prawo administracyjne, ADMINISTRACJA, I rok II semestr, Prawo administracyjne


GŁÓWNE SPOSOBY BUDOWANIA POJĘCIA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

- prawo administracyjne jest to zespół norm regulujący działalność administracyjną (administrację w sensie przedmiotowym)

- szerzej: prawo administracyjne jest to prawo, które normuje administrację publiczną

- prawo administracyjne jest to prawo, które zawiera element władztwa; cecha władztwa obrazuje możliwość jednostronnego rozstrzygania sytuacji indywidualnych, rozstrzygania trwałego i obowiązującego wszystkie podmioty prawne w państwie oraz zabezpieczonego

przymusem państwowym, w razie gdy treścią rozstrzygnięcia jest

nałożenie obowiązku

- prawo administracyjne dotyczy administracji publicznej (pojętej jako pewna dziedzina kultury społecznej) i jest dla niej swoiste, tj. obejmuje to, co jest wytworzone właśnie dla organizacji i działania administracji publicznej, a nie zarazem dla innych dziedzin kultury społecznej

III Budowa prawa administracyjnego. Wyróżnienie podstawowe

- podział opiera się na uporządkowaniu koncepcyjnym norm rodzajowo podobnych

- podział:

*normy prawa ustrojowego (kto robi) - regulują najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji

- tworzenie i obsadzanie organów administracyjnych i ich urzędów

- budowa wewnętrzna oraz relacje poszczególnych struktur organizacji

*normy prawa materialnego (co robi)

- realizacja prawa przez wydanie decyzji - organy właściwe, treść co do praw i obowiązków

- stosunki prawne z mocy prawa - skutki nieprzestrzegania norm prawa

* normy prawa procesowego (jak robi) - określają tok czynności podejmowanych przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego

- gdy regulują wydawanie i kontrolowanie decyzji administracyjnych

- gdy regulują tok czynności podejmowanych w celu przymusowego wykonania decyzji administracyjnych

* normy prawa administracyjnego

- są zawsze normami ogólnymi i abstrakcyjnymi o charakterze materialnym i o powszechnej mocy obowiązującej

- związane funkcjonalnie z tą samą kategorią organów państwa

- adresatów administracji państwowej

- odnoszą się do tego samego rodzaju adresatów

- wyznaczają sytuację prawną podmiotów niepodporządkowanych prawnie organom administracji państwowej w danej sprawie

ADMINISTRACYJNE PRAWO GOSPODARCZE: ma za przedmiot usystematyzowaną całość interwencji władz publicznych w działalność gospodarczą i w sytuację prawną podmiotów gospodarczych; w jego zakresie leży ustalenie roli państwa co do treści i zasięgu regulacji działalności gospodarczej oraz ustalenie funkcji i wydolności prawnych narzędzi wpływu, którymi dysponują podmioty interwencji.

PA W MIĘDZYNARODOWYM PRAWIE: definicja: Międzynarodowym prawem administracyjnym jest taki fragment porządku prawnego, o tym samym przedmiocie regulacji z zakresu prawa administracyjnego, który

obowiązuje jednocześnie wszystkie właściwe podmioty w co najmniej dwóch krajach w sposób bezpośredni i trwały, i który na tych samych zasadach w obrębie jego zakresu zastosowania wywołuje odpowiedzialność i egzekucję realizowaną tak samo przez organy osobne lub wspólne.

POWODY KREACJI NORM MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

- uczestniczenia Polski w międzynarodowych organizacjach, których konstytutywnym elementem funkcjonowania jest respektowanie przez wszystkich członków tych samych norm prawa administracyjnego

- Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach

- możliwość zawarcia umownych ustaleń, których treść stanowi część krajowego porządku prawnego

- mogą również istniejące równolegle w dwóch państwach normy prawa zostać uznane za normy międzynarodowego prawa administracyjnego.

PRZEWAGA PRAWA WSPOLNOTOWEGO NAD PRAWEM KRAJOWYM (EUROPEIZACJA):

- źródło - zasada solidarności ( art. 10 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: Państwa

członkowskie podejmują wszystkie właściwe środki o charakterze ogólnym jak i szczególnym, zapewniające wykonanie obowiązków wynikających z niniejszego Traktatu lub z działań podjętych przez organy Wspólnoty.)

Ułatwiają one Wspólnocie wypełnianie jej zadań. Powstrzymują się od jakichkolwiek działań mogących zagrozić osiągnięciu celów niniejszego Traktatu.

- zasady wykreowane przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości:

*bezpośredniego skutku - prawo Unii Europejskiej przyznaje zwłaszcza podmiotom prywatnym, w tym osobom fizycznym, określone prawa podmiotowe w rożnych dziedzinach życia, które winny być chronione przez sądy państw członkowskich, zwłaszcza wtedy, gdy jednostka powołuje się na normy wspólnotowe kreujące takie prawa

* pierwszeństwa - krajowa norma prawna, niezgodna z bezpośrednio obowiązującą normą prawa wspólnotowego, powinna bezwarunkowo ustąpić miejsca w toku wykonywania prawa normie wspólnotowej

*efektywności - zmierza do tego, by prawo krajowe „nadmiernie nie utrudniało” lub „praktycznie nie uniemożliwiało” pełniej i skutecznej realizacji treści wypływających z prawa wspólnotowego

- w określonych dziedzinach prawo wspólnotowe wymaga by zadania administracyjne były realizowane przez krajowe organy administracji publicznej z określonej pozycji prawnej o „podwójną niezależność” od organów władzy politycznej lub przedsiębiorców działających na danym rynku

*harmonizacja - prawo wspólnotowe zobowiązuje państwa członkowskie do ustanowienia krajowych norm materialnego prawa administracyjnego o określonej treści

- w warunkach Unii Europejskiej prawo administracyjne wykonywane jest głownie przez krajowe organy administracyjne ( swoistego rodzaju decentralizacja)

- „autonomia proceduralna państw członkowskich” - normy prawa państwa członkowskiego określają poszczególne procedury stosowane przed organami publicznymi wykonującymi jurysdykcję w danej sferze stosunków społecznych

- sytuacje konfliktu między treścią prawa krajowego i wspólnotowego są nieuniknione

- stan prawny zobowiązuje organy administracji publicznej do samodzielnego rozstrzygania zagadnień powstałych ze stosowaniem prawa wspólnotowego (służy temu wykładnia prawa krajowego); wykluczenie stosowania zasady pierwszeństwa oraz zasady bezpośredniego skutku (wynik prowspolnotowej wykładni); jeżeli za pośrednictwem proeuropejskiej wykładni prawa krajowego nie można usunąć niezgodności między prawem krajowym a wspólnotowym organ administracji publicznej winien odmówić wykonania prawa krajowego i zastosować jako podstawę rozstrzygnięcia prawa wspólnotowego; granica proeuropejskiej wykładni - pogorszenie położenia prawnego jednostki.

ZASADY OGÓLNE PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

- zasada praworządności - organy mają działać w granicach i na podstawie prawa, działanie na podstawie prawa to działanie na podstawie obowiązującej normy prawnej, prawidłowe ustalenie znaczenia normy prawnej, nie wadliwe dokonanie subsumcji, prawidłowe ustalenie następstw prawnych

- zasada subsydiarności (pomocniczności) - przenikanie się prawa i nie możliwość ustalenia gdzie zaczyna i kończy się PA

- zasada uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli - pojęcie niedookreślone, organ orzekający nadaje mu treść, wyróżniamy trzy relacje: 1. Pokrywanie się (są zbieżne), 2. Interes indywidualny może być społecznie obojętny, 3. Relacje są sprzeczne; trzeba ustalić o jaki interes społeczny chodzi i czy jest on na tyle ważny by ograniczyć uprawnienia indywidualne obywateli

- zasada proporcjonalności (adekwatności użytych środków) - używanie odpowiednich środków bez przesadzenia, z uwzględnieniem sytuacji w jakiej się znajduje podmiot

- zasada samorządności (decentralizacji) - podział kompetencji, żeby się nie pokrywały, by nie było sytuacji kto daną sprawę ma załatwić

- zasada jednostronności rozstrzygnięć - władztwo tylko z jednej strony

- zasada dwuinstancyjności - możliwość zaskarżenia orzeczeń i decyzji

- zasada domniemania poprawności decyzji administracyjnych - każdy akt nawet wadliwy uznajemy za obowiązujący do momentu kiedy nie zostanie zmieniony, uchylony przez odpowiedni organ w odpowiednim trybie

- zasada przekonywania - organ ma obowiązek przekonywać by dobrowolnie poddać się tej decyzji by nie musieć używać przymusu

- zasada udzielania informacji o stanie faktycznym lub prawnym

- zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa

VI Wewnętrzne prawo administracyjne: (akty kierownictwa wewnętrznego) - liczne i bardzo zróżnicowane dyrektywy powinnego zachowania się tworzone i realizowane w organizacyjnych układach kierownictwa w administracji publicznej

- układ kierownictwa - hierarchiczne powiązanie organów administracyjnych: kierującego i podporządkowanego oraz powiązanie służbowe przełożonego i podwładnego w strukturze organu

- powiązania mają trwały, ustrojowy charakter

- podział kierownictwa: ogólne i zwierzchnie - obejmuje rożne szczeble podporządkowanej struktury organizacyjnej lub bezpośrednie i szczegółowe - ingerowanie w wykonanie zadań przez jednostki wyspecjalizowane

·- cechy wewnętrznego prawa administracyjnego odróżniają je od powszechnie obowiązującego:

*ograniczony zasięg obowiązywania

* wydawane na podstawie ogólnego upoważnienia do kierowania podległymi organami

*podstawa nie poddana rygorom formalnym i merytorycznym powiązania aktu wykonawczego z ustawą

*zróżnicowanie postaci i nazw

*brak generalnego obowiązku publikowania aktów

Cechy realizacji norm prawa administracyjnego regulujących sytuacje podmiotów zewnętrznych:

- można wyróżnić działania administracji na wniosek i z urzędu; wniosek - przyznanie uprawnień i obrona przed nałożeniem nadmiernych obowiązków; z urzędu - głównie nakładanie obowiązków

- możliwość podziału norm prawa administracyjnego według przedmiotu - określenie granic ingerencji publicznej; według przedmiotu z systematyką konstytucyjną praw i obowiązków obywateli

- działanie z obrębu realizacji prawa administracyjnego

*warunkuje czynność cywilnoprawną, przy czym warunkowanie regulowane jest prawem administracyjnym, a nie cywilnym

*zastępuje czynność cywilnoprawną

*ogranicza skutki cywilnego prawa podmiotowego, czy czynności cywilnoprawnej

*uwarunkowane jest określonym cywilnym prawem podmiotowym bądź określoną czynnością cywilnoprawną

- zachowania kwalifikowane prawem administracyjnym mogą być również kwalifikowane innym prawem

- realizacja norm prawa administracyjnego może mieć charakter spiętrzony (np. prawo zakładowe)

- realizacja prawa administracyjnego:

* administracyjnego drodze wypowiedzi prawnej organu administracyjnego

* bez wypowiedzi prawnej organu administracyjnego( normy obowiązują wprost poddany ich obowiązywaniu podmiot prawny)

- realizacja norm prawa administracyjnego rożni się od realizacji norm prawa cywilnego tym czym stosunek administracyjnoprawny rożni się od stosunku cywilnoprawnego:

* stosunek cywilnoprawny - między podmiotami administrowanymi

* stosunek administracyjnoprawny - między administrującym i administrowanym



Wyszukiwarka