13 Pojecie, istota i cele Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
Postępujący proces globalizacji powoduje, że w miejsce jednostek, które kiedyś działały na jednym, przeważnie rodzimym rynku, funkcjonują podmioty posiadające swoje oddziały w wielu regionach świata. Regiony te są często nieporównywalne pod względem ekonomicznym, prawnym, społecznym a ich wewnętrzne regulacje prawne wręcz uniemożliwiają porównywalność wyników uzyskanych z działalności. Inne bowiem są regulacje prawne w krajach Unii Europejskiej czy Ameryki Północnej, jeszcze inne w krajach azjatyckich. Różnorodność ta powoduje konieczność wprowadzenia spójnych zasad pozyskania informacji do prowadzenia biznesu. Konieczność wprowadzenia spójnych przepisów międzynarodowych w skali globalnej spowodowała powstanie w1973r. Komitetu Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zrzeszających organizacje księgowych z: Austrii, Francji, Holandii, Irlandii, Japonii, Kanady, Meksyku, Niemiec, USA i Wielkiej Brytanii. Efektem prac komisji było opracowanie MSR.
W 2001 roku powołano do życia Rade MSR, która przyjęła wszystkie uchwalone MSR, ustalając nowa nazwę MSR na MSSF (Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej). Zgodnie z definicją zawarta w MSR - 1 „ Prezentacja sprawozdań finansowych”, MSSF to standardy i interpretacje przyjęte przez Radę MSR, które składają się :
1) MSSF
2) MSR
3) Interpretacji wydanych przez Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej lub istniejący wcześniej Stały Komitet ds. Interpretacji .
Stosowanie przez podmioty gospodarcze MSSF w dobie ogólnoświatowej globalizacji zapewnia porównywalność sprawozdań finansowych jednostek gospodarczych mających swoje siedziby w różnych częściach świata. MSSF razem z krajowymi przepisami rachunkowości stymulują wzrost zainteresowania zasadami związanymi z wdrożeniem uregulowań MSR/ MSSF
18 Omów podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych ( podmiot, przedmiot ,stawki)
Podmiotami podatku są osoby fizyczne, bez względu na obywatelstwo podlegający nieograniczonemu i ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Przedmiotem podatku jest fakt osiągnięcia dochodów, rozumiany jako różnica przychodów i kosztów uzyskanych z tych przychodów i kosztów uzyskanych z tych przychodów :
Wynikające ze stosunku pracy, spółdzielczy stosunek pracy, stosunek służbowy
- wykonywania wolnego zawodu
- tytułu otrzymania świadczeń w naturze
- z tytułu wypłaty rent, emerytur, zasiłków
- z tytułu pełnienia funkcji społecznych
- z przychodów w walutach obcych
Druga grupa przychodów to z prowadzenia działalności gospodarczej :
Wpływy ze sprzedaży wyrobów, świadczenia usług, najmu dzierżawy, leasingu
Dotacje ,subwencje ,różnice kursowe , odsetki i inne
Stawki podatku:
W Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych pobierany jest w dwóch postaciach :
Jako podatek liniowy wynosi 19%
Jako podatek według skali podatkowej progresywny
a) 18% ( podstawa do obliczenia mniej niż 85528,zł )
b) ponad 85528zł płaci się podatek 32
SPRAWOZDANIA FINANSOWE I ICH CHARAKTERYSTYKA
Sprawozdanie finansowe powinno zawierać:
wprowadzenie z informacją o kontynuacji działalności w nie mniejszym istotnie zakresie bez postawienia w stan likwidacji lub upadłości, wycenie - zasadach stosowanych w tym zakresie;
informacje zawierające dane uzupełniające bilans i rachunek zysku i strat
rachunek przepływu środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej;
zestawienie zmian w funduszu własnym - wyjaśniającym przyczyny i wysokość zmian tego kapitału powierzonego i wypracowanego;
w przypadku spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółdzielnie i przedsiębiorstwa państwowe muszą przedstawić sprawozdanie na temat działalności w roku obrotowym przedstawiając zamierzenia i zagrożenia dla ich działalności.
Zasady sprawozdawczości finansowej są regulowane przez ustawę o rachunkowości oraz krajowe i międzynarodowe standardy.
Bilans (balance sheet) jest fotografią (ujęciem migawkowym) jednostki gospodarczej sporządzanym na określony dzień, zawiera zestawienie wszystkiego, co posiada jednostka (aktywa) oraz wskazuje, kto jest jego właścicielem (pasywa). Podaje aktualną sytuację finansową i majątkową podmiotu gospodarczego. Jest to rachunek majątku.
Rachunek zysków i strat jest kroniką wydarzeń ubiegłego roku obrotowego, wykazuje przychody pomniejszone o koszty ich osiągnięcia. Jest to rachunek efektywności ekonomicznej.
Rachunek przepływu środków pieniężnych (cash flow) rejestruje wpływy i wydatki gotówki, informuje o zdolności generowania środków pieniężnych oraz potrzeb w zakresie ich wykorzystania przez jednostkę.
Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym jest analitycznym rozwinięciem informacji o kształtowaniu się poszczególnych pozycji kapitału (funduszu) własnego - przedstawionego syntetycznie w pasywach bilansu.
Informacja dodatkowa stanowi integralną część sprawozdań finansowych, zawiera nieujęte w bilansie i rachunku zysków i strat dane oraz wyjaśnienia niezbędne do tego, aby w sprawozdaniu przedstawiono rzetelnie i jasno rezultat finansowy działalności gospodarczej.
ANALIZA POZIOMA I PIONOWA BILANSU
Analiza bilansu w układzie poziomym:
Analiza pozioma bada kształtowanie się poszczególnych składników aktywów i pasywów na przestrzeni roku obrotowego, ustala ich dynamikę.
W analizie poziomej porównywane są dwa okresy. Otrzymujemy obraz sytuacji finansowej jednostki na przestrzeni 2 lat.
Umożliwia ona badanie prawidłowości lub nieprawidłowości sfinansowania poszczególnych składników bilansowych. Informuje o stopniu wyposażenia jednostek w fundusze, kapitały własne, o sposobie finansowania majątku, który nie został pokryty kapitałami własnymi, wypłacalności jednostki, wytycza terminowe wywiązywanie się z obowiązku spłaty zobowiązań wraz z odsetkami.
Podstawowe wskaźniki przy analizie poziomej:
- dynamika aktywów trwałych = aktywa trwałe roku bieżącego/aktywa trwałe roku poprzedniego *100%
- dynamika aktywów obrotowych = aktywa obrotowe roku bieżącego/aktywa obrotowe roku poprzedniego *100%
- dynamika aktywów własnych = aktywa własne roku bieżącego/aktywa własne roku poprzedniego *100%
- dynamika aktywów obcych = aktywa obce roku bieżącego/aktywa obce roku poprzedniego *100%
Analiza pionowa bilansu:
Analiza pionowa wyraża się w ocenie struktury i jej zmian bądź do składników majątku (aktywów) bądź źródeł pochodzenia i finansowania tych składników (pasywów).
Istotną rolę odgrywa ocena relacji między majątkiem trwałym i majątkiem obrotowym.
Podstawową miarą stopnia elastyczności mogą być wskaźniki które przedstawiają stosunek jednych składników majątku do drugich.
Wskaźniki wyposażenia jednostki gospodarczej w składniki majątku trwałego i obrotowego:
1. udział środków trwałych w łącznej sumie aktywów
środki trwałe/aktywa ogółem *100%
2. udział inwestycji w łącznej sumie aktywów
inwestycje/aktywa ogółem *100%
3. udział wartości niematerialnych i prawnych w łącznej sumie aktywów
wart. niematerialne i prawne/aktywa ogółem *100%
4. udział finansowych składników majątku trwałego w łącznej sumie aktywów
finansowe składniki majątku trwałego/aktywa ogółem *100%
5. udział zapasów w łącznej sumie aktywów
zapasy/aktywa ogółem *100%
6. udział należności w łącznej sumie aktywów
należności/aktywa ogółem *100%
7. udział środków pieniężnych w łącznej sumie aktywów
środki pieniężne/aktywa ogółem *100%
8. udział krótkotrwałych papierów wartościowych w łącznej sumie aktywów
krótkotrwałe papiery wart./aktywa ogółem *100%
10. Wskaźniki zyskowności (rentowności)
1. Rentowności sprzedaży (Return on Sales)
Wskaźnik rentowności sprzedaży oblicza się jako iloraz zysku oraz wartości sprzedaży, gdzie w zależności od tego jaki rodzaj rentowności sprzedaży liczymy stosujemy tak zysk netto, zysk brutto, jak i zysk z działalności operacyjnej.
Z tego też powodu rozróżniamy następujący podział wskaźników rentowności sprzedaży na :
Rentowność sprzedaży netto (rentowność netto)
Rentowność sprzedaży brutto (rentowność brutto)
Rentowność działalności operacyjnej
W zależności od branży w której działa przedsiębiorstwo wyniki te mogą kształtować się na różnym poziomie. Duże znaczenie ma także cykl sprzedaży. Branże charakteryzujące się krótkim cyklem z reguły też charakteryzują się niższymi wartościami rentowności sprzedaży
Rentowność sprzedaży netto (rentowność netto)
= zysk netto / sprzedaż netto
Najczęściej stosowany wśród wskaźników rentowności sprzedaży. Pokazuje nam jaką stopę zwrotu przynosi produkcja już po uwzględnieniu wszystkich podatków.
Rentowność sprzedaży brutto (rentowność brutto)
= zysk brutto( przed opodatkowaniem) / sprzedaż netto
Pokazuje nam jaką stopę zwrotu przynosi produkcja przed opodatkowaniem zysku. Wartość rentowności brutto jest wyższa od wartości rentowności netto
Rentowność działalności operacyjnej
= zysk netto / sprzedaż netto
Pokazuje nam jaką stopę zwrotu przynosi produkcja uwzględniająca jedynie zyski i koszty związane ze sprzedażą produktów, działalnością operacyjną oraz ogólnymi kosztami zarządu. Nie uwzględnia za to kosztów i przychodów finansowych oraz nadzwyczajnych.
2. Wskaźnik rentowności majątku (ROA - return on Assets)
ROA = zysk netto / aktywa
Rentowność majątku (rentowność ekonomiczna) mówi nam jaki zysk odnotowuje jednostka majątku zaangażowanego w przedsiębiorstwie.
Wskaźnik ten mierzy efektywność zaangażowanego w firmie majątku. Im wyższa jego wartość tym lepiej dla firmy, gdyż jest ona w stanie osiągnąć większy zysk niższym nakładem.
Duże znaczenie dla danego wskaźnika ma również wartość rotacji aktywów, gdzie im krótszy cykl obrotowy tym wyższy możliwy do osiągnięcia wskaźnik ROA.
3. Wskaźnik rentowności kapitałów własnych (ROE - return on equity)
ROE = Zysk netto / kapitały własne
Wskaźnik ten bada stopę zwrotu jaką osiąga przedsiębiorstwo w stosunku do zaangażowanego kapitału własnego. Rosnąca jego wartość świadczy o poprawiającej się sytuacji w firmie, gdyż mniejszym nakładem kapitału można osiągnąć oczekiwany zysk.
Jego wartość w znacznym stopniu zależy od struktury finansowania majątku w firmie (własne czy obce) oraz od rotacji aktywów.
14. Pojęcie środków trwałych i ich amortyzacja
Środki trwałe stanowią własność lub współwłasność podatnika, są nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania.
Zgodnie ze wskazanymi powyżej uregulowaniami można wskazać podstawowe cechy, które muszą być spełnione, aby dane składniki majątkowe mogły być uznane za podlegające amortyzacji środki trwałe, tj.:
1. stanowią one własność lub współwłasność podatnika,
2. zostały nabyte lub wytworzone przez podatnika we własnym zakresie,
3. są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania,
4. przewidywany okres ich używania jest dłuższy niż rok,
5. są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
Tymi środkami trwałymi mogą być:
budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
maszyny, urządzenia i środki transportu,
inne przedmioty,
spełniające powyższe 5 warunków.
Podatnik może nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, jeżeli wartość początkowa środka trwałego nie przekracza 3.500 zł. Wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Pojęcie amortyzacji oznacza z jednej strony utratę wartości użytkowanego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, a z drugiej - wygospodarowanie środków pieniężnych na ich odtworzenie. Amortyzacja odzwierciedla wartość zużycia majątku trwałego kalkulowanego w kosztach wytwarzanych jednostek produkcji i usług odzyskiwanych przez ceny sprzedaży.
Aktualnie mają zastosowanie trzy metody amortyzacji:
Metoda liniowa
Polega ona proporcjonalnym zmniejszeniu wartości odpowiednio do czasu eksploatacji (użytkowania) środka trwałego. Metoda ta pozwala jednocześnie na równomierną akumulację (zgromadzenie) środków finansowych na wymianę, odtworzenie, modernizację lub podjęcie nowych inwestycji. Ponadto upraszcza obliczenia wielkości odpisów oraz planowanie i kontrolę wykorzystania amortyzacji. Metoda liniowa zakłada, że poszczególne środki trwałe zużywają się równomiernie przez cały okres eksploatacji. Polega ona na podziale całkowitej wartości początkowej składnika majątku trwałego na równe części kwotowe, odpisywane przez ustalony okres amortyzacji w równych odstępach czasu. Ma zastosowanie do amortyzacji miesięcznej, kwartalnej lub rocznej.
2. Metoda degresywna (malejąca)
Podstawową zasadą tej metody jest zastosowanie malejących stawek amortyzacyjnych w kolejnych latach. Ustala ona w pierwszym roku najwyższy odpis, a w kolejnych latach - malejący.
3. Metoda progresywna
W odróżnieniu od metody liniowej i degresywnej, metoda progresywna polega na stosowaniu rosnących stawek amortyzacyjnych w kolejnych latach. Odpis najniższy ma miejsce w pierwszym roku, zaś co roku wyższy. Może ona mieć zastosowanie w przypadku kiedy d okonywany jest np. zakup inwestycyjny wysokonakładowy, konieczny do uruchomienia produkcji gdy kwota amortyzacji będzie stopniowo wzrastała. Wybór tej metody będzie uzasadniony
jeżeli rosnącym odpisom amortyzacyjnym odpowiadają realne przyrosty ilościowe produkcji.
Wybór metody amortyzowania należy do przedsiębiorcy (inwestora), przy czym możliwości jej stosowania uwarunkowane są często szczegółowymi przepisami podatkowymi.
Pytanie nr 19/ rachunkowość/
Błędy księgowe i sposoby ich poprawiania.
Ujawnione w trakcie sporządzania zestawienia obrotów i sald błędy w zapisie, a także stwierdzone błędy w bieżącym zapisie muszą yć poprawione, zgodnie z zasadą prawdziwego i wiernego „obrazu rzeczywistości” jaki przestawia rachunkowość.
W zależności od charakteru błędu oraz momentu jego ujawnienia stosuje się do jego poprawienia korektę względnie strono.
Dokonując korekty błędów w zapisanych księgach skreśla się błędnie wpisane dane tak , aby pozostały one czytelne oraz wpisuje się dane poprawne.
Poprawka w zapisie księgowym powinna być opatrzona podpisem lub skrótem podpisu osoby korygującej błąd.
Ten sposób korekty błędów nie może być stosowany w księgach prowadzonych za pomocą komputera.
Drugi sposób poprawiania błędów, zwany stornem może być stosowany we wszystkich formach prowadzenia rachunkowości. Storno może być przeprowadzane:
- wyłącznie liczbami dodatnimi /storno czarne/
- wyłącznie liczbami ujemnymi / storno czerwone/
Storno czarne może mieć formę strona częściowego lub całkowitego. Storno czarne częściowe stosuje się w dwóch przypadkach, a mianowicie:
- gdy chodzi o uzupełnienie zapisu o brakująca kwotę,
Gdy chodzi o zmniejszenie błędnej kwoty przez zapis po przeciwnej stronie kont.
Storno czarne całkowite polega na dokładnym zapisu na przeciwstawnych stronach kont w porównaniu z zapisem błędnym. W ten sposób anuluje się błędny zapis. Następnie dokonuje się zapisu poprawnego.
Wniosek: storno całkowite prowadzi do zwiększenia sumy obrotów, dlatego też w rachunkowości stosuje się storno czerwone.
Przy poprawianiu błędnych zapisów należy:
O ile poprawianie błędnego zapisu przez skreślenie nie wymaga dodatkowego dowodu, o tyle storno błędnego zapisu i wprowadzenie prawidłowego zapisu do ksiąg wymaga wystawienia odrębnego dowodu wewnętrznego / polecenie księgowania/
Z Ustawy o rachunkowości nt błędów.
Art. 22. 1. Dowody księgowe powinny być rzetelne, to jest zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne, zawierające co najmniej dane określone w art. 21, oraz wolne od błędów rachunkowych. Niedopuszczalne jest dokonywanie w dowodach księgowych wymazywania i przeróbek.
2. Błędy w dowodach źródłowych zewnętrznych obcych i własnych można korygować jedynie przez wysłanie kontrahentowi odpowiedniego dokumentu zawierającego sprostowanie, wraz ze stosownym uzasadnieniem, chyba że inne przepisy stanowią inaczej.
3.38) Błędy w dowodach wewnętrznych mogą być poprawiane przez skreślenie błędnej treści lub kwoty, z utrzymaniem czytelności skreślonych wyrażeń lub liczb, wpisanie treści poprawnej i daty poprawki oraz złożenie podpisu osoby do tego upoważnionej, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Nie można poprawiać pojedynczych liter lub cyfr.
4. Jeżeli jedną operację dokumentuje więcej niż jeden dowód lub więcej niż jeden egzemplarz dowodu, kierownik jednostki ustala sposób postępowania z każdym z nich i wskazuje, który dowód lub jego egzemplarz będzie podstawą do dokonania zapisu.
Art. 25. 1. Stwierdzone błędy w zapisach poprawia się:
1) przez skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty; poprawki takie muszą być dokonane jednocześnie we wszystkich księgach rachunkowych i nie mogą nastąpić po zamknięciu miesiąca lub
2) przez wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu zawierającego korekty błędnych zapisów, dokonywane tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi.
2. W razie ujawnienia błędów po zamknięciu miesiąca lub prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera, dozwolone są tylko korekty dokonane w sposób określony w ust. 1 pkt 2.
Omów nadrzędne zasady rachunkowości
Zasada memoriału-Zasada memoriałowa (z ang. accrual basis) - zasada w rachunkowości polegająca na ujęciu w księgach rachunkowych oraz sprawozdaniu finansowym ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego okresu. W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte przychody i obciążające ją koszty dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich spłaty
Zasada kasowa (ang. cash basis) - polega na zaliczaniu do przychodów danego okresu tylko tych przychodów, które nastąpiły w wyniku rzeczywistego wpływu środków pieniężnych do kasy lub na rachunek bankowy przedsiębiorstwa. To samo dotyczy poniesionych kosztów, a więc ujmowania w księgach danego okresu sprawozdawczego tylko tych kosztów, które są związane z rzeczywistą wypłatą środków pieniężnych (np. z kasy, z banku). Zasada ta ma charakter anachroniczny i jest czasami stosowana w niektórych przepisach podatkowych. Nie ma natomiast zastosowania przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych.
Zasada ta jest przeciwieństwem zasady memoriałowej.
Zasada ciągłości (ang. consistency principle) - jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości, która nakazuje przyjęte w przedsiębiorstwie zasady (politykę) rachunkowości stosować w sposób ciągły. Zasada ta zapewnia porównywalność informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych za kolejne lata obrotowe. Zgodnie z nią bilans otwarcia kolejnego roku obrotowego musi być identyczny z bilansem zamknięcia roku poprzedniego. Pod pewnymi warunkami możliwe jest jednak odstępstwo od tej zasady.
Zasada periodyzacji- stosowanie jednakowych interwałow czasowych
Zasada kontynuacji działania (ang. going concern principle, going concern assumption) - nadrzędna zasada rachunkowości, zgodnie z którą zakłada się, że jednostka gospodarcza będzie kontynuowała swoją działalność w dającej się przewidzieć przyszłości oraz w niezmienionym istotnie zakresie. Przyjęcie założenia kontynuacji działalności przy sporządzeniu sprawozdania finansowego nie może być sprzeczne ze stanem faktycznym lub prawnym[1]
Zasada współmierności w rachunkowości polega na tym, że koszty poniesione w celu osiągnięcia określonych przychodów muszą być ujęte w księgach rachunkowych w tym samym okresie rozrachunkowym, co osiągnięte przychody. Dotyczy to głównie kosztów bezpośrednich, np. kosztów wytworzenia sprzedanych wyrobów.
Zasada podmiotowości - jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości polegająca na prowadzeniu rachunkowości w jednostkach gospodarczych określonych nazwą i wyodrębnionych pod względem majątkowym, organizacyjnym i prawnym. Każdą operację gospodarczą charakteryzujemy z punktu widzenia jej wpływu na sytuację majątkowo-finansową przedsiębiorstwa, w którym ta operacja zaistniała, tam jest też ewidencjonowana - księgowana (nie można księgować danej operacji w dwóch różnych podmiotach gospodarczych).
Zasada ostrożnej wyceny (zasada ostrożności) - jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości, która nakazuje wyceniać zasoby majątkowe jednostki i źródła ich pochodzenia, tak aby nie spowodować zniekształcenia wyniku finansowego.
Zasada wyższości treści nad formą (wiernego obrazu) - jedna z zasad rachunkowości zobowiązująca jednostki gospodarcze do wykazywania w księgach rachunkowych operacji gospodarczych zgodnie z ich treścią i rzeczywistością ekonomiczną tak, aby sprawozdanie finansowe zapewniało rzetelne i realistyczne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej, wyniku finansowego oraz rentowności jednostki
Zasada istotności- w sprawozda nianiach ujmowane sa informacje najistotniejsze
2 Bilans i pozycje bilansu
Bilans- syntetyczne zestawienie aktywów i pasywów
Aktywa SA to składniki majątku
Aktywa dzielą się na aktywa trwałe i obrotowe
Pasywa dzielimy na Kapitał własny i rezerwy, zobowiązania na rezerwy
3.Dokument księgowy ich podział
Dokument księgowy- dokument który stwierdza zaistnienie operacji gospodarczej, który powoduje obowiązek ewidencji na koncie
Dokumenty ze wzgl. Na jednostke wystawiającą
Własne- lista płac, Kasa wypłaci
Obce - faktura zakupu rozchód wewnętrzny
Ze wzgl. Na adresata dzielą się na:
Wewnętrzne- wystawiane na potrzeby własne potrzeby Lista płac, Rozchód Wewnętrzny
Zewnętrzne- przez obce jednostki Faktura sprzedaży
Ze wzgl. Na podstawę sporządzania
Pierwotne -KW
Wtórne-raport kasowy
Ze wzgl na wystapenie operacji gospodarczej
1.dokumenty materiałowe- Rw,Zw
2.dok.obrotu pieniężnego Kp,kp
3 Rozliczeniowe z kontrahentami faktura, noty
4 Dotyczący rzeczowych akt trwałych OT,LT, PT
Dokumenty płacowe
Lista płac,karty płac
4.Zasay ewidencji na kontach teowych
Konta aktywne zmniejszenia po stronie ct zwiększenia po dt
Pasywne na odwrót zmniejszenia po dt a zwiększenia po ct
5.koszty wg rodzaju
401- uzycie materiałow i energii.- opłata za energie, zakup materiałow biurowych,paliwa stałe płynne i gazowe ect
402usługi obce- dozor mienia, najm dzierzawa,utrzymanie czystości, telekomunikacja
408- zuzycie srodków trwałych czyli amortyzacja
406- wynagrodzenia
407 inne świadczenia pracownicze, szkolenia dla pracowników ,ZFSS
405- podatki inne opłaty- wszystkie opłaty podatkowe, inne obowiązkowe na przykład na rzecz peron wynikające z ustaw
409 inne usługi obce np. koszty podróży służbowych, wydatki związane z kultura organizacyjna firmy. Ekwiwalenty za używanie własnych rzeczy