1.Komparatystyka oświatowa- comparative education - samodzielna dyscyplina naukowa - dyscyplina międzynarodowa - międzydyscyplinarna(interdyscyplinarna) związana z innymi naukami ( z filozofią - szczególnie z f. edukacji, socjologia - s. edukacji, politologią - p. oświatową, społeczną, historią - h. edukacji, antropologią kulturową, prawem, ekonomią, geopolityką) ; wzajemna zależność. Przedmiot badań - analiza faktów oświatowo- wychowawczych w wielu różnych krajach na świecie w kontekście sytuacji politycznej, ekonomicznej, społecznej, kulturowej tych krajów.

Właściwa metoda dla komparatystyki stworzona została w Stanach Zjednoczonych i jest metodą międzynarodową. Metoda ta składa się z czterech metod:

1) Deskrypcja- opis zjawisk analizowanych porównawczo;

2) Interpretacja- tłumaczenie, wyjaśnianie zjawisk analizowanych porównawczo;

3) Jukstapozycja- ustawić go tak, aby mieścił się w pewnych granicach, zestawić elementy analizy porównawczej, odpowiadającej sobie);

4) Wartościowanie- ocena;

Ojcem komparatystyki jest Pedro Rossello, utworzył Bureau International d' Education BIE (Międzynarodowe Biuro Wychowania). Był pierwszym dyrektorem tego biura. Badania porównawcze odbywały się nadsyłaniem do tego biura raportów rozwijania oświaty z różnych krajów. Instytucje, które zajmują się gromadzeniem danych :BIE w Genewie- stanowi autonomiczną część UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury), gromadzi informacje oświacie państw członkowskich i publikuje je w rozmaitych dokumentach. Organizuje konferencje poświęcone międzynarodowym tendencjom oświatowym. Wydaje kwartalnik.

EURIDICE -system informacyjny, gromadzi dane jakościowe(Unia Europejska)

EUROSTAT- gromadzi dane statystyczne dla całego świata, ERIC(USA)- gromadzi dane ilościowe i jakościowe.

Międzynarod. charakter komparat. oświat. polega na prowadzaniu międzynarodowych interdyscyplinarnych badań porównaw. edukacji na świecie w celu poznania, zrozumienia i doskonalenia edukacji. 

2. Fakt oświatowo- wychowawczy jest to każde zjawisko, które ma miejsce w oświacie lub jest z oświatą związane. Cechy - wielość, konkretność, globalność. Dzięki temu można je porównywać. Funkcje - informacyjna - wiedza, wyniki badań gromadzone służą innym dziedzinom nauki. - usługowa- usługowość polega na spełnianiu roli dostarczyciela inf i wiedzy, - wartościująca- interpretowanie wyników badań korzystają inni. NP. reforma oświaty, rodzaje i typy szkół, metody kształcenia.

3. Znaczenie kontekstu Relatywizm - metoda dedukcyjna od ogólu do szczegółu - autorzy tej koncepcji analizują ja w kontekstach (zjawisk oświatowych), kulturowym, społecznym, politycznym i ekonomicznym. Kontekst decyduje o zróżnicowaniu edukacji na świecie. „To, co się dzieje poza szkołą, oświatą jest znacznie ważniejsze dla szkoły, niż to, co dzieje się w niej” Analizy oświaty dokonujemy w globalnym kontekście, na który składają się 4 elementy:  polit.,  ekonom. społ. i kulturowy. 
Na świecie jest 200 krajów z czego 45 wysoko rozwiniętych. Wg wskaźnika PKB dokonano podziału krajów, które są w centrum globalizacji (USA), na półperyferiach (Polska) i peryferiach (np. kraje afrykańskie, ameryki łacińskie) globalizacji. Nie można robić badań nauk. w komparat. ośwt. pomijając kontekst, w którym znajduje się nasz przedmiot badań. Zjawiska oświat. możemy badać wówczas gdy są podobne ze względu na pewne ich specyficzne właściwości. 

Rola wskaźników -Na świecie jest 18 grup. Zostały przyjęte na cały świat. Wskaźniki tylko opisują rzeczywistość, którą badają. Wskaźniki nie wyjaśniają, dlaczego tak jest. Umożliwiają badania stanu rozwoju czegoś. Te same wskaźniki są takie same dla całego świata. Spełniają najważniejszą rolę.

Education For All (EFA)- z inicjatywy UNESCO, UNICEF ( Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci), Banku Światowego, analiza zaspokojenia potrzeb edukacyjnych na świecie. Międzynarodowe Wskaźniki Oświatowe INES, 18 grup wskaźników wg ODCE(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). EFA analizuje bariery w dostępie edukacji na świecie oraz proponuje dzialania w zakresie Polit. Społecznej i oświatowej.

-Podstawową barierą polityczną będzie totalitaryzm (dostępu do edukacji);

-Podstawową barierą ekonomiczną jest brak środków na kształcenie

-czynniki społeczne jako bariera, środowisko socjo-kulturowe, miejsce zamieszkania np. popegeerowskie, gdzie nie ma możliwości dojazdu do gimnazjum;

-kulturowe- czynniki religijne np. w krajach arabskich ze względu na zasady zabrania się kształcenia kobiet;

Wskaźniki dotyczą kluczowych spraw:

-upowszechnienie szkolnictwa (skolaryzacji)

Wskaźnik skolaryzacji- udział w formalnym kształceniu, procent uczniów szkół podstawowych, średnich i trzeciego poziomu, studentów, jaki przypada na 100 osób w wieku od 5 do 29 lat (ODCE)

Odmiany wskaźnika skolaryzacji:

-w. obciążenia społeczeństwa edukacją (stosunek liczby dzieci w wieku szkolnym do ogólnej liczby mieszkańców danego kraju, razem PKB- Produkt Krajowy Brutto, biedne kraje mają duże obciążenie na edukację);

-w. społecznego zasięgu nauczania- stosunek liczby uczniów danego rocznika do ogółu liczby dzieci tego rocznika;

-w. odsiewu szkolnego- porównanie liczby dzieci kończących dany szczebel nauczania z liczbą dzieci wstępujących na ten szczebel (rzeczywista dostępność szkolnictwa);

-w. liczby studentów przypadających na 1.000 lub 10.000 mieszkańców;

-wydatki na oświatę- odsetek wydatków publicznych, część PKB, wskaźnik wydatków na jednego ucznia;

-w. efektywności nauczania- liczba punktów w testach przedmiotowych;

-w. procesu edukacyjnego -godziny lekcyjne (ilość na statystycznego ucznia w roku szkolnym), programy nauczania (przedmioty według planu), czas poświęcony na naukę (spędzony w szkole i poza nią liczony na jednego ucznia w roku), liczba uczniów przypadająca na jednego nauczyciela;

-w. współzależności miedzy wykształceniem a życiem zawodowym: status zatrudnienia a wykształcenie, bezrobocie a wykształcenie, zarobki a wykształcenie;

-Human Development Indem (HDI)- wskaźniki rozwoju ludzkiego: długość życia- demograficzny, solaryzacji- edukacyjny, dochodu PKB w USD- ekonomiczny, alfabetyzacja dorosłych- edukacyjny; HDI- przybiera wartość od 0-100.

4. Zadania pedagogiki porównawczej:

- gromadzenie inf. o faktach oświatowo - wychowawczych, - opis i charakterystyka faktów, - zestawienie i porównywanie faktów w różnych krajach w kontekście ich występowania.

5. Pozytywistyczna koncepcja której głównymi przedstawicielami są M. A. Jullien de Paris(podniesienie poziomu szkolnictwa francuskiego poprzez wykorzystywanie najlepszych wzorów, jakie występowały w innych krajach z zakresu teorii i praktyki pedagogicznej. Uważał, że wychowanie można by poznać na podstawie faktów i obserwacji) i Pedro Rosselló, zakłada dążenie do odkrywania tego, co wspólne, w celu upowszechnienia najlepszych rozwiązań praktyki oświatowej. - nauka empiryczna powinna gromadzić fakty i obserwację na temat oświaty - dążenie do wykrycia prawd, zasad i prawidłowości w oświacie wspólnych dla wszystkich krajów. - prawa i prawidłowości mają służyć kierowaniu rozwojem oświaty w sposób precyzyjny, pewny - metoda jest ważna m. indukcyjna- od szczegółu do ogółu

6. Koncepcja rozumienia zasad funkcjonowania oświaty(relatywistyczna) M. Sadler, J.Kandel, F.Schneider, B.Holms, W.Hans F.Milker poszukuje tego wszystkiego, co swoiste, indywidualne i uwikłane w kontekst społeczno - kulturowy badanych krajów - źródła filozof. Relatywizm - metoda dedukcyjna od ogólu do szczegółu - autorzy tej koncepcji analizują ja w kontekstach (zjawisk oświatowych), kulturowym, społecznym, politycznym i ekonomicznym. Kontekst decyduje o zróżnicowaniu edukacji na świecie. M. Sadler; „To, co się dzieje poza szkołą, oświatą jest znacznie ważniejsze dla szkoły, niż to, co dzieje się w niej”

Hans: należy dokonać analizy historycznej sił, które miały wpływ na oświatę. Są trzy czynniki kształtujących oświatę:

Cz. naturalne (środowisko geograficzne, ekonomiczne, syst. Ekonom.rasa, język)

Cz. wyznaniowe (syt.kulturową, tradycję, religię)

Cz. świeckie (syt. Spoleczna i czesciowo kultur, syt.polityczna)

7. Koncepcja międzynarodowej współpracy komparatystów istotą jest prowadzenie międzynarodowych interdyscyplinarnych badań, analiz porównawczych edukacyjnych na świecie. Poznanie, zrozumienie funkcjonowania oświaty. Jest podstawą wszystkich analiz, wyznacza kierunek. Komparatystykę dziś uprawia się dzięki Międzynarodowej Koncepcji Współpracy Pedagogów.

8. Dorobek polskiej komparatystyki w początkach rozwoju. J.K. Krzyżanowski przetłumaczył broszure Juliena de Paris na polski „ o sposobie i potrzebie porównywania edukacji” M.Kawczyński pisał o szkolnictwie pruskim M.Fedorowicz analizował szkolnictwo w Anglii, T.T. Jeż pisał o eduk. w Szwajcarii J.Polak interesował się wychowaniem u rozmaitych narodów(Europa)

9. Dorobek polskiej komparatystyki w okresie międzywojennym. J.Chałasiński zapoczątkował w Polsce stosowanie socjologicznej analizy zjawisk oświatowych(Koncepcja relaty. Potrzeba ujmowania kontekstu) zajmował się systemem amerykańskim, S. Hessen - globalne analizy zapoczątkował w Polsce. Docenial wpływ kontekstu szczególnie akcentował wpływ czynników politycznych (II koncep.), B.Nawroczyński upodobał sobie koncepcję pozytywistyczna nawiązywał do P. Rossello opowiadał się za uniwersalistyczna wizja uprawiania badan komparatystycznych. Wprowadził metodę monografii pedagog. Po wojnie -> rozumieie zasad funkcjonowania oświaty.

10 Dorobek polskiej komparatystyki w okresie regresu po wojnie. Brak wymiany informacji, barierą brak znajomości j. obcych. B. Suchodolski - jedyny znany na świecie polski pedagog mógł wyjeżdżać i przywozić inf. oświatowe z innych krajów. Nawiązywał do E. Kinga „Idea społeczeństwa wychowującego” . W. Okoń- uprawiał pedagogikę zagraniczną pisało o szkołach zagranicznych i eksperymentalnych koncentrował się na przemianach w szkole. M. Pęcherski podobnie jak Nawroczyński nawiązywał do koncepcji I opowiadał się za monografią „ System oświatowy w Polsce Ludowej na tle porównawczym” jedyna książka, która ukazała się na ten temat w tamtym czasie. Pierwszy próbował konstruować metodę analizy porównawczej. Napisał książkę o metodach, celach . T. Wiloch wydał książkę, która dotyczy komparatystyki, „wprowadzenie do pedagogiki porównawczej” Nie kontynuował badań komparat. Zajął się pedeutologią.

Współcześni : A. Mońka- Stanikowa pisała monografię m.in. o systemie eduk w Belgii, Francji, Szwajcarii. Ulubionym przedmiotem była szkoła średnia na zachodzie. Cz. Kupisiewicz- pisał o reformach oświatowych interesował się globalnymi przemianami. Główne zainter. Przemiany szkol, na świecie.

11 Rygor metodologiczny Punktem wyjścia do wyróżnienia typów badań w komparatystyce jest spełnienie rygoru metodologicznego. Jest spełniony wtedy gdy w badaniach zastosujemy 4 etapy metody analizy porównawczej. W tej metodzie ważna jest kolejność. 1) Deskrypcja- opis zjawisk analizowanych porównawczo; 2) Interpretacja- tłumaczenie, wyjaśnianie róznych elementów rzeczywistości analizowanej porównawczo pod względem genezy zjawisk i ich znaczenia i specyfiki ;

3) Jukstapozycja- ustawić go tak, aby mieścił się w pewnych granicach, zestawienie informacji o elementach analizowanego porównawczo zjawiska tak aby one sobie odpowiadały;

4) Wartościowanie- ewaluacja, ocena dotycząca zjawisk analizowanych porównawczo tertium comparations - kryterium.

Badania przybliżone nie spełniają warunku rygoru , badania właściwe spełniają warunek rygoru, prowadzone są przez międzynarodowe grupy ekspertów, czasochłonne, kosztochłonne, rzadkie, - efektem badań międzynarod. instytucji: IEA( Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Osiągnięć Szkolnych) Pierwsze w latach 80. powtarzane co ok. 10 -12 lat Przedmioty, które można badać, to przedmioty ścisłe, przyrodnicze. Prowadzone w kilkudziesięciu krajach całego świata. Na 15 latkach. Bada się efekty. Kraje wysoko rozwinięte mają np. lepsze wyniki testów od krajów słabiej rozwiniętych. Zależy to od czynników niezależnych od edukacji np. dostęp do komputerów. Stwierdzono związek między nauczycielem a wyniakim testów. Lepsze wyniki osiągaja nauczyciele, którzy się dokształcają. Wysokie wyniki koreluja z dyscyplina ucz. I wysokimi wymaganiami naucz.

Wnioski badań IEA dotyczą przedmiotów ścisłych., PISA ( Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) celem jest uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów, którzy ukończyli 15 rok życia w celu poprawy jakości nauczania i organizacji systemów edukacyjnych Badania co 3 lata od 2000 roku. W badaniu PISA wyróżniono trzy podstawowe dziedziny: czytanie ze zrozumieniem, matematyka i rozumowanie w naukach przyrodniczych

12.Rodzaje badań:

1) Przybliżone- wyjaśniać tylko w przybliżeniu; nie dochodzi do porównania, analizy, do wartościowania. Badania te dotyczą wybranego fragmentu tej rzeczywistości, obejmują jeden, dwa kraje. Efektem tych badań są monografie systemu edukacyjnego jednego kraju. Nie są to kosztowne badania, nie angażują wielkiej grupy specjalistów. Nie spełniaja warunku rygoru kończa się na I lub II etapie metody analizy porównawczej ( najczęściej ograniczają się do opisu) Przeprowadzane przez pojedynczych badaczy, mniej czasochłonne, kosztochłonne częściej przeprowadzane.

2) Właściwe- zawierają pełną metodę analizy porównawczej (4 etapy). Dotyczą bardzo szerokich zagadnień edukacyjnych i ich uwikłania w kontekst. Dotyczą zawsze większej ilości krajów; badania właściwe spełniają warunek rygoru, prowadzone są przez międzynarodowe grupy ekspertów, czasochłonne, kosztochłonne, rzadkie, - efektem badań międzynarod. instytucji: IEA( Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania Osiągnięć Szkolnych) Pierwsze w latach 80. powtarzane co ok. 10 -12 lat Przedmioty, które można badać, to przedmioty ścisłe, przyrodnicze. Prowadzone w kilkudziesięciu krajach całego świata. Na 15 latkach. Bada się efekty. Kraje wysoko rozwinięte mają np. lepsze wyniki testów od krajów słabiej rozwiniętych. Zależy to od czynników niezależnych od edukacji np. dostęp do komputerów. Stwierdzono związek między nauczycielem a wyniakim testów. Lepsze wyniki osiągaja nauczyciele, którzy się dokształcają. Wysokie wyniki koreluja z dyscyplina ucz. I wysokimi wymaganiami naucz.

Wnioski badań IEA dotyczą przedmiotów ścisłych., PISA ( Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) celem jest uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów, którzy ukończyli 15 rok życia w celu poprawy jakości nauczania i organizacji systemów edukacyjnych Badania co 3 lata od 2000 roku. W badaniu PISA wyróżniono trzy podstawowe dziedziny: czytanie ze zrozumieniem, matematyka i rozumowanie w naukach przyrodniczych. Przebadano 20 krajów z OECD w czytaniu przodują kraje Skandynawskie.

13. Wnioski z międzynarodowych badań właściwych - wysoko rozwinięte kraje mają np. lepsze wyniki testów od krajów słabiej rozwiniętych. Zależy to od czynników niezależnych od edukacji np. dostęp do komputerów. - Stwierdzono związek między nauczycielem a wynikami testów. Lepsze wyniki osiągaja nauczyciele, którzy się dokształcają. -Wysokie wyniki korelują z dyscyplina ucz. I wysokimi wymaganiami naucz. Pod warunkiem ze naucz wymaga od siebie. - nie ma wpływu między wynikami u. a liczbą u. w klasie - licza godzin przeznaczonych na przedmiot, zadawanie prac domowych wpłynęło natomiast pozytywnie. - zmianowośc nie wpływa

14. Rola wskaźników: opisują stan rozwoju oświaty. Zostały przyjęte na cały świat. Wskaźniki tylko opisują rzeczywistość, którą badają. Wskaźniki nie wyjaśniają, dlaczego tak jest. Umożliwiają badania stanu rozwoju czegoś. Te same wskaźniki są takie same dla całego świata. Spełniają najważniejszą rolę. jest ich 18 grup. Mają charakter opisowy. EFA (Education For All) - Edukacja dla wszystkich, został opracowany przy udziale ekspertów UNESCO (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization; Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury), Organizację Narodów Zjednoczonych(ONZ), agent Banku Światowego, OECD (organiz. Współpracy gosp. I rozwoju) . EFA - analizuje bariery w dostępie edukacji na świecie oraz proponuje działania w zakresie Polit, społ i oświatowej. Organizuje sympozja, spotkania itd. * Gromadzeniem inf na temat edukacji na świecie zajmuje się EUROSTAT( gromadzi dane statystyczne dla całego świata) i EURYDICE-( gr. Dane jakościowe) są to nowoczesne bazy danych najbardziej nowych i największym jest ERIC, gromadzi on dane i ilościowe i jakościowe.

15. wskaźnik Skolaryzacji - udział w formalnym kształceniu uczniów, studentów w SP średnich i 3 poziomu jakiego przypada na 100 osób w wieku 5 - 29 l. (OECD) Odmiany: Odmiany wskaźnika skolaryzacji:

-w. obciążenia społeczeństwa edukacją (stosunek liczby dzieci w wieku szkolnym do ogólnej liczby mieszkańców danego kraju, razem PKB- Produkt Krajowy Brutto, biedne kraje mają duże obciążenie na edukację);

-w. społecznego zasięgu nauczania- stosunek liczby uczniów danego rocznika do ogółu liczby dzieci tego rocznika;

-w. odsiewu szkolnego- porównanie liczby dzieci kończących dany szczebel nauczania z liczbą dzieci wstępujących na ten szczebel (rzeczywista dostępność szkolnictwa);

-w. liczby studentów przypadających na 1.000 lub 10.000 mieszkańców;

ODCE - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, organizacja międzynarodowa skupiająca 30 wysoko rozwiniętych i demokratycznych państw,

16. Wskaźnik rozwoju ludzkiego (HDI) - w. najbardziej syntetyczny miernik opisujący efekty w zakresie społeczno-ekonomicznego rozwoju poszczególnych krajów, System ten wprowadzony został przez ONZ dla celów porównań międzynarodowych, składa się na niego: - dł. Życia - demograficzny; - skolaryzacja - edukacyjny; - dochodu PKB w USD - ekonomiczny; - alfabetyzacji dorosłych - edukacyjny.

17. Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja rodzajów i stopni kształcenia - ISCED, UNESCO, ONZ (1978) powstało 10 poziomów eduk. Potem je zmieniono w 1998r, zredukowano do 6 poziomów ISCED. ISCED 0- wych, przedszkolne od 2,5 - 3 do 5-6 l. ISCED1 - eduk. Na poziomie podstaw. ISCED2- niższy stopień kształcenia sredniego., gimn. ISCED3 - kształ. Średnie II stopnia *kształceie ogólne, *kształ zawodowe, techniczne. ISCED4 - kształcenie średnie szkoły średnie, nauczycielskie kolegia, szkoły pomaturalne. ISCES 5 -kształcenie wyższe: nieuniwersyteckie (lic,. Inż.), uniwersyteckie (mgr) ISCED 6 - kształcenie wyższe II ST. Prowadzi do uzyskania I stopnia naukowego czyli doktora naukowego.

18. Przemiany w zakresie szkolnictwa obowiązkowego. Dominujące modele szkolnictwa obowiązującego: 1. Oddzielenie funkcjonującej powszechnie szkoły podstawowej oraz powszechna niższa szkoła średnia w Austrii, Francji, Grecji, Holandii, Wlk Br., Włochy, Japonia, USA, Libia, Tunezja, Polska, Urugwaj. 2. Rozszerzenie szkoły powszechnej w ramach której 2 pierwsze szczeble, kształcenia połączone są jednolitą formą organizacyjną często w jednym gmachu szkolnym. Dania, USA< Szwecja, Wenezuela, Jamajka, Jemen (najlepszy). 3. Ten model obejmuje tylko okres trwania powszechnej szkoły podst. Lub początkującej. Afganistan, Kuwejt, Tajlandia, Bandgladesz.

19. Przemiany w szkolnictwie średnim: wzrost wskaźnika solaryzacji na poziomie kształcenia średniego. * szkoła Sr. O charakterze akademickim, które przygotowują młodzież do kształcenia na poziomie wyższym nie daje natomiast przygotowania zawodowego, w tych szkołach obserwuje się ostatnio tendencje do profilowania programu nauczania. Obok szkoł gramatycznych klasycznych oferujących kształcenie ogólne pojawiają się szkoły dające pogłębioną wiedzę z wybranego podmiotu lub grupy podmiotów. Rozwiązanie takie stosowane są w WLK BR., USA, Holandii. * szk. Śr. Poliwalentne- oferuje kształcenie ogólne techniczne lub zawodowe. Programy tych szkół i odbywająca się w nich egz maturalne są silnie profilowane i znacząco ograniczające możliwości kształcenia na poziomie wyższym. Francja, Hiszpania, Belgia.

20. 3 modele strukturalne szkolnictwa wyższego: 1. Zintegrowany - krótkie programy studiowanie prowadzące do uzyskania dyplomu oraz silne związki z poziomem kształcenia średniego. Rozwinął się w Szwecji, Hiszpanii, studiowanie jest podporządkowane nauką o rocznym studium orientacji uniwersyteckiej po którym kandydaci zdają egz wstępny na studia, ale oprócz ocen z egz o przyjęciu decyduje także srednia ocen za świadectwo szkoły średniej oraz studium orientacji uniwersyteckiej. 2. Binarny - charakteryzuje się współistnieniem tradycyjnego Uniwersytetu z wyższymi szkołami zawodowymi. Rozwinął się on w Wlk Brytanii, Niemczech, Polsce. Przyjęcie uzależnione są od posiadanej matury i wymagają zdania egz. Wstępnego. 3 Stragmentoryzowany - charakteryzuje się rozproszeniem instytucji kształcenia wyższego. Naborem na studia zajmuje się ogólnokształcąca centrala a selekcju prowadzone są na podstawie osiągnieć uczniów uzyskanych w szkole średniej. Wstęp na Un. Jest wolny a weryfikacja kandydatów przeprowadzane jest dopiero pod koniec roku Akad. W czasie sesji egz.

21. Poziomy analizowania reform oświatowych: 1. Zmiany upodmiotowienia w zakresie podejmowania decyzji (kto pod. Decyzję w eduk) *Binarny - np. pozbawienie osoby rządzącej prawa zatwierdzania decyzji oświatowych podjętych przez parlament (reformy powojenne w Japonii gdy cesarz zrzekł się władzy) *Transakcyjny - prawo do podej. Decyzji oś. Zostaje przeniesione z jednego podmiotu na inny (kraje postkomunistyczne- upodmiotowienie włądzy lokalnej, samorządów, rodziców itd.) *włączający - przyznawanie praw edukacyjnych mniejszościom narodowym (USA, Anglia, Francja, Niemcy) 2. Zmiana w sposobie rozdziału środków finans. Rezygnacja z równego rozdziału funduszy na rzecz kryterium osiągnięć szkoł (np. w latach 60 w Japonii) 3. zmiana obowiązujących przepisów. Narzucają koniecznośc podejmowania lub zaniechania określonych działan (np. wprowadzenie systemu integracyjnego) 4. Przemiany w sferze aksjologicznej. Preferencje polityczne określają dominację określonych wartości - wolność, efektywność, równość.

22. Typologia reform oświatowych w krajach Europy Środkowo- Wsch. (wg C. Binea) Ref. Oś. Jako część globalnej reformy okresu przejściowego (obok prywatyzacji i mediów) Kryterium- dylematy okresu przejściowego: Jesteśmy miedzy dawnym totalitaryzmem a demokratyzmem. 1999r. Stagnacja, stabilizacja, kont…. Przerwanie (jednoznaczne zerwanie jakiegoś działania w edukacji) zmiany - różne rodzaje reform oświatowych tworzą się. Mogą się zmieniać treści i metody nauczania np. wprowadzenie treści z etyki. W Polsce po 89r. zaczęły się zmiany o charakterze modernizacyjnej. Wprowadzono nowe przedmioty: przygotowanie do życia w rodzinie, religia. Zmieniają się tylko treści i metody nauczania. *89r a 99r. zmiana korektywna. Przerwanie w Polsce dotychczas zrezygnowania z wprowadzania pewnej indoktrynacji politycznej (totalitaryzmm, komunizm) Przerwanie monopolu państwa na wychowanie 1991 r. Usunięcie z systemu oświaty politycznej indoktrynacji oraz nadmiernego centralizmu i kontroli. W treściach kształcenia, podstaw prawnych po raz I wprowadza zmiany. 99r. rel systemowa - globalna zmiana podstawy systemu oświatowego, cele struktury, typy instytucji oświatowych, rodzaje powiązań z systemami społ, finanse, redefininiuje rolę państwa w edukacji (polska, Czechy, Węgry, Słowenia, Estonia)

23. tendencje rozwoju oświaty w zakresie celów kształcenia Ostatni etap reformowania europejskich systemów eduk. Przebiega pod wpływem strategii Lizbońskiej. Przyznaje ona kluczową rolę, w dynamizowaniu gosp. W rozwoju społ, szkolnictwu wyższym. Nowe priorytety w zakresie celów kształcenia sformułowała Rada ds. Edukacji UE. Przyjęto 3 cele strategiczne: 1. poprawa jakości i efektywności, 2. powszechny dostep do nauki, 3. otwarcie na srodow i swiat. Podporządkowano im szereg celów szczegółowych: 1. podniesienie jakości kształcenia i doskonalenia zawodowego n-li, 2. rozwoj kompetencji i umiej potrzebnych dla społeczeństwa wiedzy. 3. powszechny dostep do technologii inf- technol. 4. zwiekszenie rekrutacji w dziedzinie nauk ścisłych i technicznych 5 optymalne wykorzystanie zasobów 6 tworzenia otwartego środ. Eduk. 7 wspieranie aktywności obywatelskiej 8 powiazanie ze swiatem pracy i rozwijanie przedsiębiorstw 9 poprawa syt, w zakresie nauczania jezykow obcych współpracy europejskiej. 10. ograniczanie liczby osob porzucających przedwczesnie szkole 11 ograniczenie odseteka uczniow w wieku do 15 l z trudnościami w czyt ze zrozumieniem 12 zwiekszanie odsetka populacji w wieku 25 - 64 l uczestniczącej w kształceniu ustawicznym.

---