Rodzaje rymów, Matura, analiza i interpretacja dzieła literackiego


RYMY RÓŻNEGO RODZAJU

RYMY ZWIĄZANE Z AKCENTEM

  • RYMY DOKŁADNE, np. wodzie - lodzie, boju - pokoju,

  • RYMY NIEDOKŁADNE - wśród nich wyróżniamy np. asonans: rym oparty na identyczności samogłoskowe (woda - droga) i konsonans: rym oparty na identyczności spółgłoskowej (warg - dróg); rymy te rozwinęły się w poezji dwudziestolecia międzywojennego, obecnie występują w wierszu wolnym,

  • RYMY GRAMATYCZNE - utworzone z wyrazów, których współbrzmienie wynika z identyczności końcówek gramatycznych (np. dwa czasowniki: chodzi - rodzi, lub dwa rzeczowniki: gromady - osady),

  • RYMY NIEGRAMATYCZNE - utworzone z wyrazów należących do różnych kategorii gramatycznych lub różniących się formą gramatyczną np. liczbą, osobą, przypadkiem, czasem (kwili - chwili, ginę - przyczynę),

  • RYMY BOGATE - obejmujące wiele głosek (męczeństwa - społeczeństwa),

  • RYMY SKŁADANE (bab ryk - fabryk, panie - na nie),

  • RYMY BANALNE - częstochowskie (blizna - ojczyzna, kocham - szlocham),

  • RYMY WYSZUKANE - egzotyczne: powstałe przez niezwykły dobór wyrazów: kształcie - miał cię, farby - znał by, trytonów - pantalonów.

  • RYMY ŻEŃSKIE (najczęstsze) - posługujące się akcentem paroksytonicznym (na przedostatnią sylabę), np. moda - uroda, występują w wierszu sylabicznym,

  • RYMY MĘSKIE - posługujące się akcentem oksytonicznym (na ostatnią sylabę), np. sąd - błąd, dłoń - skroń, występują w wierszu sylabotonicznym,

  • RYMY DAKTYLICZNE (rzadko występujące) - posługujące się akcentem proparoksytonicznym (na trzecią sylabę od końca), np. chodziłbyś - zrobiłbyś, przezroczysta - ognista, zakochać - rozszlochać.

  • UKŁADY RYMÓW:

- rymy parzyste (aabb),

- rymy nieparzyste (abab),

- rymy okalające (abba).

  • MONORYM - ten sam rym występujący we wszystkich wersach danego wiersza.

RYMY ZWIĄZANE Z MIEJSCEM

  • RYMY KOŃCOWE - występują najczęściej, umieszczane są na końcu wersu,

  • RYMY WEWNĘTRZNE - występują w środku wersu (np. w "Bogurodzicy"), najczęściej są to rymy średniówkowe,

  • RYMY INICJALNE - występują bardzo rzadko, jest to rym na początku wersu.

Pantorym - utwór wierszowy lub jego fragment, w którym niemal wszystkie wyrazy rymują się z innymi, np.

Szedł śnieg. Brał mróz.

Biegł zbieg. W mróz wrósł.

Z ust krew - as kier.

Znad drzew mgła skier.”

(Bruno Jasieński "Słowo o Jakubie Szeli")

Wiersz biały - jest pozbawiony rymów, po raz pierwszy zastosował go Jan Kochanowski w "Odprawie posłów greckich". Najczęściej występuje w poezji współczesnej.



Wyszukiwarka