Dom bez chemii, cz.1 - soda oczyszczona

O tym, że soda oczyszczona dodana do ciasta ma właściwości spulchniające, doskonale czyści fugi i pomaga na zgagę, wie nawet niezbyt perfekcyjna pani domu. Tymczasem niewiele osób zna wiele innych zastosowań sody.
Sprawdza się w kuchni - zmiękcza wodę, usuwa z dłoni i desek do krojenia zapach czosnku i cebuli, czyści wszystkie kuchenne sprzęty, usuwa z lodówki brzydkie zapachy, zapobiega rdzewieniu, gasi tłuszcz…
W łazience zastępuje wybielacz do prania, jest zamiennikiem talku, nadaje się do szorowania armatury…

Z odrobiną sody można doprowadzić do porządku cały dom: umyć okna, uprać dywany, wyczyścić srebra, zlikwidować plamy z herbaty i kawy, usunąć brzydki zapach z butów, odświeżyć zapach w szafie, doczyścić żelazko…

Sodę stosuje się również w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym (na przykład w paście do zębów), jest dodawana do pasz dla zwierząt, znajduje się w barwnikach, środkach wybuchowych i… gaśnicach.

Co najważniejsze, soda oczyszczona to substancja nie tylko skuteczna, ale przede wszystkim eko. Jest całkowicie biodegradowalna - rozkłada się już w temperaturze powyżej 60 stopni Celsjusza. W przeciwieństwie do powszechnie stosowanych w gospodarstwach domowych środków czyszczących, piorących i wybielaczy soda nie jest szkodliwa dla organizmu człowieka, ponieważ nie grozi poparzeniem ani zatruciem oparami. Jest substancją niepalną.

W jakiej postaci można stosować sodę oczyszczoną:

• jako suchy proszek do posypywania lub pochłaniania zapachów

• jako proszek do szorowania (szklankę sody wymieszać ze szklanką boraksu i szklanką soli)

• w formie pasty (soda rozrobiona z niewielką ilością wody)

• jako roztwór (4 łyżki stołowe rozpuszczone w litrze wody)

Zastosowanie sody oczyszczonej w gotowaniu:

• zastępuje proszek do pieczenia - zmieszać ćwierć łyżeczki sody z połową łyżeczki octu lub soku z cytrynu oraz z połową szklanki słodkiego mleka

• zastępuje drożdże - do ciasta dodać sodę ze sproszkowaną witaminą C lub sypkim kwasem cytrynowym (zmieszać w równych częściach)

• zmiękcza twarde mięso - natrzeć mięso sodą, zostawić na kilka godzin, następnie opłukać

• poprawia smak ryb - rybę moczyć w roztworze z litra wody i dwóch łyżek sody przez co najmniej pół godziny, następnie opłukać i osuszyć

• nadaje puszystość omletom - na każde trzy jaja dodać do ciasta pół łyżeczki sody

• usuwa zapach gotującego się kalafiora - do garnka z gotującym się kalafiorem wsypać łyżeczkę sody, co dodatkowo pozwoli zachować śnieżnobiały kolor kalafiora

• obniża kwasowość kawy - dodać szczyptę sody do filiżanki kawy

• może być stosowana do sporządzenia napoju musującego - wsypać ćwierć łyżeczki sody do szklanki soku z cytrusów

Zastosowanie sody oczyszczonej w sprzątaniu:

• czyszczenie kuchenki - wierzch kuchenki: czyścić pastą z sody za pomocą gąbki, przypalone resztki namoczyć wodą, a następnie dokładnie posypać sodą i po chwili usunąć brud; wnętrze piekarnika: czyścić pastą z sody przy użyciu gąbki, szybę w klapie piekarnika posypać sodą, przykryć mokrym ręcznikiem papierowym, po chwili usunąć ręcznik, a szybę wytrzeć wilgotną gąbką; ruszt z piekarnika (i z grilla): szorować pastą z sody przy użyciu gąbki, po kwadransie dokładnie spłukać (UWAGA! ruszt od grilla wypalić przed kontaktem z żywnością)

• czyszczenie kuchenki mikrofalowej - wodę z dodatkiem kilku łyżeczek sody gotować w kuchence około cztery minuty, następnie wytrzeć ścianki kuchenki gąbką lub papierowymi ręcznikami; gdy kuchenka nie jest używana, można w niej trzymać miseczkę z sodą do pochłaniania zapachów

• usuwanie spalenizny z garnków - na dno garnka nalać wody, zagotować, wyłączyć, wsypać pół szklanki sody i zostawić na noc, a rano wodę wylać i wypłukać garnek

• mycie butelek po oleju i occie - wsypać sodę na dno butelki, potrząsnąć i zostawić do wchłonięcia przez pozostałości, a następnie wypłukać butelkę

• usuwanie osadu z kawy i herbaty - zabrudzone miejsca na dzbankach i naczyniach wyczyścić gąbką pastą z sody

• usuwanie zapachów z lodówki - łyżkę sody wsypać do miseczki, zalać taką ilością wody, aby soda się rozpuściła, i włożyć miseczkę do lodówki na kilka godzin

• usuwanie zapachu z pojemników do żywności - pojemnik napełnić bardzo gorącą wodą, wsypać łyżkę sody, dolać łyżkę octu i kilka kropli detergentu, zostawić na co najmniej pięć minut, a w razie potrzeby nawet na całą noc, następnie pojemnik dokładnie wypłukać

• czyszczenie kafelków - posypać kafelki sodą i wyszorować szorstką stroną gąbki; dla wzmocnienia efektu można dodać odrobinę płynu do czyszczenia łazienek

• czyszczenie kabiny prysznicowej - spryskać drzwi octem, po kilku minutach wyszorować gąbką z sodą, następnie spłukać

• czyszczenie sedesu - zasypać muszlę sodą i wyszorować szczotką; efekt można wzmocnić dodając do sody octu

• usuwanie kamienia ze słuchawki prysznicowej - do plastikowej torebki wsypać ćwierć szklanki sody i wlać szklankę octu, do środka włożyć słuchawkę, torebkę zawiązać, po godzinie torebkę zdjąć, a słuchawkę opłukać

• czyszczenie sreber, zapalniczek, fug, armatury, naczyń, urządzeń - nasypać sody na wilgotną ściereczkę lub szczotkę i pocierać do usunięcia osadów

• odrdzewianie śrubek - zardzewiałe miejsca posypać sodą i polać octem, a kiedy mieszanka przestanie bulgotać, wyszorować szczoteczką

• czyszczenie biżuterii srebrnej - wymieszać pastę z sody z odrobiną delikatnego środka myjącego (np. szamponu, płynu do mycia naczyń), nałożyć mieszankę na biżuterię i czyścić,pocierając szmatką lub szczoteczką

• czyszczenie biżuterii złotej - posypać biżuterię sodą, polać octem i wypłukać (UWAGA! ten sposób nie jest odpowiedni do czyszczenia kamieni jubilerskich i sztucznych pereł)

• wybielanie ubrań lub wzmacnianie kolorów - dodać pół szklanki sody do płynu do prania (UWAGA! sposób nie działa podczas prania w proszku)

• zastępowanie płynu do płukania tkanin - zamiast płynu wsypać pół szklanki sody

• usuwanie z tkanin plam z potu i smoły - w zabrudzone miejsca wetrzeć pastę z sody

• usuwanie z tkanin plam z krwi - w namoczoną plamę wetrzeć pastę z sody

• usuwanie z tkanin plam z soków i wina - posypać plamy sodą, a następnie zalać je wrzątkiem

• odświeżanie dywanów i wycieraczek - równomiernie posypać sodą dywan lub wycieraczkę, zostawić na noc, rano powierzchnię odkurzyć

• usuwanie zapachu z obuwia - wsypać sodę do butów na całą noc, rano wysypać, buty wyczyścić

• usuwanie zapachu z rur kanalizacyjnych - wsypać sodę i zalać wrzątkiem

• odtykanie rur kanalizacyjnych - do odpływu wsypać szklankę sody, zalać ją szklanką gorącego octu i spłukać po kilku minutach litrem gorącej wody, w razie potrzeby czynności powtórzyć

• usuwanie z podłogi plam z oleju samochodowego - polać plamę rozcieńczalnikiem i posypać sodą, zostawić na noc, rano zmieść sodę

• usuwanie rozcieńczalnika z narzędzi - namoczyć narzędzia w roztworze sody

• usuwanie zapachu z kompostownika - posypać odpadki sodą

Inne zastosowania sody oczyszczonej:

• usuwanie z dłoni zapachu czosnku i cebuli - na lekko wilgotne dłonie nasypać sody i dokładnie pocierać skórę, a następnie spłukać

• usuwanie zapachu stóp - regularnie moczyć stopy w roztworze sody

• usuwanie nieprzyjemnych zapachów i odświeżanie powietrza - wsypać sodę do bawełnianego woreczka lub pojedynczej skarpetki i umieścić w szafie, pod zlewem, w walizce lub innym miejscu; można też postawić otwarte pudełko z sodą w łazience, garderobie, szafkach i innych miejscach

• odladzanie powierzchni - zamarznięte schody i chodniki równomiernie posypać sodą; można też dodać piasku dla zwiększenia objętości (UWAGA! ten sposób odladzania nie niszczy obuwia, jest też całkowicie nieszkodliwy dla środowiska)

• neutralizowanie kwasu w starym akumulatorze - zalać akumulator roztworem sody w równych proporcjach

• usuwanie trawy i chwastów z chodnika lub bruku - posypać kępki sodą

• przedłużanie świeżości ciętych kwiatów - do wody w wazonie wsypać odrobinę sody

• dogaszanie ogniska - posypać ogień sodą

• odświeżanie śpiwora - do śpiwora wsypać trochę sody, wywietrzyć go na słońcu i wytrzepać przed użyciem

• zapobieganie poceniu - natrzeć kłopotliwe miejsca pastą z sody i zostawić na jakiś czas

• wygładzanie skóry na łokciach - masować skórę pastą z sody

• zastępowanie płynu do ust - pół łyżeczki sody wsypać do szklanki wody i wypłukać usta; można też przygotować płyn do płukania łącząc łyżeczkę sody i łyżeczkę soli z litrem wody

• odtykanie nosa - ćwierć łyżeczki sody zalać łyżką wody, wymieszać i wpuścić 1-2 krople do każdej dziurki

• zastępowanie pastylek na ból gardła - aspirynę rozpuszczoną w dwóch łyżeczkach gorącej wody zmieszać z łyżeczką sody, dolać pół szklanki ciepłej wody, wymieszać i wypłukać gardło

• usuwanie swędzenia po ukąszeniach owadów - swędzące miejsce posmarować pastą z sody i pozostawić do wyschnięcia

• usuwanie ciemieniuchy u niemowląt - posmarować główkę pastą z sody i spłukać

• leczenie aft - zmienione miejsca smarować wodą z odrobiną sody co najmniej cztery razy dziennie przy użyciu czystego wacika

• czyszczenie psiej sierści - posypać sierść niewielką ilością sody i wyszczotkować

• kąpanie psa - wsypać dwie łyżki sody do wody przeznaczonej do kąpieli i spłukiwania

• usuwanie zapachu z kuwety - dno kuwety posypać sodą, a następnie wsypać piasek lub żwirek

• usuwanie zapachu z posłania psa lub kota - posypać sodą miejsce, w którym sypia zwierzę i po kwadransie odkurzyć.

Co powinniśmy wiedzieć o sodzie oczyszczonej:

• soda rozpuszcza się w wodzie o temperaturze co najmniej 20°C

• świeżość sody sprawdza się poprzez dodanie kilku kropli octu lub soku z cytryny do połowy łyżeczki sody - silne bulgotanie gwarantuje świeżość sody

• ponieważ soda nie rysuje żadnych powierzchni, może być stosowana do czyszczenia urządzeń ze stali nierdzewnej, szkła, marmuru i innych delikatnych materiałów

• nie należy stosować do żywności i neutralizowania kwasów sody, która wchłonęła zapachy lub była wykorzystana do czyszczenia

Dom bez chemii, cz.2 - ocet w sprzątaniu i gotowaniu

Niektórzy nie potrafią wyobrazić sobie wielu potraw bez odrobiny octu, który nadaje im szczególny charakter, zakwasza i konserwuje. Warto pamiętać, że ocet może mieć sporo innych zastosowań - gotowanie to jedynie wierzchołek góry lodowej.

Ocet powstaje w wyniku naturalnej fermentacji gorszych jakości win gronowych i owocowych. Zależnie od tego, jakich win używa się przy produkcji, otrzymujemy ocet: winny, owocowy, spirytusowy lub balsamiczny. Tak uzyskany płyn zawiera witaminy, enzymy, aminokwasy i mikroelementy

Sprzątanie  - ocet spirytusowy:

• dobrze sprawdza się jako środek dezynfekujący, szczególnie wnętrza lodówki, desek do krojenia i blatu kuchennego (wcześniej należy sprawdzić działanie w niewidocznym miejscu - nie każdy rodzaj blatu będzie tolerował ocet), skutecznie usuwa pleśń

• usuwa nieprzyjemne zapachy ze sprzętów (np. lodówki) i pomieszczeń - wystarczy pozostawić w nich pojemnik z odrobiną octu

• radzi sobie z osadem z kamienia i wody na grzałce czajnika elektrycznego - wlej do niego jedną szklankę octu i wody, zagotuj roztwór i pozostaw na kilkanaście godzin. Dzięki temu czajnik będzie nie tylko czystszy, ale podczas gotowania pochłonie mniej energii

• czyści kuchenkę mikrofalową - roztwór z ¼ szklanki wody i octu gotuj przez 5 minut w najwyższej temperaturze, następnie przetrzyj nim kuchenkę

• usuwa kamień z bębna pralki - roztwór o proporcjach ⅓ octu i ⅔ wody wlej do pojemnika na proszek i pierz w temperaturze 95 stopni (bez prania wewnątrz pralki)

• usuwa osad z kawy i herbaty, który odkłada się na ściankach termosu - wystarczy do ¼ szklanki octu i wody dodać parę ziarenek ryżu, pozostawić na noc, a  przed ponownym użyciem dokładnie wypłukać termos zimną wodą

• nadaje połyski podczas mycia okien, luster i innych szklanych powierzchni, a także elementów z mosiądzu i miedzi

• roztwór z wodą w stosunku 1:1 czyści buty z plam soli, które powstają w kontakcie ze śniegiem

• usuwa plamy z wykładziny dywanowej - 1 łyżka octu i 1 łyżka krochmalu utworzą  pastę, którą należy wetrzeć w plamę a po wyschnięciu odkurzyć

• wybiela skarpety - 1 szklanka octu i 1 ½ litra wody po zagotowaniu utworzy roztwór, w którym należy namoczyć skarpetki przez noc, a rano wyprać w pralce

• odświeża i poprawia wygląd boazerii - zmieszaj 2 łyżki ciepłej wody, 2 łyżki oliwy z oliwek i 4 łyżki, tak przygotowaną emulsją przetrzyj boazerię, następnie wytrzyj ścierką

• usuwa naklejki i etykiety z opakowań szklanych, plastykowych i innych gładkich powierzchi - namocz rogi etykiety octem i powoli zacznij odrywać (możesz do tego użyć np. starej karty płatniczej), żeby usunąć pozostałości kleju wystarczy przetrzeć szmatką nasączoną octem

• pomaga w usuwaniu śladów po długopisie - wystarczy zmoczyć gąbkę lub papierowy ręcznik odrobiną octu

• czyści żelazko z pozostałości po krochmalu.

Inne zastosowania octu:

• przed obieraniem ziemniaków natrzyj nim ręce  - nie poczernieją

• jeśli patelnie przetrzesz watką nasączoną octem rozgrzany olej nie będzie pryskał

• 2 lub 3 filiżanki octu owocowego dodane do kąpieli oczyszcza i pielęgnuje tłustą skórę

• kąpiel octowo - cytrynowa pomaga się odprężyć (przygotujesz ją polewając octem 3 drobno pokrojone plastry cytryny i pozostawiając na 2 godziny, potem przecedź płyn i wlej do wanny)

• płukanie włosów w słabym roztworze octu zapobiega ich przetłuszczaniu.

Ocet jest również ceniony za jego właściwości lecznicze. Zawiera duże ilości potasu, który pełni w naszym organizmie wiele funkcji: pomaga w pozbyciu się zbędnej ilości wody, likwiduje obrzęki, nadmierne łzawienie oczu, łagodzi kaszel spowodowany nadwyżką śluzu. Kiedy nasz organizm ma niewystarczająco dużo potasu mogą pojawić się: drganie powiek i mięśni, skurcze mięśniowe, osłabienie odporności, osłabienie i bezsenność.

Jak zrobić ocet jabłkowy?

• 1 kg jabłek, skórek, ogryzków - wszystkiego co zazwyczaj wyrzucasz po zjedzeniu jabłka

• 1 ¾ litra przegotowanej wody

• 2 łyżeczki cukru na jedną szklankę wody

Jabłka należy zmieszać z posłodzoną wcześniej wodą w szklanym naczyniu o szerokiej szyjce. Naczynie zawiń płótnem i pozostaw w ciemnym, ciepłym miejscu na około 4 tygodnie. Po tym czasie przecedź płyn przez kilkakrotnie złożoną gazę i rozlej do szczelnie zamykanych butelek.

Właściwości lecznicze octu jabłkowego:

• przy użądleniu i ukąszeniu przez owady - dezynfekuje i uśmierza ból

• pomaga łagodzić objawy astmy, kiedy natrzemy nim plecy

• łagodzi objawy anginy i bezsenności

• łagodzi ból przy zwichnięciach i przemęczeniu  mięśni

• w przypadku poparzenia zapobiega tworzeniu się pęcherzy,

• syrop sporządzony na jego octu jabłkowego łagodzi kaszel, objawy zapalenia tchawicy i kokluszu

• leczy grzybicę i trądzik

• może niwelować dolegliwości choroby lokomocyjnej

• przyśpiesza spalanie tłuszczu, przez co może wspomagać odchudzanie

• jest polecany w osłabieniu pamięci, chorobach reumatycznych, wrażliwości na zimno

• przeciwdziała procesom miażdżycowym

Ocet jabłkowy można przyjmować profilaktycznie, aby wzmacniać organizm i unikać niektórych chorób:

• dzieci - 1 szklanka wody, 2 łyżeczki miodu i 1 łyżeczka octu jabłkowego - podawaj raz dziennie

• dorośli - ½ szklanki wody, dwie łyżeczki miodu i 2 łyżeczki octu jabłkowego - przyjmuj 2 razy dziennie.

Ocet balsamiczny
Ocet balsamiczny cieszy się dużym uznaniem w kuchni. Coraz częściej w przepisach kulinarnych pojawiają się potrawy “all'aceto balsamico”. Jego zadaniem jest jedynie poprawienie smaku posiłków, dlatego stosuje się go zazwyczaj w niewielkich ilościach.

Gotowanie - ocet balsamiczny:

• wzbogaca smak majonezu i sosu

• doprawia sałatki

• dobrze smakuje z rybą, czerwonym mięsem, drobiem i dziczyzną

• czasem stosuje się jako sos do polania lodów śmietankowych (alla Matilade)

• poprawia smak potraw z buraków i kapusty.

Dom bez chemii, cz.3 - naturalne środki czystości

1. Płyn do mycia naczyń z soli i octu:
   - 400 ml wody
   - 200 g soli drobnoziarnistej
   - 100 ml octu spirytusowego
   - sok z 3 cytryn.
   Wszystkie składniki należy zmieszać ze sobą i gotować około 10 min, aż płyn zgęstnieje.
   

2. Płyn do mycia naczyń z octu i sody oczyszczonej:
   - 2 litry gorącej wody
   - 1 łyżeczka octu
   - 1 łyżeczka sody oczyszczonej
   - 5 g płatków mydlanych
   - kilka kropel olejku herbacianego.
   Składniki dokładnie wymieszać, płyn przechowywać w szklanym pojemniku.

3. Płyn do mycia naczyń z płatków mydlanych:
   - 2 szklanki gorącej wody
   - ¼ szklanki rozdrobnionych płatków mydła
   - ¼ szklanki płynnej gliceryny
   - ½ łyżeczki dowolnego olejku zapachowego.
   Płatki mydła należy zmieszać z gorącą wodą (do rozpuszczenia). Następnie - po ostygnięciu -  dodać glicerynę i olejek zapachowy. Kiedy mieszanka uzyska postać żelu, można przelać ją do butelki.

4. Płyn do mycia szyb i luster:
   - 8 szklanek wody
   - 1 szklanka octu
   - ¼ płynnej gliceryny (zapobiega osadzaniu się kurzu).
   Wszystko należy zmieszać w misce lub butelce z rozpylaczem. Jeśli chcesz pozbyć się smug najlepiej (po umyciu) przetrzeć okno gazetą.

5. Uniwersalny płyn do czyszczenia (okien, luster, szafek kuchennych):
   - 400 ml wody destylowanej
   - 100 ml czystego alkoholu
   - 10 kropel płynu do mycia naczyń (punkt 1.)
   - kilka kropel dowolnego olejku zapachowego.
   Zmieszać wszystkie składniki i przelać do szklanej buteleczki ze spryskiwaczem.

6. Płyn do polerowania mebli:
   - 2 szklanki oliwy z oliwek
   - ½ szklanki soku z cytryny.
   Oliwę należy zmieszać z sokiem z cytryny i wetrzeć w meble. Następnie przetrzeć suchą szmatką.

7. Płyn do usuwania kamienia:
   - 1 szklanka wody
   - 2 łyżeczki soli
   - 1 szklanka octu jabłkowego.
   Tak przygotowaną mieszanką należy polać miejsca, na których pojawił się kamień i pozostawić na noc. Rano spłukać zimną wodą.

8. Płyn do dezynfekcji:
   - 1 litr wody
   - 20 kropli wyciągu z nasion z grejpfruta.
   Wystarczy zmieszać składniki i przelać do butelki z rozpylaczem. Płynem można dezynfekować niemal wszystkie powierzchnie w domu. Zamiast wyciągu z nasion z grejpfruta można użyć olejku pomarańczowego (przy 50% stężenia olejku wystarczy 1 łyżeczka na 10 l wody). Płyn usuwa tłuszcz i zabrudzenia z kuchenki.

9. Proszek do czyszczenia dywanów:
   Wystarczy użyć sody oczyszczonej w czystej postaci - rozsypana równomiernie i wtarta w plamę soda nie tylko ją usuwa, ale także dezynfekuje dywan i neutralizuje przykre zapachy. Sodę należy pozostawić na dywanie przez całą noc a rano usunąć odkurzaczem.

10. Krem do czyszczenia sanitariów:
    Krem to „papka” składająca się z sody oczyszczonej i płynu do mycia naczyń z punktu1. Świetnie radzi sobie z najmocniejszymi zabrudzeniami, np. zaschniętym tłuszczem na kuchence, zaciekami pod prysznicem i w zlewie, a nawet przypalonymi garnkami.

---