NADZÓR I KONTROLA

Kontrola polega na:

1. ustaleniu stanu postulowanego ze stanem rzeczywistym,

2. ustaleniu:

1. rozbieżności między stanem postulowanym a rzeczywistym,

2. skutków - zaleceń co do dalszego postępowania.

3. nadzór - organ nadzorujący może weryfikować działalność organu nadzorowanego, może ingerować w jego działania:

1. zalecenia, polecenia, np. służbowe albo nakaz jak ma działać, pod rygorem zastosowania sankcji,

2. działania o charakterze władczym.

Wojewoda dokonując czynności kontrolne, gdy uchwała gminy lub powiatu jest niezgodna z prawem, to Wojewoda wydaje rozstrzygnięcie nadzorcze:

1. stwierdza nieważność uchwały j.s.t.,

2. może stwierdzić, że naruszenie prawa zaistniało, ale wydaje tzw. sygnalizację nadzorczą, by dostosować uchwałę, by ta była zgodna z prawem.

Kryteria kontroli:

1. kryterium legalności,

2. kryterium gospodarności,

3. kryterium celowości

4. kryterium rzetelności

Nadzór weryfikacyjny sprawowany przez wojewodę nad j.s.t. - cechy:

1. organ nadzorujący nie jest strukturalnie i organizacyjnie powiązany z organami nadzorującymi (j.s.t. to organy zdecentralizowane, nie mają zwierzchnictwa); nie ma trzech szczebli j.s.t ale istnieją 3 piony samorządu terytorialnego. Współpraca między j.s.t. to współpraca i związki komunalne, które stoją na równi wobec siebie i umowy te są umowami cywilnoprawnymi (np. umowy dotyczące budowy czy modernizacji dróg, przy pomocy dotacji).

2. sprawowanie nadzoru tylko i wyłącznie w zakresie legalności i są to kontrole, np. NIK

Moment podjęcia kontroli:

1. wstępna - w momencie rozpoczęcia procedury czy jakiegoś procesu (czy postępowanie zostało właściwie wszczęte, we właściwym czasie).

2. bieżąca - od momentu wszczęcia do momentu decyzji. Każdy etap postępowania - wszczęcie postępowania, czynności w trakcie postępowania, dowody, analiza dowodów, do momentu wydania decyzji.

3. Następcza - kontrola decyzji administracyjnej

Kontrola może być poprzedzona zaciągnięciem informacji. Wojewoda może żądać różnych informacji - przed rozpoczęciem nadzoru to kontrola wstępna.

Kontrola parlamentarna

1. sprawowana przez Sejm lub Senat jako ciało kolegialne nad Radą Ministrów:

1. Sejm przyjmuje sprawozdania, zatwierdza budżet,

2. możliwość wotum nieufności dla ministra,

3. postanowienie funkcjonariusza publicznego przez Trybunałem Stanu

4. możliwość przyjęcia lub odrzucenia projektu ustaw - głosowanie za lub przeciw danemu projektowi ustawy,

5. możliwość kontroli instytucji podległych Sejmowi, np. RPO, Prezes NIK, przyjmuje sprawozdania z działalności tych organów jak i Trybunału Konstytucyjnego.

2. może być prowadzona przez komisje sejmowe - liczbę komisji sejmowych ustala Sejm, rozpatrują wersje robocze projektów ustaw, zgłaszane są pierwsze poprawki, sugestie, głosowanie, są tam urzędnicy odpowiednich resortów. Szczególne komisje, np. komisja ds. Służb Specjalnych - weryfikacja i nadzorowanie służb specjalnych (posiedzenia niejawne).

3. indywidualna przez każdego posła lub senatora (ustawa o wykonywaniu mandatu posła lub senatora) - poseł ma dość szerokie uprawnienia:

1. żąda informacji od wszystkich organizacji państwowych, rządowych i j.s.t.,

2. żąda informacji (forma kontroli) od spółek z udziałem Skarbu Państwa i spółek komunalnych (np. KGHM),

3. ma możliwość wstępu na posiedzenia organów kolegialnych administracji publicznej i zabieranie głosu na tych posiedzeniach,

4. immunitet poselski daje posłowi gwarancje, że kontrola będzie rzetelna.

Kontrola sądowa

Sądy administracyjne Sądownictwo powszechne

sądy karne sądy cywilne sądy ubezpieczeń

WSA

NSA

Sądy administracyjne - kontrola dotyczy:

• decyzje administracyjne,

• uchwały j.s.t.

• inne akty i czynności (kryterium legalności)

WSA - kontroluje przepisy procesowe i materialne.

NSA - bada postanowienie WSA z punktu widzenia art. 174 ustawy o postępowaniu przed sądem administracyjnym podstawą wniesienia skargi kasacyjnej jest:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię albo zastosowanie przepisów,

2. naruszenie przepisów postępowania (procesowych) o ile to naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Sądy powszechne

1. sąd cywilny - kontrola decyzji administracyjnej na podstawie odrębnych przepisów, np. decyzja kolegium odwoławczego,

2. sąd ubezpieczeń społecznych - kontrola legalności decyzji administracyjnych wydawanych przez ZUS,

3. sąd antymonopolowy - decyzje dotyczące urzędu ochrony konkurencji i konsumentów (odwołanie do Sądu Okręgowe).

Kontrola społeczna - „uprzejmie donoszę”

1. zorganizowana - stowarzyszenia, fundacje, zrzeszenia,

2. indywidualna - o czym mówi kpa, dział VIII - skargi i wnioski. Skarga powszechna zawarta jest w Konstytucji, na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

PRAWO ADMINISTRACYJNE WYKŁAD VIII

1

---