Vanilla planifolia
- wanilia płaskolistna
Systematyka:
Domena : jądrowce
Królestwo : rośliny
Podkrólestwo :naczyniowe
Nadgromada : nasienne
Gromada : okrytonasienne
Klasa : jednoliścienne
Rząd : storczykowce
Rodzina: storczykowate
Rodzaj : wanilia
Gatunek : wanilia płaskolistna
Charakterystyka:
Wanilia płaskolistna jest pnączem z rodziny Orchidaceae. Liana osiąga od 10 do ok. 15 metrów długości. Roślina ta jest epifitem- korzysta ze składników pokarmowych zawartych w obumarłych konarach i pniach drzew, które służą jej jako podpora.
Liście są kształtu lancetowato- eliptycznego, płaskie, całobrzegie, koloru zielonego.
Kwiaty są zielonożółte, duże i pachnące, o widocznym woskowym połysku. Zazwyczaj kłosokształtny kwiatostan jest złożony z 10- 20 kwiatów. Kwiaty wanilii posiadają zarówno pręciki jak i słupki, jednak ponieważ są one oddzielone błoną, nie dochodzi do samozapylenia.
Owocem jest strąkokształtna, zielona torebka. Wanilia owocuje co 3 lata. Odpowiednio suszone i preparowane torebki zawierają smakową i aromatyczną substancję- wanilinę.
System korzeniowy nie jest silnie rozwinięty- wspomagany przez dodatkowo wyrastające z kątów liści korzenie, które wrastają w korę obumarłych drzew.
W stanie dzikim- w Ameryce Środkowej i Południowej okres kwitnienia przypada od maja do sierpnia- przy czym roślina ta kwitnie co 2, 3 lata.
Zastosowanie:
Roślina uprawna- obecnie największym producentem jest Madagaskar, następnie Komory, Seszele, Tonga.
Roślina przyprawowa- znane jako „laski wanilii” to torebki, które po zebraniu w stanie niepełnej dojrzałości zostały poddane fermentacji oraz suszeniu, w wyniku czego przybierają one ciemną barwę. Postać proszku, cukru waniliowego bądź olejku jest wykorzystywana w cukiernictwie, przemyśle spożywczym oraz perfumeryjnym.
Roślina lecznicza- Wanilia stosowana jest w formie nalewki w stanach zaburzenia trawienia, w stanach gorączkowych.
Ciekawostki:
- W królestwie Azteków kwiatem wanilii płacono kiedyś podatki
- Wanilią aromatyzuje się m. in. tytoń
- Stosowana także jako afrodyzjak
Vanilla planifolia