmieniło się łączne spożycie kawy i herbaty w 2007 r. w porównaniu z rokiem 2006. (Oblicz agregatowy indeks ilości.)
3. W wyniku analizy ilości, cen i wartości produkcji chleba i bułek pewnej piekarni uzyskano następujące wyniki: 
; 
. Jak zmieniły się ceny produkowanego agregatu?
4. W pewnej fabryce obuwia indeks cen Paaschego wynosił 1,8, a indeks wartości wynosił 0,9. O ile procent wzrosły ceny i o ile procent spadła wartość produkcji. Ocenić dynamikę zmian ilościowych w produkcji tej fabryki.
Wyszukiwarka