29.03.2011
GIMNASTYKA PORANNA - są to ćwiczenia wykonywane po przebudzeniu, przed śniadaniem; ćwiczenia powinny być proste i nie powinny powodować zmęczenia; wykonuje się ćwiczenia czynne wolne wszystkich dostępnych stawów we wszystkich płaszczyznach, rozpoczynając od stawów dystalnych; ćwiczenia powinny być przeplatane ćwiczeniami oddechowymi
Cel:
- pobudzenie ustroju do czynności dnia codziennego.
Wskazania:
- wszyscy pacjenci na oddziałach szpitalnych oprócz pacjentów nieprzytomnych i nowo przyjętych (ze względu na brak zapoznania z ćwiczeniami i sposobem prowadzenia gimnastyki).
Gimnastyka poranna może być wykonywana:
- na salach chorych (10-15 minut),
- w uzdrowiskach, sanatoriach i turnusach rehabilitacyjnych (20-25 minut).
W przypadku gimnastyki porannej w szpitalu ćwiczenia są wykonywane w łóżku chorego. Natomiast, kiedy gimnastyka odbywa się w uzdrowiskach, sanatoriach lub turnusach rehabilitacyjnych ćwiczenia mogą być wykonywane na korytarzu, sali gimnastycznej bądź na świeżym powietrzu.
Zasady przeprowadzania gimnastyki porannej na oddziałach szpitalnych:
- przywitanie się,
- przewietrzenie sali,
- zapytanie o samopoczucie (przebyta noc),
- przygotowanie pacjenta i łóżka do ćwiczeń,
- zgodnie z zasadami gimnastyki ogólnousprawniającej (wg terminologii z metodyki),
- polecenie równoczesne z pokazaniem ćwiczenia,
- ćwiczenia zaczynami od pozycji leżenia tyłem, później przechodzimy do siedzenia, a na końcu do pozycji stojącej (ewentualnie, jeśli pacjent dobrze się czuje),
- jeśli ćwiczenie jest ciężkie to pacjent nie musi go robić.
GIMNASTYKA OGÓLNOUSPRAWNIAJĄCA - kompleks ćwiczeń oddziaływujących wielokierunkowo na cały organizm
Cel:
- utrzymanie (podniesienie) sprawności ogólnej, zakresu ruchu i siły mięśniowej,
- dotlenienie organizmu.
Wskazania:
- dla każdego, który jest w stanie akinezji i hipokinezji,
- długotrwała bezczynność ruchowa,
- upośledzenie pracy serca,
- odwapnienie,
- zaniki mięśni,
- obniżenie wydolności fizycznej.
Zasady:
- odpowiednie miejsce i wyposażenie, konieczne przyrządy i przybory,
- pacjenci muszą mieć odpowiednio dużo miejsca, aby nie przeszkadzać sobie w ćwiczeniach,
- pacjenci muszą mieć odpowiedni strój do ćwiczeń (luźny i wygodny),
- pacjenci muszą mieć swoje prześcieradło/ręcznik, który kładą na materacu,
- na jednego prowadzącego przypada grupa 15-osobowa,
- odpowiedni dobór pacjentów (grupa jednorodna wg stanu klinicznego, jednostki chorobowej, wieku czy płci).
Gimnastyka dzieli się na:
- indywidualną,
- zespołową.
Gimnastyka indywidualna:
- dla pacjentów nowych, czyli słabo kapujących :P,
- głuchoniemi,
- niewidomi,
- posiadający specyficzne ćwiczenia,
- ćwiczenia są bardziej trafne,
- łatwiej skorygować pacjenta.
Gimnastyka zespołowa:
- pacjenci chętniej ćwiczą (atrakcyjniejsza forma ćwiczeń),
- większa mobilizacja,
- oszczędność pracy terapeuty,
- mniejsza możliwość skorygowania,
- ćwiczenia muszą być bardziej uniwersalne.
Rodzaje ćwiczeń:
- czynne wolne (kształtujące) - bez utrudniania i ułatwiania,
- oddechowe (stosowane między ćwiczeniami),
- izometryczne,
- koordynacyjne,
- równoważne,
- rozluźniające,
- czynne wolne z oporem,
- ze współćwiczącym,
- z wykorzystaniem przyborów (piłki, laseczki, szarfy, woreczki, skakanki, terabandy) i przyrządów (drabinki, ławeczka szwedzka).
Nie wolno często zmieniać pozycji.
Staramy się nie wracać do pozycji wyjściowych, które już były.
Ćwiczenia kończymy w pozycji stojącej.
Ćwiczenia wykonujemy na materacach, leżących na podłodze.
Ważne jest odpowiednie ustawienie pacjentów w celu swobodnego dostępu do nich i możliwości korekcji.
Terapeuta powinien widzieć twarze pacjentów.
Ćwiczenia na tempo.
Podać pozycję wyjściową (nie podajemy kilka razy tej samej pozycji wyjściowej).
Ćwiczenia prowadzimy wg toku lekcyjnego - przebieg zajęć.
Czas ćwiczeń: 30 minut.
Ćwiczenia prowadzimy wg zasad metodyki i gimnastyki ogólnousprawniającej.
Tok lekcyjny składa się z:
Części wstępnej - w kinezyterapii jest krótka i polega na przywitaniu, sprawdzeniu strojów, ułożenie pacjenta i jego samopoczucie.
Część główna.
Część końcowa - ćwiczenie oddechowe i rozluźniające.
Pisemną dokumentacją toku lekcyjnego jest konspekt.
Formy ćwiczeń:
- u dzieci: forma zabawowa (opowieść ruchowa, metoda naśladownictwa ruchowego, tor przeszkód, gry i zabawy ruchowe),
- u młodzieży: formy zadaniowe, forma stacyjna, ze współćwiczącymi,
- u osób starszych: forma ścisła, forma treningu sportowego, mini gry.
Dzieci do lat 9 nie powinny brać udziały w zabawach ze współzawodnictwem!
PIONIZACJA - stopniowe przeprowadzenie pacjenta z pozycji leżącej do pozycji stojącej poprzez pozycje pośrednie; stopniowe przyzwyczajanie pacjenta do pozycji stojącej; stosuje się ją u pacjentów długo leżących, ponieważ uszkodzeniu ulegają mechanizmy pionizacyjne (zaburzenie siły mięśniowej, zaburzenie ciśnienia ortostatycznego - zdolność układu krążeniowo-oddechowego do utrzymania stałego, prawidłowego ciśnienia w pozycji stojącej.
Wskazania:
- u pacjentów długo leżących,
- osoby starsze (60-70 lat, gdy leżą 10 dni),
- ludzi starszych trzeba jak najszybciej „wypędzić” z łóżka.
U pacjentów, którzy długo leżą i nie ma możliwości ich spionizowania następuje śmierć w wyniku zapaści (nagły spadek ciśnienia).
Warunki bezpieczeństwa:
- stała kontrola parametrów obiektywnych: tętni, ciśnienie tętnicze (skurczowe nie może przekroczyć więcej niż 30 mmHg, natomiast rozkurczowe 10 mmHg), jeśli spadnie o 10% również przerywamy,
- samopoczucie pacjenta (bladość, sinienie ust, mroczki przed oczami),
- jeśli wystąpią niepokojące zmiany pionizację należy przerwać.
Rodzaje pionizacji:
- czynna: przy łóżku chorego,
- bierna: na stole pionizacyjnym.
Pionizacja czynna:
Uniesienie podgłówka do pozycji półsiedzącej.
Siad prosty.
Pozycja ze zwieszonymi nogami (ćwiczenia ogónousporawniające, równoważne, koordynacyjne i oddechowe).
Pozycja stojąca - asekuracja, najlepiej przez 2 osoby z przodu i z boku.
Po każdym etapie pionizacji należy sprawdzić tętno i ciśnienie. Jeśli wszystko jest w porządku dopiero wtedy można kontynuować pionizację.
Przy pierwszej pionizacji powinien być obecny lekarz.
Kiedy pacjentowi jest słabo można go posadzić na wózek, gdyż ciężko będzie wnieść go na łóżko.
Liczba prób pionizacyjnych zależy od pacjenta i jest dobierana indywidualnie.
Czas pionizacji również dobierany jest indywidualnie.
Pionizacja bierna:
- na stole pionizacyjnym, gdzie można regulować kąt nachylenia,
- 3 pasy stabiliazyjne: kolana, biodra i klatka piersiowa,
- kontrola tętna, ciśnienia i samopoczucia,
- przy udarze mózgu pionizacja 4-stopniowa: 30o - 15 minut, jeśli nie ma objawów niedokrwienia, 45o, 60o, 85o.
Pacjenta uważa się za spionizowanego jeśli stoi 30 minut i nie występują u niego objawy subiektywne i obiektywne.
3
KINEZYTERAPIA - wykład9