3.2. Rodzaje aktów prawa miejscowego

W ramach przepisów prawa miejscowego wyróżniamy następujące rodzaje aktów prawa miejscowego:
1) akty zawierające statuty
Upoważnienie do wydawania statusu ma charakter generalny i wiąże się z ustawowym upoważnieniem dla jednostek samorządu terytorialnego do samodzielnego uregulowania materii statutowych. Przez nadanie takiego upoważnienia państwo przenosi na wspólnoty samorządowe pewien swój zakres kompetencji do stanowienia prawa. Korzystanie z upoważnienia do ustalania statusów należy do cech samorządu terytorialnego w naszym kraju. Stanowienie to ma charakter autonomiczny, bowiem decydują tutaj tylko i wyłącznie organy samorządu terytorialnego. Statusy są uchwalane w drodze uchwał, są przyjmowane przez organy stanowiące.
2) akty zawierające przepisy wykonawcze, czyli akty wydawane na podstawie szczegółowych upoważnień
Organy jednostek samorządu terytorialnego, jak również organy administracji rządowej mogą wydawać akty prawne prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Stanowią o tym trzy ustawy z 5 czerwca 1998 r. (o samorządzie województwa i administracji rządowej w województwie i o samorządzie powiatowym), ponadto ustawa o samorządzie gminnym z 8 marca 1990r. W przypadku tych przepisów musi istnieć wyraźne upoważnienie ustawowe do wydania przepisów o takim charakterze. W upoważnieniu takim określa się przesłanki tworzenia norm prawnych niższego rzędu, określa się przedmiot regulacji, zakres regulacji, jak również sposób regulacji. Upoważnienie takie powinno również zawierać wyraźne określenie, co do organu, który ma być właściwym do wydania tych przepisów oraz w upoważnieniu tym powinien być zakreślony katalog spraw przekazanych do uregulowania.
3) przepisy porządkowe wydawane na podstawie upoważnień generalnych
Przepisy porządkowe wydawane są w oparciu o generalne upoważnienie zawarte w ustawach o administracji rządowej w województwie (art. 40), o samorządzie powiatowym (art. 41) i o samorządzie gminnym (art. 40 ust. 3 i 4). Przepisy o charakterze porządkowy wydają także dyrektorzy urzędów morskich na podstawie art. 48 ustawy z 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej , jak również okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego na podstawie art. 66 ustawy z 6 września 2001 r. o rybołówstwie morskim . Art. 40 ustawy z 5 czerwca 1998 r. stanowi, iż wojewoda może wydawać przepisy porządkowe w formie rozporządzeń porządkowych. Rada Powiatu wydaje przepisy porządkowe formie uchwały na szczeblu powiatu. Odstępstwo od tej reguły przewiduje ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym stanowiąc w art. 42 ust. 2, że w przypadkach niecierpiących zwłoki powiatowe przepisy porządkowe może wydawać zarząd powiatu. Na szczeblu gminnym przepisy porządkowe ustanawiane są przez radę gminy w drodze uchwały. W sytuacjach niecierpiących zwłoki, jeżeli chodzi o gminę przepisy może wydać wójt, burmistrz, prezydent w drodze zarządzenia. Przepisy porządkowe nie mogą być wydawane, jeżeli dana materia uregulowana jest w ustawie lub w innych przepisach powszechnie obowiązujących, czyli przepisy porządkowe mogą być wydawane jedynie wówczas gdy dana kwestia nie jest uregulowana w ustawie ani w przepisach powszechnie obowiązujących stanowionych zarówno przez centralne organy państwa bądź terenowe organy administracji rządowej.

Akty prawa miejscowego wydają terenowe organy administracji rządowej - wojewodowie i organy administracji niezespolonej, oraz organy samorządu terytorialnego - zwłaszcza rady gmin, rady powiatów, sejmiki województw. Akty te muszą być wydane na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. Taki jest wymóg konstytucji.
W województwie sejmik

Sejmik województwa wydaje akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części. Akty te podpisuje przewodniczący sejmiku niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Akty prawa miejscowego obowiązują na obszarze, odpowiednio: województw, powiatów, gmin.
Wojewoda może wydawać też rozporządzenia porządkowe w sprawach nieuregulowanych w ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia oraz zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
Przepisy porządkowe ogłasza się w obwieszczeniach oraz w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w ośrodkach masowego przekazu, niezależnie od ogłoszenia przepisów porządkowych w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
Konieczna uchwała

Akty rady powiatu i gminy są przyjmowane w formie uchwał, ogłaszanych w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Przepisy porządkowe muszą być ponadto opublikowane w środkach masowego przekazu i w obwieszczeniach albo w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

Co regulują akty prawa miejscowego
Sprawy powiatu	Sprawy gminy
Rada powiatu wydaje akty dotyczące w szczególności spraw: - wymagających uregulowania w statucie, - porządkowych związanych z koniecznością ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego; przepisy te są stanowione przez radę powiatu wtedy, gdy przyczyny uzasadniające ich wydanie występują na obszarze więcej niż jednej gminy, - szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu, - zasad i trybu korzystania z powierzonych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.	Rada gminy stanowi przepisy dotyczące: - wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, - organizacji urzędów i instytucji gminnych, - zasad zarządu mieniem gminy, - zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, - spraw porządkowych związanych z koniecznością ochrony życia, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Nie każda uchwała rady gminy, miasta, powiatu czy sejmiku województwa jest aktem prawa miejscowego. Wiele uchwał ma wyłącznie charakter aktów kierownictwa wewnętrznego. Akty prawa miejscowego są natomiast adresowane do nieokreślonej grupy osób, wyznaczając im ich prawa lub obowiązki.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
W przypadkach niecierpiących zwłoki przepisy porządkowe mogą wydawać w formie zarządzeń, odpowiednio: zarządy powiatu i gminy.

Akty prawa miejscowego organów administracji rządowej w województwie.


Akty prawa miejscowego są aktami powszechnie obowiązującymi (czyli dotyczą wszystkich mieszkańców oraz podmioty znajdujące się pod działaniem tych organów stanowiących takie normy prawne). Najważniejszą cechą odróżniającą przepisy prawa miejscowego od przepisów powszechnie obowiązujących jest lokalny charakter miejsca obowiązywania tych norm, gdyż nie obowiązują one poza obszarem na jakim zostały określone.
Obecnie obowiązująca Konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które Konstytucja nazywa aktami prawa miejscowego. Art.87 ust.2 Konstytucji zalicza akty prawa miejscowego do źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Według art.94 Konstytucji terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Według art.88 ust.1 Konstytucji warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Obecnie wydawanie aktów reguluje ustawa z dnia 05.06.1998r. o samorządzie województwa (Rozdział 8 art. 89 do art.91).
Terenowymi organami adm. rządowej są wojewodowie oraz kierownicy urzędów rejonowych, zespolonych służb, inspekcji i straży. Terenowe organy adm. rządowej mogą wydawać akty wykonawcze prawa miejscowego jedynie w granicach upoważnienia ustawowego. Wojewoda jako terenowy organ adm. rządowej jest organem monokratycznym i swoim działaniem reprezentuje rząd, może wydawać akty powszechnie obowiązujące prawa miejscowego oraz przepisy porządkowe. Przepisy porządkowe wydawane są w formie rozporządzeń i mogą mieć formę aktu samoistnego gdy zostaną spełnione dwa podstawowe warunki, tj. brak uregulowania w innych ustawach i przepisach powszechnie obowiązujących oraz istnienie zagrożenia dla dóbr określonych ustawowo (życia, zdrowia i mienia obywateli). Aktami wykonawczymi pozostałych organów są zarządzenia i mają one charakter wewnętrzny dot. organów służbowo i funkcjonalnie powiązanych z danym organem.
Wojewoda wydaje także przepisy porządkowe w formie rozporządzeń porządkowych. W przeciwieństwie do przepisów wykonawczych przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie karę grzywny wymierzoną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. Dlatego akt prawa miejscowego stanowiący przepisy porządkowe może zawierać przepisy karne, przy czym jedyną sankcją karną może być kara grzywny w granicach określonych przepisami kodeksu wykroczeń. Obecnie, po uwzględnieniu zmian, kodeks wykroczeń przewiduje, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20zł do 5000zł. W postępowaniu mandatowym- w drodze mandatu karnego- grzywny wymierza się w wysokości od 10zł do 500zł. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego reguluje ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych.
Nadzór nad aktami prawa miejscowego, stanowionymi przez wojewodę oraz organy rządowej administracji niezespolonej sprawuje Prezes RM. Prezes RM uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania (z rozporządzeniami). Prezes RM ma uprawnienia do uchylenia aktu prawa miejscowego z powodu niezgodności takiego aktu z polityką rządu lub naruszeniem zasad rzetelności i gospodarności. Akt Prezesa RM podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Ustawa o administracji rządowej w województwie stanowi, iż Prezes RM ustala, w drodze rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa miejscowego ustanowionych przez wojewodę i organy administracji. Każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego ( wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej), może po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis lub organu uprawnionego do uchylenia przepisu w trybie nadzoru, do usunięcia naruszenia zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego
Akty stanowione przez sejmik województwa, wojewodę i org. adm. niezespolonej a także przez rade powiatu i gminy podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym, który jest wydawany przez wojewodę. Dzień wydania Dz.Urz. jest dniem ogłoszenia aktu prawa miejscowego. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia, jeżeli nie stanowią inaczej. Rozporządzenia porządkowe wojewody i powiatowe przepisy porządkowe ogłasza się również w środkach masowego przekazu oraz w drodze obwieszczeń jak również w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

Akt planowania jako szczególna forma działalności administracji publicznej.

Jedną z form działania administracji publicznej jest decyzja administracyjna. Jest ona jednym z wielu rodzajów aktów administracyjnych. Stanowi istotny instrument sterowania procesami społeczno-gospodarczymi. Można, więc decyzję traktować jako akt woli organu administracji publicznej, którego celem jest organizowanie społeczeństwa. Decyzja może zezwalać lub nie pozwalać na określone zachowania, zawsze stanowi akt wyboru między przewidzianymi w prawie opcjami, często jest to wybór alternatywny.

Decydentem jest podmiot podejmujący decyzje, a więc podmiot posiadający uprawnienia do wyboru określonej alternatywy. Poprzez decydenta należy rozumieć nie tylko osobę, ale także całą strukturę organizacyjną.

W postępowaniach mających na celu wydawanie decyzji biorą udział różne podmioty administracji publicznej. Procedura ta jest sformalizowana, często jednak zdarza się, że współpraca tych podmiotów jest nieformalna. Rezultatem całego postępowania jest decyzja, powstała na wskutek działalności więcej niż jednego podmiotu wpływającego na jej treść. Współczesna administracja stosuje coraz częściej rozwiązania systemowe, które są brane pod uwagę także w teorii decyzji. Stanowisko to pomaga wyjaśnić istotę i sens całej procedury decyzyjnej w społeczeństwie, które ma nowe potrzeby i oczekiwania względem działalności administracji. Ułatwia także, zrozumienie relacji pomiędzy funkcjonowaniem administracji publicznej a podmiotami spoza administracji wraz z określeniem wpływu tych podmiotów na podejmowaną decyzje. Jakość tej formy działalności administracji jest w dużym stopniu uzależniona od zorganizowania tego systemu i każdorazowej procedury decyzyjnej. Regulacja prawna tego procesu jest uzależniona od władz ustawodawczych danego kraju. W polskim systemie prawnym uregulowany jest on przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, który jest bardzo sformalizowany.

Procedura podejmowania decyzji składa się z szeregu różnych etapów. Pierwszym i zasadniczym jest określenie zakresu i przedmiotu przyszłej decyzji, jej celów, wzięcie pod uwagę wszelkich czynników determinujących ten akt woli organu.

Determinanty decyzyjne mogą być różnego rodzaju np. polityczne, psychologiczne oraz techniczne. Z uwagi na ścisłe powiązania działań administracji publicznej z polityką przy procedurze decyzyjnej nieunikniony jest wpływ systemu społeczno - politycznego. Determinanty psychologiczne wynikają z faktu, iż decyzje podejmowane są przez ludzi. Nie można pominąć również wpływów i uwarunkowań powiązanych z różnego rodzaju metod wydawania decyzji optymalnych w danej sprawie.

Proces decyzyjny to wybór pomiędzy różnymi opcjami, co oznacza, że zostanie wybrana ta, która względem decydenta jest właściwa w danej sytuacji, czyli nadrzędna nad pozostałymi możliwościami. Oznacza to również, że decyzja ma charakter subiektywny, gdyż to podmiot wydający dany akt musi zrównoważyć dwie wartości słuszny interes strony oraz interes publiczny. Kodeks postępowania administracyjnego zawiera zasady postępowania, które maja służyć zarówno decydentowi jako pewnego rodzaju wskazówki przy podejmowaniu decyzji oraz podmiotowi ubiegającemu się o wydanie tego aktu zapewniając mu w ten sposób podstawę do ochrony jego interesu. Zasady postępowania administracyjnego mają szczególne znaczenie w decyzjach tzw. uznaniowych, czyli takich, w których mamy do czynienia z uznaniem administracyjnym.

Rozważając nad systemem decyzyjnym nie można zapomnieć o spornym charakterze decyzji. Często, bowiem nadając komuś dane prawo inny podmiot go nie uzyskuje, lub odbywa się to niejako jego kosztem. W tym przypadku mamy do czynienia z sporem indywidualnym jednostek spoza administracji. Spory dotyczą również pracowników organizacji tzw. konflikty wewnątrzorganizacyjne. Istnieją także spory pomiędzy organami, a ich przedmiotem jest właściwość miejscowa lub rzeczowa. Pozytywny spór ma miejsce, gdy dwa organy o innej właściwości miejscowej bądź rzeczowej zobowiązują się do wydania danej decyzji, natomiast spór negatywny ma miejsce, gdy żaden z nich nie podejmuje się wydania pożądanego aktu.

Struktura organizacyjna aparatu administracyjnego, podobnie jak struktury niepublicznych organizacji, powoduje powstawanie różnego rodzaju sporów o naturze czysto pracowniczej. Przykładami mogą tu być konflikty płacowe, spory wynikające z niewłaściwego podziału pracy itp. Mogą mieć one różny charakter bądź jawny bądź ukryty. W przypadku konfliktów w procedurze podejmowania decyzji, ujawnienie ich może przyczynić się do niewskazanych prób manipulacyjnych ze strony podmiotów zainteresowanych wynikiem tego procesu. Procedura wydawania decyzji administracyjnych jest, więc uzależniona od sprawnego systemu organizacyjnego całego aparatu administracyjnego.

Formą działania administracji publicznej są akty planowania. Procesem prowadzącym do wydania takiego aktu jest planowanie, natomiast jego efektem jest plan, czyli dokument zwierający ogólne założenia, co do realizacji celów tego planu. W literaturze zwraca się szczególna uwagę na uzależnienie systemu decyzyjnego od dobrego planowania. Tu jednak mamy do czynienia z planami prawnymi, czyli ustawowo nakazanymi aktami, tworzonymi dla określenia kierunków rozwoju społecznego na danym obszarze tudzież finansów publicznych. Powstają one nie tylko dla dobrego funkcjonowania władzy, ale także dla lepszego jej kontrolowania. Kontrola ta dotyczy podmiotów administracji publicznej. Podejmując ten temat należy jednak pamiętać o drugiego rodzaju kontroli, czyli tej, która dotyczy realizacji określonych założeń. Często, bowiem działalność ludzka odbiega od najskuteczniejszego wykonania planu. Należy, więc poprzez kontrolę określić pewne odchylenia i błędy by móc je skutecznie i szybko naprawić już na etapie planowania, za pomocą wyspecjalizowanych w tym celu organów kontrolnych, a także na etapie realizacji, jeżeli zajdzie taka potrzeba. Podmioty administracyjne mając to na uwadze bardziej przykładają się do należytego podejmowania działań planistycznych i przyczyniają się do poprawienia działalności administracji.

Tworzenie planów w funkcjonowaniu administracji publicznej ma istotne znaczenie. Jest to, bowiem jedna z form jej działania. Podstawowym planem o oddziaływaniu ogólnokrajowym jest budżet państwa. Ma on ogromne znaczenie dla kraju i jego obywateli. Dużą ilość aktów normatywnych stanowią akty wykonawcze do ustawy budżetowej. Na ich podstawie podejmowane są różnego rodzaju decyzje dotyczące poszczególnych osób. Wraz ze wzrostem rozwoju cywilizacyjnego zwiększyło się zapotrzebowanie na plany w jednostkach administrujących. Ewoluował także ich charakter, teraz maja one formę zadaniową. Dokonując klasyfikacji planów możemy wyróżnić ich następujące rodzaje: plany krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe. Plany krótkoterminowe mają charakter wykonawczy, a więc obejmują planowanie środków. Plany średnioterminowe to np. plany dotyczące stabilizacji gospodarki. Nie mogą one dotyczyć zbyt krótkiego ani zbyt długiego okresu ze względu na niestabilny charakter gospodarczy. Plany przekraczające okres dziesięcioletni stanowią planowanie długoterminowe.

Kontynuując klasyfikację planów należy wspomnieć również o planach ramowych oraz planach wykonawczych. Plany ramowe nie podlegają bezpośredniemu wykonaniu, ponieważ ich postanowienia są realizowane przez kolejne plany cząstkowe. Natomiast planowanie wykonawcze jest podstawą do podejmowania indywidualnych decyzji. Przykładem może być plan o warunkach zabudowy i rozgospodarowania terenu, który jest ogólnym planem a na jego podstawie wydawane są indywidualne decyzje. W klasyfikacji możemy także wyróżnić plany imperatywne i plany indykatywne. Plany imperatywne to takie, których adresat jest prawnie zobowiązany do ich wykonania. Plany indykatywne natomiast wskazują pewne ogólne cele albo wyznaczają granice danego zagadnienia.

Planowanie jest etapem procesu decyzyjnego o szczególnym znaczeniu. Dotyczą one przyszłych zdarzeń i mają charakter generalny oraz całościowo podejmują dane zagadnienie. Konsekwencją tego jest odmienność procedury planistycznej od procedury uregulowanej w Kodeksie postępowania administracyjnego. Pierwszy etap postępowania planistycznego powinien obejmować określenie zakresu planu. Determinowany on jest różnymi czynnikami, aby więc podjąć jakiekolwiek działania planistyczne należy zidentyfikować nieprawidłowości, które mogą powodować różnego rodzaju zagrożenia w przyszłości.

Kolejnym etapem planowania jest sformułowanie celów, które mają być osiągnięte poprzez wykonanie planu. Następnie przechodzimy do etapu pozyskiwania środków i realizacji przyjętych założeń. Tę fazę procesu planowania można też określić jako planowanie alternatyw. Charakterystyczne dla procesu planowania jest to, że nie można poprzestać na przyjęciu tylko jednego środka. Plan stanowi zbiór różnych środków wzajemnie od siebie zależnych. W rozwiązywaniu skomplikowanych problemów planistycznych można się posłużyć elektroniczną techniką przetwarzania danych. Minusem jest fakt, że ma ona jednak ograniczone zastosowanie.

Różnicą między podejmowaniem decyzji planistycznych a podejmowaniem decyzji jednostkowych jest taka, że te pierwsze wymagają znacznie większej ilości informacji. Jakość planów zależy, bowiem w znacznym stopniu od tego, czy podmiot planujący ma do dyspozycji odpowiednie informacje.

Plany w zasadzie nie kształtują bezpośrednio stosunków społecznych i gospodarczych, ale mają ogromny wpływ pośredni na nie. Założenia planu powinny być determinowane konkretnymi wzorcami zachowań gdyż wpływają na różnego rodzaju decyzje jednostkowe lub akty normatywne. Ważnym elementem jest również organizacja odpowiedniego systemu decyzyjnego.

Powracając do tematu kontroli podkreślić należy jeszcze raz, że powinna występować ona zarówno na etapie przygotowania planu, jak i jego realizacji. Na etapie planistycznym należy w szczególności kontrolować, czy założone cele są możliwe do osiągnięcia. W kolejnej fazie czy zostały zrealizowane, według założeń. Plan powinien być elastyczny na wypadek potrzeby wprowadzania do niego późniejszych poprawek. Często są one nieuniknione, gdyż szybko zmieniająca się sytuacja polityczna i gospodarcza zmusza do zmiany celów bądź sposobów ich realizacji.

Zestawiając ze sobą różne formy działalności administracji publicznej należy podkreślić, że działalność planistyczna ma szczególny charakter. Związana jest, bowiem z następującymi czynnikami: sposobem wyrażania założeń planu, odpowiedniej wewnętrznej strukturze planu, powiązaniami pomiędzy postanowieniami planistycznymi a innymi rozstrzygnięciami porządku prawnego. Jest także pewną prognozą na przyszłość, a nie tak jak w przypadku chociażby decyzji odpowiedzią na dany stan faktyczny.

Akty prawa miejscowego wydawane przez organy administracji rządowej w województwie

Oprócz aktów prawa powszechnie obowiązującego, dotyczących wszystkich osób przebywających na terenie państwa polskiego, wyróżnić możemy także akty prawa miejscowego. Różnią się one od aktów prawnych powszechnie obowiązujących przede wszystkim tym, iż dotyczą osób przebywających jedynie na określonym terenie (np. gmina czy powiat). Mimo więc, ze mają charakter także prawa powszechnie obowiązującego, ich zakres ma wyłącznie znaczenie lokalne.

Kwestie związane z aktami prawa miejscowymi zostały uregulowane w Konstytucji, która sytuuje je wśród źródeł prawa. Zgodnie z artykułem 87 ust. 2 ustawy zasadniczej, źródłem prawa są akty prawa miejscowego; mają one charakter powszechnie obowiązujący na terenie, który podlega pod zakres działania organów, który dany akt ustaliły. Na podstawie art. 94 konstytucji, terenowe organy administracji rządowej wydają akty prawa miejscowego. Podstawa oraz zakres obowiązywania tych aktów określone są w stosownej ustawie. Także zasady i tryb wydania aktów prawa miejscowego został uregulowany w ustawie. Aby dany akt zaczął na dany terytorium obowiązywać niezbędne jest, zgodnie z art. 88 ust. 1 Konstytucji, jego ogłoszenie we właściwym publikatorze. Ustawą regulującą kwestie związane z wydawaniem aktów normatywnych jest ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (przepisy rozdziału 8 od art. 89 do art. 91).

Do terenowych organów administracji rządowej zaliczamy wojewodów, a także kierowników urzędów rejonowych, zespolonych służb, inspekcji i straży. Wydawanie przez te organy aktów normatywnych może nastąpić dopiero po upoważnieniu ich do tego stosownych ustawach. Wojewoda jest jednoosobowym reprezentantem rządu w terenie. Przepisy prawa upoważniają go do wydawania aktów prawa miejscowego powszechnie obowiązującego oraz do wdawania przepisów porządkowych. Przyjętą formą dla przepisów porządkowych jest forma rozporządzenia. W przypadku, gdy w danym zakresie nie ma uregulowań ustawowych lub nie są one unormowane w inny sposób, oraz gdy zachodzi sytuacja zagrożenia dóbr określonych ustawowo, takich jak życie, zdrowie itd., przepisy porządkowe mogą mieć formę aktu samoistnego. Wydawane przez wojewodę rozporządzenia porządkowe mogą, w odróżnieniu od przepisów wykonawczych, nakładanie kary grzywny na osoby, które je naruszają. Nałożenie kary następuje na podstawie przepisów zawartych w ustawie prawo o wykroczeniach. Tym samym, co do zasady akt prawa miejscowego może zawierać przepisy karne, z zastrzeżeniem, iż jedyna karą, jaką można nałożyć jest kara grzywny (jej granica określona jest kodeksem wykroczeń - tj. w wysokości od 20 złotych do 5000 złotych). Dodatkowo, w trakcie postępowania mandatowego, na podstawie mandatu karnego można wymierzyć grzywnę w wysokości od 10 złotych do 500 złotych. Pozostałe organy administracji rządowej terenowej wydają akty prawa miejscowego w formie zarządzeń. Charakteryzują się one wewnętrznym charakterem i zazwyczaj dotyczą tych organów, instytucji i urzędów, które są powiązane z nimi zarówno funkcjonalnie jak i służbowo.

Kwestie związane z trybem ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz jego zasady uregulowane są w ustawie o ogłaszaniu aktów normatywnych.

Nad prawidłowym wydawaniem aktów normatywnych wydawanych przez wojewodę oraz pozostałe organy administracji rządowej w terenie nadzór sprawowany jest przez Prezesa Rady Ministrów. W przypadku ich niezgodności z ustawami oraz aktami wykonawczymi do tych ustaw, czyli rozporządzeniami, Prezes Rady Ministrów może uchylić je w trybie nadzoru. Tryb kontroli aktów prawa miejscowego wydanego przez organy administracji rządowej w terenie, uregulowany powinien być w drodze rozporządzeni Prezesa rady Ministrów, wydanego na podstawie ustawy o administracji rządowej. Wydane przez premiera akty dotyczące uchylenia jakiegoś aktu prawa miejscowego powinny być ogłaszane w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Uchylenie aktu prawa miejscowego następuje zazwyczaj w związku z wydaniem go z naruszeniem zasad gospodarności lub rzetelności a także, gdy jest ono niezgodne z aktualna polityka rządu.

W przypadku stwierdzenia, iż wydany akt prawa miejscowego narusza czyjś interes prawny, lub tez stwierdzone zostanie naruszenie czyjegoś interesu, można wezwać organ, który dany akt wydał do uchylenia powyższego przepisu. Bezskuteczne wezwanie organu może skutkować zaskarżeniem danego aktu do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Wszystkie akty prawa miejscowego, ustanowione przez wojewodę, organy administracji niezespolonej a także akty stanowione przez radę gminy, miasta czy powiatu musza zostać ogłoszone w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Dziennik urzędowy jest publikatorem wydawanym przez wojewodę. Za dzień ogłoszenia danego akty uznaje się datę, z jaką wydano dziennik. Przepisy prawne przewidują, iż akty prawa miejscowego wchodzą w życie dopiero po upływie czternastu dni od ich ogłoszenia, chyba ze przepisy szczegółowe przewidują inaczej. Przepisy porządkowe wydawane przez wojewodę w formie rozporządzeń oraz powiatowe przepisy porządkowe także są ogłaszane w stosownych publikatorach lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty na określonym obszarze.

---