Swój staż rozpoczęłam 1 września 2007 roku. Nie był to mój pierwszy kontakt ze szkołą widzianą oczami nauczyciela, jednak miał szczególne znaczenie i przyniósł wiele istotnych wniosków dotyczących mojej przyszłości w tym zawodzie. Ostatnie dziewięć miesięcy to czas wytężonej pracy i nauki. Poznawałam różne aspekty pracy dydaktycznej i budowałam skomplikowany obraz szkoły, z którego do tej pory nie zdawałam sobie sprawy. Należy przyznać, że czysto teoretyczna wiedza zdobyta na studiach dość silnie rozmijała się z realiami placówki oświatowej. Nowe problemy i wyzwania, z którymi się tu zetknęłam nie przestraszyły mnie bynajmniej, a jedynie zmobilizowały do dalszych działań i rozwoju.
Podczas tego roku wyznaczyłam sobie kilka zasadniczych celów. Pragnęłam doskonalić własne umiejętności, warsztat i metody pracy, poszerzać wiedzę tak, aby pod koniec dziewięciomiesięcznego stażu spełniać wymagania kwalifikacyjne umożliwiające uzyskanie awansu na stopień nauczyciela kontraktowego. W ich osiągnięciu miały mi pomóc zadania umieszczone w przygotowanym przeze mnie planie rozwoju zawodowego nauczyciela stażysty.
ZNAJOMOŚĆ ORGANIZACJI, ZADAŃ I ZASAD FUNKCJONOWANIA SZKOŁY (§6 UST.2 PKT 1)
Pierwsze miesiące mojego stażu rozpoczęłam od poznania organizacji szkoły, jej zadań i zasad funkcjonowania. Aby właściwie realizować materiał dydaktyczny studiowałam wewnątrzszkolne i zewnętrzne akty prawne dotyczące oświaty. Zapoznałam się ze Statutem Szkoły, w którym znalazłam informacje o celach i zadaniach placówki oraz sposobie jej organizacji. Ich dopełnienie stanowiły Program Wychowawczy Szkoły i Szkolny Program Profilaktyki, szczegółowo wskazujące działania szkoły w zakresie wychowania i zapewnienia bezpieczeństwa podopiecznych. Dzięki wskazówkom zawartym w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania, dołączonym do Statutu, mogłam w przyszłości sprawiedliwie i profesjonalnie klasyfikować wytwory pracy uczniów oraz uniknąć niejasności przy wystawianiu ocen cząstkowych i semestralnych. Studiowałam również Regulamin Samorządu Uczniowskiego, Regulamin Rady Pedagogicznej i Regulamin Rady Rodziców, które pozwoliły na lepsze poznanie organów tworzących szkołę i zakres ich obowiązków.
W tym czasie zapoznałam się również z zewnętrznymi przepisami prawa oświatowego. Przede wszystkim przeczytałam Ustawę z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. Pomogło mi to w poznaniu sposobów organizacji placówek oświatowych, zasadach ich działania i zadaniach. Szczegółowe wiadomości na temat pracy nauczyciela, moich praw, obowiązków i wymagań jakie powinnam spełniać znalazłam w Karcie Nauczyciela. W dokumencie tym znalazły się również informacje dotyczące awansu zawodowego. Wiedzę tą poszerzyłam dzięki lekturze Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli oraz późniejszej zmianie z dnia 14 listopada 2007r. W ten sposób zapoznałam się z procedurami awansu, mogłam przygotować odpowiednią dokumentację. Podjęłam współpracę z moim opiekunem stażu panią Agnieszką Pawlonką oraz napisałam plan rozwoju zawodowego, który realizowałam przez cały rok.
Dzięki zapisom w Podstawie Programowej ze szczególnym uwzględnieniem języka polskiego oraz w oparciu o podręczniki i program realizowany w klasach IV - V, mogłam przygotować rozkłady materiałów oraz prawidłowo planować lekcje i swoje całoroczne działania. Realizując je odwoływałam się do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Znalazłam tu podstawowe informacje na temat celów i sposobów oceniania oraz roli jaką ono spełnia w procesie edukacyjnym. Miało to duże znaczenie w przygotowaniu i stosowaniu przedmiotowego systemu oceniania z języka polskiego. Oba dokumenty zwracały uwagę na indywidualizacje zajęć i dostosowanie wymagań do zdolności poszczególnych uczniów. Aby lepiej wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom zapoznałam się z rozporządzeniem z 7 stycznia 2003 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach i zgodnie z zawartymi w nich informacjami rozpoczęłam pracę z uczniami mającymi pewne trudności na zajęciach dydaktyczno - wyrównawczych. Przy właściwej ocenie ich mocnych i słabych stron pomogły opinie z poradni psychologiczno - pedagogicznej znajdujące się w dokumentacji szkoły.
Kolejnym ważnym dokumentem było rozporządzenie z 31 grudnia 2002 w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Zdobyte informacje stosowałam w praktyce podczas zajęć lekcyjnych, wycieczek, w których uczestniczyłam jako opiekun, a szczególnie w czasie odbywania dyżurów na przerwach.
UMIEJĘTNOŚĆ PROWADZENIA ZAJĘĆ W SPOSÓB ZAPEWNIAJĄCY REALIZACJĘ STATUTOWYCH ZADAŃ SZKOŁY (§6 UST.2 PKT 2 ).
Ważnym elementem mojego stażu było przygotowanie planu rozwoju zawodowego pod kierunkiem opiekuna stażu. Zawarte w nim zostały najważniejsze zadania, jakie postanowiłam wypełnić, aby dobrze przygotować się do pracy nauczyciela i wykorzystać jak najlepiej ten dziewięciomiesięczny okres.
Olbrzymie znaczenie miały dla mnie obserwacje zajęć prowadzonych przez mojego opiekuna. Przyglądając się nowym formom pracy z uczniami, dowiadywałam się jak ciekawie, jasno i przystępnie tłumaczyć młodzieży treści polonistyczne. Poznawałam i uczyłam się stosować różne metody pracy, środki dydaktyczne (wykorzystanie multimediów) i sposoby komunikowania się z uczniami. Również lekcje, które przeprowadziłam pod kontrolą opiekuna i Pani Dyrektor bardzo pomogły mi we właściwym zorganizowaniu czasu na lekcji, wydawaniu i egzekwowaniu poleceń, ustaleniu reguł pracy z uczniami.
Wskazówki te były również pomocne w prowadzeniu zespołu wyrównawczego dla uczniów klasy IV. Zajęcia odbywały się raz w tygodniu i miały na celu utrwalenie podstawowych wiadomości z literatury, gramatyki i ortografii. Uczniowie z różnymi problemami chętnie brali w nich udział coraz lepiej stosując zdobytą wiedzę w wykonywanych ćwiczeniach. Podobnie było z zajęciami Koła polonistyczno - redaktorskiego, w którym brali udział zdolni uczniowie głównie klasy V a. Podczas nich starałam się zachęcić uczestników do rozwijania zdolności pisarskich. Członkowie Koła zostali zainspirowani do wydawania gazetki szkolnej „Teraz MY”, na łamach której prezentowane były ich artykuły dotyczące życia szkoły. Nawiązana została też współpraca z p. Magdaleną Krzemińską, która czuwała nad przygotowaniem przez uczniów pisma od strony technicznej.
Również ja uczestniczyłam w różnego rodzaju formach podnoszenia kwalifikacji. Zadaniem głównym było zdobycie
tytułu magistra filologii polskiej co ma nastąpić w połowie lipca bieżącego roku.
Uczestniczyłam poza tym w wewnątrzszkolnych kursach i szkoleniach:
„Wykorzystanie technologii informacyjnej w nauczaniu różnych przedmiotów” (72 godziny)
„Efektywne wydawanie poleceń” (6 godzin)
Oprócz tego brałam udział w
„Kursie dla kierowników wycieczek szkolnych” (10 godzin, SDKO w Radomiu)
„Uczeń ze specyficznymi trudnościami edukacyjnymi” (15 godzin, SDKO w Radomiu)
Nie ograniczyłam się jednak tylko do tej formy uzupełniania wiedzy. Dużo miejsca poświeciłam na studiowanie literatury pedagogicznej. Często również korzystałam z portali edukacyjnych i zamieszczonych na nich materiałów, między innymi: www.literka.pl, www.profesor.pl, www.jst.vulcan.pl, www.awans.net, www.nowaera.pl, www.oswiataiprawo.pl. Brałam udział w dyskusjach na forach internetowych dotyczących sposobu prowadzenia zajęć oraz zbierałam informacje do zajęć dydaktycznych.
Zdobyte w różny sposób informacje o sposobach pracy na lekcji będą pomocne przy konstruowaniu kolejnych planów wynikowych i konspektów zajęć. Chciałabym lepiej przygotowywać uczniów do korzystania z nowoczesnych źródeł wiedzy i częściej urozmaicać prowadzone lekcje przez zastosowanie multimedialnych pomocy dydaktycznych, które pozwoliły niejednokrotnie na pełniejsze przekazanie wiedzy uczniom.
ZNAJOMOŚĆ ŚRODOWISKA UCZNIÓW, ICH PROBLEMÓW ORAZ UMIEJĘTNOŚĆ WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM UCZNIÓW (§6 UST.2 PKT 3)
Od początku roku ważnym dla mnie zadaniem było gromadzenie informacji na temat moich uczniów. Chciałam w ten sposób poznać indywidualne potrzeby każdego z nich. Dzięki zebranym wiadomościom byłam w stanie dostosować wymagania i sposób prowadzenia zajęć do indywidualnych potrzeb dzieci tak, aby każde mogło uczestniczyć w nich aktywnie.
Przy realizacji tego punktu cennym źródłem wiedzy były opinie z poradni psychologiczno - pedagogicznych znajdujące się w dokumentacji szkoły oraz pomoc Pani Dyrektor, która udzielała porad dotyczących sposobu komunikowania się z dziećmi mającymi problemy. Również informacje uzyskane od innych nauczycieli pozwoliły na stworzenie wielowymiarowego obrazu każdego z moich podopiecznych. Mogłam dzięki temu właściwie ocenić ich mocne i słabe strony.
W poznawaniu środowiska uczniów pomogły różnego rodzaju zajęcia i spotkania pozalekcyjne. W październiku wystąpiłam w roli
współorganizatora uroczystości Dnia Edukacji Narodowej. Wspomagałam wtedy działania p. Anny Okoń i p. Marcina Jarmuża
wnioski z tej współpracy oraz z obserwacji zachowań uczniów pozwoliły mi pokierować przygotowaniami do akademii z okazji święta 11 Listopada.
W celu wzbogacenia swojej wiedzy i zaczerpnięcia pomysłów na kolejne szkolne uroczystości, uczestniczyłam niejednokrotnie w innych spektaklach, akademiach i konkursach, obserwując sposoby pracy z dziećmi i wykorzystania ich umiejętności w wystąpieniach publicznych. Zauważyłam, że młodzież bardzo chętnie angażuje się w tego typu akcje, wykazuje dużą inwencję i zapał, ale wymaga też znacznego wkładu sił nauczyciela kierującego.
W kwietniu i maju podjęłam współpracę z p. Pawlonką przy realizowaniu projektu Dni Patrona. Pod jej kierunkiem przygotowywałam pytania do pierwszego etapu „Turnieju wiedzy o Janie Kochanowskim” i występowałam jako lektor w etapie finałowym.
Wiele informacji o środowisku uczniowskim zdobyłam podczas obserwowania ich zachowań na wycieczkach i wyjazdach, gdzie młodzież w warunkach pozaszkolnych była bardziej swobodna i otwarta. Jako opiekun brałam udział w
akcji Sprzątania Świata (14.09.2007),
oraz wyjazdach do:
Biblioteki Pedagogicznej w Radomiu z klasą IV (07.11.2007),
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, na Piotrówkę i Stary Rynek
Teatru im. J. Kochanowskiego w Radomiu na spektakl „Tajemniczy ogród” (02.04.2008) - podsumowaniem była lekcja dotycząca adaptacji powieści i sposobów recenzowania przedstawień,
Muzeum J. Kochanowskiego w Czarnolesie (25.04.2008)
Warszawy z uczniami klas młodszych (06.06.2008).
Inną formą komunikacji z podopiecznymi było prowadzenie wspomnianych wyżej zajęć wyrównawczych i „Koła polonistyczno - redaktorskiego”. Obie te formy umożliwiły analizę potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów, pozwoliły na dodatkową pracę zarówno z dziećmi zdolnymi, które mogły się realizować w gazetce szkolnej „Teraz My”, jak i wychowankami mającymi problemy w przyswajaniu wiedzy mobilizowanymi do aktywniejszego udziału w lekcjach oraz uzupełniania braków w wiadomościach.
W miarę możliwości nawiązywałam kontakty z rodzicami. Kilkakrotnie, jeśli wymagała tego sytuacja, były to rozmowy bezpośrednie, podczas których informowałam o postępach i brakach w nauce. Częstszą formą komunikacji były listy, notatki, informacje zapisywane w zeszytach dotyczące zarówno nauki jak i zachowania uczniów. Szczególnie ten sposób pozwalał mi na ocenienie domowej kontroli nad pracą dzieci, jednocześnie dawał rodzicom możliwość śledzenia na bieżąco postępów w nauce. Te doświadczenia w kontaktach ze środowiskiem domowym będą bardzo pomocne w momencie objęcia przeze mnie wychowawstwa klasy.
UMIEJĘTNOŚĆ OMAWIANIA PROWADZONYCH I OBSERWOWANYCH ZAJĘĆ (§6 UST.2 PKT 4).
Przez cały okres stażu uczestniczyłam jako obserwator w comiesięcznych zajęciach prowadzonych przez mojego opiekuna. Poznawałam nowe formy pracy i techniki aktywizujące. Szczególnie interesujące i pozytywnie wpływające na uczniów było wykorzystywanie różnego rodzaju sprzętów elektronicznych. Nauczyłam się, w jaki sposób prowadzić lekcję z wykorzystaniem komputera i programów edukacyjnych oraz zastosowania pokazów multimedialnych w pracy nauczyciela polonisty. Prezentacje multimedialne stworzone przeze mnie wykorzystałam podczas akademii z okazji 11 Listopada. Również na lekcjach często korzystałam ze źródeł informacji znajdujących się w Internecie - wyszukiwanie wiadomości o dziełach sztuki, autorach, terminach literackich. Często używany był Słownik Języka Polskiego Online.
Co miesiąc również ja prowadziłam zajęcia, w które obserwował mój opiekun stażu lub Pani Dyrektor. Uwagi udzielane mi po zajęciach, porady i wskazówki były cennym źródłem informacji właściwie kierunkującym rozwój mojego warsztatu nauczycielskiego. Stopniowo, wyzbywałam się błędów w prowadzeniu lekcji, eliminowałam niepoprawne formy komunikacji z uczniami, obserwując jednocześnie, że moja praca przynosi efekty. Pomagały w tym regularne kontakty z osobami wspierającymi moją pracę skłaniającymi do samooceny moich osiągnięć, skuteczności przeprowadzonych lekcji i realizacji założonych celów. Dzięki nim nabyłam umiejętność omawiania prowadzonych i obserwowanych zajęć, co nie jest zadaniem łatwym.
Podsumowanie
Okres stażu to bardzo ważny odcinek mojej pracy pedagogicznej. Praca nad uzyskaniem statusu nauczyciela kontraktowego stała się dla mnie wyzwaniem i okazją do zweryfikowania opinii, o tym jakim jestem nauczycielem. Realizacja planu rozwoju zawodowego dała mi dużo satysfakcji. To co zrobiłam z całą pewnością przyczyniło się do wzrostu jakości mojej pracy. Udało mi się zrealizować zadania, dzięki którym poszerzyłam zarówno swoją wiedzę, jak i umiejętności pedagogiczne. Zakończenie stażu wcale nie oznacza końca moich działań. Stoję dopiero na początku zawodowej drogi. Zamierzam nadal doskonalić swoje kwalifikacje, podnosić jakość swojej pracy, by lepiej realizować zadania szkoły. Mam nadzieję, że każdy następny rok będzie równie owocny jak miniony i przyniesie równie wiele satysfakcji.
1